Mozarabe 2018

Dinsdag 25 september

Naar Sevilla

Vandaag gaan we op weg naar Sevilla. Hier zullen we tot vrijdagmorgen blijven. Ich weit neet wie vreug d'r vanmorge al pelgrims zien vertrokke. Kan me er wat bij voorstellen. Ut was mich vannach ein gepuf. Ook wij zijn weer vroeg op. Om half negen zijn we op pad naar het busstation dat aan de andere kant van het water ligt. Elf uur vertrekt onze bus naar Sevilla. We hebben de tijd vanmorgen. Drinken op het busstation koffie en dan maar wachten en wachten. Maar om elf uur vertrekken we. Ongerwaeg geniet ik van de omgeving, van de plaatsjes die aan de Via de La Plata liggen en van de pelgrims die we zien lopen. Geluk hebben we hierbij dat de bus verschillende plaatsen aandoet voordat we in Sevilla zijn. Kwart over twee zijn we er. Ongerwaeg in de bus krijg ik verschillende app's van de organisatie waar ik ons appartement heb geboekt over hoe te handelen bij aankomst. Dit gaat allemaal soepel en we hebben voor 3 nachten een goed bed. En zeker neet te heit hiej baove. Als we gesetteld zijn en de wasmachine draait is het tijd voor een pilske, boodschappen en koken. Dat doen we zelf vanavond. Buiten is het een sauna, ongelooflijk. Bij een grote supermacato van de keten "Cortes ingles" slaan we van alles in. Heerlijk gegeten, afwassen en dan gaan Wilma en Jan de stad in. Voor mij te heet en ik ga op tijd naar bed. Hoije.

Maandag 24 september

Dagje Mérida

Ondanks dat de Camino er op zit vanmorgen vroeg op. Wat een vermoeiende, zweterige, hete nacht is het geweest. Alles maar dan ook alles plakte aan me vast. En ich haaj bienao nieks aan. Vroeg willen we vanmorgen op pad gaan om het Romeins theater en arena te bezoeken. Beiden stellen mij een beetje teleur. Ik heb veel mooiere Romeinse oudheid gezien. Als we hier een tijd hebben rondgelopen, drinken we vlakbij koffie. Het museum van de oudheid is ons volgende bezoek, althans dat dachten we. Maar op maandag zijn ze gesloten. Inmiddels half twaalf en ik hou het voor gezien. Mij is het te warm om in de stad wat dan ook nog gaan te bezichtigen. Jan maakt het allemaal niet zoveel uit en gaat met Wilma met haar pijnlijke voet verder. We spreken af ons om drie uur te treffen op de Plaza Espanja. Ik ga terug naar de albergue en zie dat het er aardig druk wordt. Dét wuerd nog mier zweite vannach. Met een ventilator schuin op me gericht ga ik op bed liggen en hoop een beetje slaap in te halen. Dit lukt aardig en om half drie schrik ik wakker. Om drie uur ben ik op de Plaza. Jan staat me al op te wachten. We willen voor 4 uur warm eten en dit lukt. Al is de tent en de bediening en het servies van een kwaliteit.....ho maar. Samen gaan we terug naar de albergue en ik kom aan de praat met een vrouw uit Nederland die de Via de La Plata aan het lopen is. Ook heeft ze de weg naar Rome gelopen. Dus gesprekstof hebben we genoeg. Wilma gaat met haar pijnlijke voet op bed liggen. Intussen zijn er vijf Duitsers aangekomen en vijf Spanjaarden. Pfffff en die willen allemaol in dae sauna sjlaope. 'S avonds gaan we nog naar de Plaza toe voor een lekker wijntje. Het is er weer gezellig druk en we zitten op een terras waar een vernevelaar regelmatig nevel blaast. Dit verkoelt enigszins. Hoije

zondag 23 sept (vervolg)

Jan en ik lopen richting het oude gedeelte met zijn Romeinse bezienswaardigheden. Nemen een terrasje en evalueren een beetje de hele Camino Mozarabe vanaf onze start in het voorjaar in Almeria. We bezoeken een oud kerkje, waar vier mensen zitten de bidden. Hierna gaan we verder, maar het is te heet om rond te slenteren. Want slenteren dat ga je doen. Op de Plaza de Espanja vlakbij de kathedraal is een ietwat beschut terras. Ze serveren er een menu van tien euro. Keuze uit vijf voor- hoofd- en nagerechten. Tot vier uur kunnen we hier eten. Dat is fijn en ik zet me neer op het terras, terwijl Jan terug loopt om Wilma te halen. Ze heeft een pijnlijke voet en lag op bed toen we gingen. Als ze terug zijn, bestellen we het eten en daarbij een wijntje. De zomerse salade "kathedraal" is van uitstekende kwaliteit en ook nog voorzien van geitenkaas. Ich kén waal zégge, de sjoeënste en de lekkerste sjlaai die ich op de télder höb gehad. Het hoofdgerecht is prima. En het toetje eveneens. Als we allemaal verzadigd zijn, willen we een bezoek brengen aan de kathedraal. Maar helaas: gesloten. Vanavond om acht uur is de avondmis, die we willen bezoeken. Dén kénne veur ós zonde van de aafgeloupe tieëd is euverdinke. Jan gaat nog even op zoek naar de tempel van Diana. Hij meent er nog een leuk adresje te weten, waar we morgen misschien kunnen eten. Wilma en ik lopen terug naar de Albergue de peregrinos: Molino de Pancaliente. Inmiddels zijn er 3 fietsers bijgekomen. Een jonge dame uit Duitsland en 2 Spanjaarden uit Burgos. Alle drie zijn ze ongerwaeg op de Via de La Plata. Bij onze aankomst waren er al 2 Franse dames. En zo te zien is eentje ook behoorlijk geblesseerd.

,s Avonds lopen Jan en ik naar de kathedraal voor een bezoek en een stempel. Als we door een zijstraatje lopen net voor de kathedraal zit een dakloze zijn behoefte te doen tussen 2 containers. Schijnbaar is hij net klaar en zit aan een stuk karton te trekken voor zijn kont af te vegen. Dit lukt niet, dus trekt hij zijn broek maar op. "Ongeluiflik en triest wie wieët se kéns zakke in dees maatsjappie". Binnen in de kerk is het lekker koel. Aan een dame die alles in gereedheid aan het brengen is voor de H.mis vragen we voor een stempel. Ze neemt ons mee naar een kantoortje en voorziet onze credential van een mooie stempel. We kijken er nog wat rond en lopen naar de Plaza Espanja voor een lekker wijntje. Het is druk op de Plaza en de terrassen rondom zijn vol. Veel jonge mensen met kinderen vermaken er zich. Boven op de toren van de kathedraal strijkt een ooievaar neer op een nest. Parmantig aanschouwd hij de bedrijvigheid op de Plaza. Hae zal waal dinke, höb ich die kleintjes allemaol rondjgebrach. Maar wat is het warm, ongelooflijk wat een temperatuur. We lopen nog even naar de tempel van Diana toe en lopen door smalle steegjes waar een waternevel zorgt voor afkoeling. Tevens heeft het iets mystieks. Bij de tempel van Diana wachten we nog tot de verlichting aangaat. Ik maak er wat foto's en dan gaan we terug naar de refugio. Voor de rest kan ik kort zijn. Het is er bloedheet binnen ondanks 2 grote ventilatoren. Ik lig te baden in mijn zweet en ben zeker niet de enige. De ooievaar heeft nog voor een gedicht gezorgd. Hoije.

De ooievaar

Dao baove op dae taore

dao haet d'r zien nes

Met ein sjoeën oetzich

en dét vónj d'r bes

Wied kós d'r rondj kieke

en onnach omlieëg op de Plaza

Dao zoog hae ze laupe

de kinjer met die mamma

Ich zoog um kieke

en haaj zoeëwe gedach

Wisse ós neet te woeëne

Waorom haese ós nieks gebrach

Zondag 23 september

Trujillanos - Mérida  10 km

De laatste dag

Ja, vandaag onze laatste dag op de Camino Mozarábe. We gaan naar Mérida, hoofdstad van de autonome regio Extremadura. Alle tijd hebben we vanmorgen, dus niet te vroeg weg. Half acht maken we ons ontbijt. Variatie hierin hebben we niet veel. Och as ut mér sjmaak. Rond de klok van achten zijn we op pad. Op pad voor een lekkere koffie. Daar weten we hier vlakbij wel een adresje voor. Na dit heerlijk bakkie lopen we helemaal door dit langgerekte dorp heen. Steken een paar grote wegen over via een brug en belanden zo linksaf in het veld. Dit is heel wat plezieriger lopen als de afgelopen 2 dagen, die hoofdzakelijk alleen maar uit asfalt bestonden. Vanmorgen bij het weggaan gaf Wilma aan dat we maar door moesten lopen. Zij is moe, heeft last van haar voet en het gaat allemaal niet meer zo soepel. Nou dan stoppen we regelmatig even, of passen het looptempo aan. Ongerwaeg maken we nog wat foto's, van diverse soorten uitgebloeide en verdroogde distels. Ze staan er in alle maten. We komen langs het gehuchtje El Vivero. Wat een troosteloze toestand is het hier. Op het grindpad waar de camino overgaat en waar we lopen, sluiten zes zandpaden aan. Dit zijn dan de wegen van dit gehuchtje. Als je dan zo'n "straatje" inkijkt met kuilen in het "wegdek", links en rechts wat auto's, de armoedige huisjes dan vraag ik me af, hoe kun je hier leven. Bij binnenkomst van Mérida volgen we de pijlen de stad door. Voor de herberg moeten we helemaal aan de andere kant van de stad zijn bij de oude Romeinse brug. Hier over deze brug komt ook de Via de la Plata vanaf Sevilla de stad in. Bij aankomst in de herberg vragen we naar een stempel en overleggen even of we hier zullen blijven. Een lange rij stapelbedden en alles een beetje primitief, maar goed genoeg om 2 nachten te blijven, denken wij. Alleen de hospitalero lust hem wel. De drank, dat valt op. Mét ut is auch sjtik heit, en dén mósse good drinke". Vanmiddag gaan we nog wat bezienswaardigheden bekijken. Wilma heeft al een slaap uit en klaagt over een pijnlijke voet en gaat niet mee. Jan en ik gaan on tour to the City. De rest van het verslag later. Hoije

Zaterdag 22 september

Zoals de heer sprak

tot zijn deciepelen

Hij die geen fiets heeft,

moet maar tiepelen

Zo gaat de weg verder,

met elke stap

Soms moedeloos

ik voel me slap

Zo'n dag is vandaag

lang asfalt, eindeloos

Op weg naar Trujillanos

met benen...krachtloos

Kilometers lang

voortrazend verkeer

Dat gaat zo uren

steeds maar weer

Morgen op weg naar Merida

de kers op de taart

Met 38 graden

zit het venijn in de staart.

Zaterdag 22 september

Torresfresneda - San Pedro de Mérida - Trujillanos 17 km

Geen nieuws, te heet

Door dat het weer een dag van hitte gaat worden maken we het kort vandaag. Om half zeven op, boterhammetje en in de bar de coffee con Leche. Rugzak op de poekel en weg. Een weg die helemaal langs de snelweg van Portugal naar Madrid loopt. We lopen over een "serviceweg" die parallel met de autobaan loopt. Een geasfalteerde weg is het met praktisch geen schaduw. Na negen km gaan we er even vanaf voor een koffiestop in San Pedro de Mérida. Een pittig klimmetje om er te komen, maar na onze koffie ook een pittig klimmetje om er uit te komen. Hier hebben we onze tijd genomen. Eenmaal weer op weg gaat het weer verder langs de autobaan. In Trujillanos aangekomen lopen we het hele langgerekte dorp door richting kerk. Bij een mercato daar vragen we naar de albergue. En jawel, hij ligt helemaal aan het begin. Alsof ut nog neet heit genóg is. Ik vraag de dame of ze niet wil bellen sjtél dae is gesjlaote. Dat doet ze. Met onze daar gekochte boodschappen sjokke we we weer helemaal terug. Doen onderweg nog wel een bar aan en dan rap naar: Albergue Turístico Cornalvo. De beheerder komt ons al tegemoet. We krijgen een grote 8-hoekige hut met 5 stapelbedden. Ruimte te over hier. De douches en toiletten zijn in een gebouw ernaast en binnen is een grote zitruimte met wasmachine. Gelukkig is er overal AIRCO. Hoije

Vrijdag 21 september

Medellín - Santa Amalia - Torresfresneda 20 km

Pommedore, pommedore.....

Medellín verlaten we vanmorgen aan de late kant. Dit heeft alles te maken met ons water, yoghurt etc. wat in de koeling staat van de bar. Ja, en deze gaat pas om acht uur open. Om half acht zitten we geduldig op een terrasje voor de bar te wachten. Wachte kén lang dure. We eten maar vast wat droog brood tot we om acht uur binnen aan de koffie kunnen. We krijgen onze gekoelde spullen, vullen de flessen, pakken alles in en weg zijn we. Om half negen lopen we over de oude Romeinse brug met zijn 28 bogen Medellín uit. Op de brug maken we nog een paar mooie foto's van een prachtige zonsopkomst( blief toch un geweldig plaetje!) naast het Castillo dat hoog op de heuvel is gelegen. Op het eind van de brug buigen we linksaf het veld in. Onderweg blijkt dat het niet zo'n interessante omgeving is. Stoppen voor een paar mooie plaatjes, hoh maar. We zien in hoofdzaak maïsvelden, zelfs rijstvelden en veel pommedore's op weg naar Santa Amalia. Zon gerijpt   We zien dat de pommedores met de massa aan lage struiken groeien. Maar we zien ook dat er geblutste en aangetaste aan hangen. Even verderop zijn ze een groot perceel aan het oogsten met een machine. Naast de oogstmachine rijdt een tractor met een grote bak erachter. Via een lopende band vallen de zon gerijpte pommedores in deze grote bak. Zal mich eine lekkere pratsj zien in dae bak. Overal waar we lopen en waar tractors of vrachtwagens rijden liggen de pommedores langs de weg.

Uiteindelijk komen we uit bij een groot complex waar al deze pommedores worden verwerkt. Het is een aan-en afrijden van tractoren en vrachtwagens hier naar toe. Aan de straatkant kunnen we goed zien dat ze eerst worden gewassen. Dit gebeurt door de bakken omhoog te zetten en zo rollen ze door een paar grote sproeikoppen over een transportband de grond in. Ich zou gaer wille weite wat dao verder met gebeurt onger de grondj. Feit is dat er een enorm buizenstelsel ligt, dat naar grote opslagtanks gaat. Verder lopen we langs misschien wel honderdduizenden vaten welke op een enorm groot terrein staan. Dao zal dae pommedore-pratsj waal ingaon veur dét deze ut pötje of pekske in geit. Thuis roeren we deze dan maar door de pasta, verrukkelijk lekker. We moesten misschien eens beter weten. Santa Amalia Over een loopbrug steken we de drukke verkeersweg net voor Santa Amalia over. We volgen de mooie routebordjes van de camino Mozarabe richting dorp en via de Iglesia Santa Amalia bereiken we het gemeentehuis en tevens infocentrum voor deze camino. Hartelijk worden we ontvangen, krijgen een mooie stempel in onze credential. De gemeente-ambtenaar van dienst vertelt in gebrekkig Engels dat hij de camino Portugese heeft gelopen. Zijn Compostela hangt fier aan de muur op zijn kantoor. Voor we weggaan moeten we buiten nog eerst op de foto voor hun facebookpagina. Dan naar het er t.o gelegen barretje voor koffie etc.

Weer eenmaal op pad lopen we een heel stuk langs de Rio Búrdalo. Uiteindelijk komen we op de drukke N430 uit. Dit is niet prettig lopen, nee dit is shit. Grote vrachtwagens vol met pommedores schieten voorbij. Alles haalt alles in waar het maar kan. Gelukkig zijn er nog chauffeurs die wel rekening houden met ons. Zij gaan bewust opzij. We vinden een plek langs deze weg voor een pauze tussen de olijfbomen. Heerlijk in de schaduw zittend en weg van de snelweg. Torresfresneda Als we weer op pad zijn en het verkeer ons weer voorbij raast, zijn we blij dat er een punt is waar de camino een andere weg volgt. Nog twee km lopen, dik boven de dertig graden, zijn we blij dat we een groot bord zien hangen:”Cruzcampo”. Wat höb ich dao zin in. Eine lekkere kaaje. We komen aan in het dorpje Torresfresneda. Eerst bezoeken we het gemeentehuis voor de gebruikelijke dingen. We kunnen hier overnachten in het naastliggende Centro Cultural. Jan gaat samen met de burgervader kijken. Er is een kamer met een stapelbed. In de raadszaal op een grote tafel is ook plaats voor een persoon. Wilma pakt de tafel in de raadszaal, Jan en ik het stapelbed. Douches ontbreken er mér aan ut wésbëkske kregen veur ós sjtrakkes auch waal sjoën. Eerst een lekker potje bier. We vragen of we om vier uur kunnen eten. De cheffin wil wel een pan paëlla maken. Dat is prima, afgesproken. De cerveza con lemon smaakt heerlijk. Hierna is het wassen: ons zelf en de kleren. Dan gaan we eten. Een grote pan paëlla komt op tafel. Een lekker wit wijntje erbij en we eten heerlijk. Hierna gaan Jan en Wilma kijken naar een winkeltje. Ze vragen aan een manneke waar er een is. Hij neemt hen een stukje mee. Maar de winkel is nog op slot. Die mama slaapt nog zegt hij. Maar hij bedenkt zich niet en bonst op de deur. Die mama komt naar buiten en opent voor hun vast de winkel, alhoewel het nog lang geen zes uur is. Dat is aardig. Maar zij denkt natuurlijk ook aan de omzet. Ik schrijf mijn blog en voor de rest zitten we hier wat de niksen. Tja, wat moet je in dit gat. Dalik drinke, of mesjien waal zoepe. Het weer is er voor. Hoije

Donderdag 20 september

La Haba - Don Benito - Medellín 17 km

Iglesia Jacobeo en Madre Matilde Téllez Robles

Niet zo'n lange dag vandaag. Dat is gezien de warmte wel prettig. Om half acht drinken we in de "kroeg" naast de albergue nog een koffie en dan zijn we weer op pad. Door het dorp La Haba lopen we de wijde wereld in. Eenmaal tussen de landerijen beland, genieten we weer van een fantastisch mooie zonsopkomst. Het blijft de laatste dagen steeds weer genieten hiervan. Ik haal truckjes uit met mijn camera, o.a. knip ik een foto van een uitgedroogde distel die Jan voor me omhoog houdt tegen de opkomende zon. Jan volgt mijn voorbeeld. Zo wordt er van alles vastgelegd door ons. De camino gaat hier door een mooie streek, met prachtige vergezichten richting Don Benito. De zon is er vroeg bij en het zal een hete dag gaan worden.

Madre Matilde

Als we San Benito binnen lopen volgen we de gele pijlen2 naar de Iglesia Jacobeo. Voordat we daar aankomen valt Wilma's oog op een open deur. We gaan naar binnen en staan in een kapel met achter glas de schrijn van Madre Matilde. Als we weer buiten staan zie ik een man in een zijstraatje een gebouw binnen gaan. Aan de glas-in-lood ramen te zien denk ik dat dit een kerk is. Wij gaan ook naar binnen en worden welkom geheten door een Signora. Als we vragen naar de Iglesia, neemt ze ons mee. Alle lichten worden ontstoken en zo staan we in de kerk waar de kapel onderdeel van is. Dit hadden we niet verwacht omdat vanuit de kapel de kerk niet zichtbaar is. De Signora vertelt ons over de heilige Madre Matilde (1841-1875) en neemt ons mee naar de schrijn in de kapel. Ze heeft veel betekend voor kinderen en zieken. Waar we nu zijn is dan ook een instituut (school) met een kerk, dat zij heeft opgezet. De kerk is heel eenvoudig met serene glas-in-lood ramen. Madre Matilde werd in maart 2004 heilig verklaart door paus Johannes Paulus II. Als we willen gaan krijgen we nog van alles in de handen gedrukt. Een grote medaillon, een kleine medaillon en een halskoord met medaillon. En alsof dat nog niet genoeg is, ook nog een Engelstalig boekje over het leven van de heilige Matilde. We bedanken de Signora hartelijk. Als we gaan zien we op de grote binnenplaats kinderen een spel spelen, allen voorzien van het zelfde sporttenue. Maar van de spelregels snappen we niets.

Iglesia Jacobeo

Een paar honderd meter verder komen we dan op de Plaza Espanja met de Iglesia Jacobeo. De deuren staan wijd open. (Wat höbbe veur os dao gisteraovunjd druk euver gemaak, of die waal aope waas) Ik loop naar een zij-ingang en word aangesproken door een van de twee mannen die net uit de deur komen. Of ik op de camino ben?, si, si señor. Hij verteld ons dat we voor een stempel mee moeten komen naar het parochiehuis. Gedrieën volgen we hem naar het een paar straten verder gelegen huis. Hier krijgen we een mooie stempel van de parochie met in het midden Jacobeo. We bedanken hem en gaan terug naar de kerk voor een bezoek. Jammer dat het erg donker is in de kerk. Een mooie foto maken van onze Jacobeo lukt maar met moeite. Verder valt het mij op dat er ook hier weer veel van die "aangekleijde heilige sjtaon". In een hoekje ontdek ik naast de Maria kapel een mooie kerststal. "Veur met de körs maak ich der ein sjoen foto van". De koster is de rode lopers aan het stofzuigen en wij gaan verder naar een terrasje op de Plaza voor een bakje koffie.

Op weg naar Medellín

We volgen de markering de stad uit en nemen op een splitsing de verkeerde weg. Uiteindelijk maakt het niet veel uit. Door een soort park langs een drukke weg komen we weer op de camino. Toch zullen we een heel stuk langs een drukke weg moeten lopen. Als we via een viaduct de spoorlijn over moeten, lopen we wel erg dicht tegen de streep van de weg aan. Blij, als we een stuk verder er van af kunnen en over een zandpad verder kunnen gaan. In de verte zien we het Castillo al hoog op een heuvel liggen. Tegen de heuvel aan liggen ook nog twee kerken zo te zien. We lopen door "zon gedroogde tomatenvelden" en maïsvelden.

We kruipen op een betonnen waterput om zo enkele mooie foto's te kunnen maken van de heuvel met zijn kasteel en kerken. Bij binnenkomst in Medellín pauzeren we met een lekker koud pilsje bij Mesón La Cabaña. Overleg volgt waar we gaan slapen, hostel of sportcentrum. Het wordt hostel Rio aan de Romeinse brug over de Río Guadiana. Hier aangekomen krijgen we een kleine kamer met drie bedden. Douchen, kleren wassen en dan naar beneden om te eten. Dit kan tot vier uur kan. Ik bestel  een mix van bacalou(vis), ei en aardappelen. Dit smaakt goed. Jan en Wilma gaan voor een tortilla francesa. Een omelet met wat kaas in. Na het eten gaan we naar buiten. Jan en Wilma willen het antieke Romeinse theater bezoeken. Wao haole ze de mood vanaaf in dees hitte.  Het is snikheet en ik besluit om binnen onder de airco te blijven. Ik ga mijn verslag schrijven en hoop dat het tegen de avond wat afkoelt om nog een rondje te maken. Een folder van het toerismebureau vertelt dat deze plaats een verhaal terug in de tijd is. De Consul Quintus Caecillius Pius stichtte de Romeinse kolonie Metellinum.

Woensdag 19 september

Campanario - La Haba 21 km

"op de tast" met onze voeten

Gisteravond zijn we gaan eten om acht uur. We hadden een adresje gekregen. In de kroeg stond de tv aan met championsleague. Geen succes te halen voor PSV. We bestellen het eten en dit is weer een ramp. Wat een gedoe om eens goed te kunnen eten. Glutenvrij eten valt hier niet mee. Vaak hebben ze wel menukaarten waarop met symbooltjes wordt aangegeven wat er inzit. Maar een alternatief, jammer dan. We bestellen alle drie salata mista, geen probleem hiermee. Het hoofdgerecht, oftewel de platos secundo, is een groter probleem. Ik bestel vlees met een mix van groenten en friet. Jan en Wilma bestellen beiden hetzelfde. Ze dachten dat het iets met champignons  was. Helaas, als het opgediend wordt, blijkt het stukken lever te zijn. En onnoch ein royale portie. Tja, blijft toch vaak een gok wat der oppe telder kump! Ze moeten het maar doen met de salata mista. Mijn portie smaakte goed.

Vanmorgen om half zes al op. We willen vroeg weg zijn i.v.m de warmte. Als we onze brood, yoghurtje en bananen op hebben, gaan we. Buiten is het nog aardedonker. We moeten een stukje de grote weg volgen, waar niet één straatlantaarn staat. Op een gegeven moment moeten we rechts een grindpad in. Het gaat allemaal een beetje op de tast. “Op de tast” met onze voeten. Wilma schijnt af en toe bij en ik hou "mary" in de gaten zodat we ook de goeie afslag vinden. In het donker lopen is geen pretje. Gelukkig is het een pad  zonder dikken keien, al struikelt Wilma als er in het donker een auto voorbij komt. Bij het ochtendgloren kunnen we weer genieten van een mooie zonsopkomst. In het donker zagen we steeds voor ons de verlichting van het tegen een heuvel gelegen dorp Magacela en weten dat ook de camino Mozarabe hier helemaal naar boven gaat. Ondanks de tijd dat we in het pikkedonker hebben gelopen,en dat niet zo snel gaat, schieten we aardig op. Onderweg komen we voorbij de archeologische opgravingen "La Mata". Hier heeft men in het laatste decennium onder een heuvel het woonhuis van een Aristocratische familie blootgelegd. Deze familie bestond uit 15-20 personen en stamt uit de 4-5 eeuw voor Christus. Ter bescherming van de weersinvloeden heeft men er een groot dak boven geplaatst.

Aangekomen bij de eerste huizen van Magacela in de voorwijk met de mooie naam Barrio Sobrante del Berrocal pauzeren we even. Dan beginnen we aan de pittige klim naar boven. En dae is pittig, tsjonge nog neet aan toe. Maar de uitzichten over de vlaktes van de Extremadura maken veel goed. Boven halen we in het gemeentehuis nog een stempel en lopen met een boog via een uitkijkpunt naar de uitgang van het dorp. Magacela, dat uit de twaalfde eeuw stamt, was vroeger een mengeling van Christenen, Moslims en Joden. Getuige uit de tijd van de Moslims is denk ik de ruïne van de castillo die nog boven dit dorp op de top van  de heuvel ligt. Omlaag gaat het dan over een steil pad dat bezaaid is met keien. Eenmaal beneden hebben we nog een mooi uitzicht op de "kegelberg" met het dorp Magacela. Onderweg naar La Haba plukt Jan wat verse vijgen. Ze smaken heerlijk. Voor La Haba pauzeren we bij recreatiepark aan een water. Mich valle de döp toe en ik ben blij als we verder gaan naar ons eindpunt voor vandaag: La Haba. Bij binnenkomst komen we langs een lagere school en worden we door de kinderen toegejuicht met "peregrino, peregrino". We lopen naar het gemeentehuis voor stempel en info. Een "gemeentelijke" dame loopt dan met ons mee naar de albergue muncipal, waar we al aan voorbij kwamen. Bij aankomst zijn we weer terecht gekomen in een juweeltje van een albergue, gesetteld in een oud gebouw. Pas twee jaar oud is deze albergue. De gebruikelijke rituelen worden in gang gezet en Jan en ik gaan inkopen doen. Vanavond koken we zelf. Dan gaan we in de ernaast gelegen bar een pilsje nuttigen. Proost en hoije, ut is heit.

Ochtendgloren

Bienao iedere morge

haet de morgesjtond

Ongerwaeg voor ós

goud in de monjd

Wat wuerd die loch

gesjildert s'morgens vreug

Wat duit dét zunke

ós den ein deug

Wermte tinte

in allerlei kleure

Rood, paars, geel en oranje

dét alles zonger franje

Als dao, 

in contouren van ut lanjdsjap

Ut ochtendglore ontwaakt

zien veur al op sjtap

Dinsdag 18 september

Castuera - Campanario 22 km.

De bakoven van de Extremadura

Vanmorgen om zes opgestaan. Onder het ontbijt vertelt Jan dat we vandaag maar door moeten lopen. We hoeven niet op hem te wachten. Hij voelt zich nog steeds niet lekker. Maar dit doen we dus niet. Samen uit, samen thuis. Ook Wilma klaagt over vermoeidheid. Ja, ik zou zeggen: ga ‘s-middags in die hitte niet rondlopen. Neem je rust en eet wat beter. Maar we zijn allemaal oud en wijs genoeg denk ik dan maar(in elk geval oud genoeg!)

Om zeven uur zijn we op pad. Geven de sleutel af bij het politiebureau en lopen Castuera uit. Na de Ermita Santa Ana lopen we verder door een rij palmbomen richting stadion. Alle drie zitten we te pitten. De mooie markering van de camino Mozárabe lopen we straal voorbij. Tsja, een stukje terug  dan maar. Uiteindelijk omen we uit op een oud veedrijverspad, een grindpad dat we lang zullen volgen. Het pad is links en rechts gemarkeerd met granieten zuilen met de letters VP er in. Dit staat voor: Vías Pecuarias de Extremadura. We lopen een tijdje parallel met het spoor en zien warempel dat er ook nog een trein voorbij komt. Een eind verder komen we voorbij Estación Quintana de la Serena, een verlaten stationnetje. Hoe komt dat hier terecht, vraag ik me af, hier woont toch niemand.

Het doet me denken aan het stationnetje van enkele dagen geleden. Ook zo'n ding in de middel of nowhere.

In de verte hoor ik de stoomtrein aankomen. De machinist trekt een paar keer aan de stoomfluit. Ik hoor voetstappen en zie lugubere figuren met hun colt spelen. De stoomtrein nadert, de mannen zijn op hun hoede. Dan klinkt plots het harmonieuze lied van de "monikaman" Even later vliegen de kogels in de rondte. De "monikaman" speelt nog een deun. Jao, dét zoog ich veur mich dao op dét verlaote stationnetje. "Once upon time in the west".

De laatste km zijn zwaar vandaag. De zon heeft hier een groot aandeel in. Lopen door desolate vlakte met bijna geen beschutting is geen pretje. Jan en Wilma hebben er moeite mee, iets wat ik mij goed kan voorstellen. Blij zijn we als we Campanario binnenlopen. Op de Plaza de España gaan we eerst het gemeentehuis binnen voor info en een stempel. Dan naar een bar veur eine lekkere kaaje  dan naar de Iglesia Nuestra Señora de la Asunción voor een stempel en bezichtiging. Gelukkig is nog alles open. Tegen half twee gaan we op stap naar onze slaapplek die buiten het dorp ligt. We slapen in het sportcentrum. De sleutel kunnen we bij het politiebureau afhalen, dat er t.o ligt. De vooruitzichten voor de komende dagen: warm, heel warm in deze bakoven. Hoije.

Maandag 17 september

Monterrubio de la Serena - Castuera 19 km

Eindeloos asfalt

Gisteravond gingen we om zes uur naar de kerk toe. We hoorden één klok alsmaar slaan. Aangekomen bij de kerk was er veel volk op de been. Er was een uitvaart. De signora van het uitvaartcenter vertelde ons dat om zes uur afscheid kon worden genomen in de kerk van de overledene. Dit deden in hoofdzaak alleen maar vrouwen. De mannen bleven buiten de kerk wachten tot de H.mis begon. Deze was om zeven uur. We zagen dan ook veel vrouwen naar binnen gaan. En het arsenaal aan mannen groeide alleen maar. Dit was de gebruikelijke gang bij een uitvaart hier.  Wij dachten in eerste instantie dat het om een hoog in aanzien zijnd personage ging, die op zondag begraven wilde worden. Maar dat was niet zo, zo vertelde ze ons. Begrafenissen op zondag zijn hier de normaalste gang van zaken.

Een relatief korte etappe vandaag, die ook weinig nieuws brengt. Half acht zijn we aan het lopen. Jan en Wilma voelen zich toch nog niet erg fit. Hopelijk herstellen ze toch gauw helemaal.

Wat was er mooi vandaag: De prachtige zonsopkomst, wat hebben we veel foto's geschoten.

Wat was minder mooi: Ons pad ging over eindeloze lange asfaltwegen. Meer als driekwart is asfalt. Niet prettig lopen in deze hitte. Want heet is het vandaag en hierbij zitten we in de Extremadura, ook wel de bakoven van Spanje genoemd. Gelukkig is er bijna geen verkeer. Op het einde een stijgend grindpad van 3,5 km naar Castuera.

Klokslag 12 uur staan we op de Plaza de España met de iglesia de Santa Maria Magdalena. Bij aankomst melden we ons op het politiebureau voor een plek in de albergue peregrino. Na het inschrijven nog wat gedronken. Hierna met sleutel, stempel en plattegrond naar de albergue. Wederom een prachtige plek. Een 4**** sterren albergue. Twee ruime kamers met 2 stapelbedden, 2 douches en een complete keuken. Wat wil de pelgrim nog meer. Ondertussen is er nog een Frans echtpaar aangekomen dat met de mountainbike onderweg is. Buiten rommelt het wat en er vallen dikke druppels regen.

Ben benieuwd hoe dit zich ontwikkeld. Straks gaan we inkopen doen. Vanavond koken we zelf. Hoije.

Nog een gedichtje als afsluiting

De steeneik

Waar koeien en schapen op zoek zijn,

in deze verschroeiende grond.

Om iets eetbaars te vinden,

in het gloren van de morgenstond.

In dit desolaat landschap,

staat hij onbewogen te kijk.

Stenen aan zijn voeten,

beschermen de eik.

De eik vertelt de tijd,

met stenen als stille getuigen.

Nog staat hij fier overeind,

toch zal hij eens buigen.

Eens zaten er takken,

nu knoeten en ogen.

Hij staat er nog steeds,

niet alleen maar onbewogen.

Hoe grillig kun je worden,

onder dit hemelrijk.

Alsof hij me ziet,

deze stokoude steeneik.

Zondag 16 september

Hinojosa del Duque - Monterubbio de la Serena 32 km (23 km)

Ritje in een gammel autootje

Gisteravond nog een rondje gemaakt. We hebben de Kathedraal de La Sierra bezocht, welke gewijd is aan San Juan Bauitista. We vragen om een stempel en deze hebben we ook nog gekregen. Het feest van "Corpus Cristi" is afgelopen weekend geweest. Het grote kruis met corpus lag nog voor het altaar. Hierna kwamen we terecht in de kloosterkerk van het monasterio de MM. Concepcionistas Frnas. Bij binnenkomst zat niemand in de kerk, behalve de zusters. Zij zaten achter tralies rond het altaar en waren bezig met hun gebed en gezang. Wij hebben plaats genomen en geluisterd naar mooi gezang. Eenentwintig zusters heb ik geteld, waarvan enkele nog behoorlijk jong. Na afloop van hun dienst vroeg Wilma aan een van hen om een stempel. Dat was geen probleem. Ze nam de drie credentials mee en kwam er even later gestempeld en al mee terug. Danke zusterke veur de sjoëne sjtempel van ut kloeëster. Hierna hebben we nog even wat gedronken op de Plaza bij de Kathedraal. Jan en Wilma hielden het bij warme thee. Ik nam een lekker koud pilsje. Om tien uur lagen we plat. Gelukkig voelt Jan zich een stuk beter vanmorgen. We gaan er voor, zegt hij. De route is 32 km lang, maar deze zullen we niet helemaal gaan lopen. Dét is teväöl van ut goeje. Om zeven uur zijn we weg. In het donker volgen we de pijlen en komen weer langs het klooster. De deur staat open en we kijken toch even naar binnen. In het schemer van wat kaarsjes zit een zuster achter het hek voor het altaar, haar ogen gericht op een monstrans die op het altaar staat. We nemen "stiekem" een foto van haar en lopen dan verder.(haop det de wet oppe privacy nach neet is doorgedrongen in dit sjtukske sjpaanse landj)

Ongerwaeg is het weer genieten van een mooie zonsopkomst, van blaffende honden en van een landschap waar ik dan toch snel op ben uitgekeken vandaag. We pauzeren bij een grote hoop dikke stenen onder een eik. Het lijken wel hunebedstenen. Jan en Wilma hebben een sanitaire stop nodig. Hierna verder, Jan wil om twaalf uur op twintig km zitten. Hij voelt zich blijkbaar prima. Ons looptempo is hoog vandaag en om twintig voor twaalf komen we aan bij het voormalig "Estación de Zújar". Wat heeft dit stationnetje in vroegere jaren voor dienst gehad? Het ligt in de middle of nowhere. Voor ons echter een ideale rustplek, lekker onder een paar dikke bomen en in de schaduw. "Mary" vertelt me dat we 19,7 km erop hebben zitten, dus pauzeren we hier. Na een half uur gaan we verder. De omgeving wordt wat mooier, wat lieflijker, meer glooiender en met op de achtergrond zelfs bergen. We naderen de Ermita van "de Nuestra Seniora  de Gracia de Las Alcantarillas". Wat toch weer een schitterende naam. Deze ligt een stukje van de route af op een heuveltje. Bij aankomst is alles potdicht. Mér Seniora tog! Er zit niks anders op, dan de buitenkant te bekijken en hier foto’s van te maken. Hier bellen we ook met Antonio. Jan had informatie bij zich, dat je hier deze man kan bellen voor een ritje naar Monterubbio de la Serena. Want de laatste negen km gaan over een lange rechte asfaltweg. Gen,niks, niente besjutting taege de zon.  Wilma belt hem maar we verstaan er niet veel van. Ik probeer het ook, maar kom ook niet echt verder. Hij ratelt maar door in het Spaans. Om die negen km nog te lopen is teveel van het goeie. Wilma probeert nog eens en ik loop maar terug naar de weg. Als Jan en Wilma hier ook zijn vertelt ze dat hij over twintig minuten zou komen, althans dat denkt ze begrepen te hebben. Geduldig wachten wordt beloond.

Zo uit het veld komt een boertje aangereden. Denkt Wilma nu dat het Antonio is? Ze vraagt of we mee kunnen rijden naar Monterubbio. De auto is van het model: klein, krakkemikkig, smerig enne.....gammel. Maar als hij wat troep achterin heeft gegooid, kunnen we instappen. Het boertje ratelt aan een stuk door, ook al verstaan we er alle drie geen klap van. We worden afgezet vlakbij de hostal Vaticano waar we willen slapen vannacht. Ondertussen gaat bij Wilma en mij de telefoon. Aan het nummer te zien is het Antonio. Hij zou ons zeker op willen halen. Maar we zijn er en reageren maar niet. Enne…..de hostal is potdicht.

Verderop in een hotel waar we wat drinken wordt ons verteld dat de hostel gesloten is. Ook het hotel is vol. Maar er is verderop een nieuwe albergue de peregrino. Nou daar stappen we op af na een belletje. Een prachtige plek . Zo te zien inderdaad hagelnieuw. We slapen boven op een langewerpige kamer met zes stapelbedden. Alle drie pakken we het onderste bed. Na de gebruikelijke rituelen gaat onze was in de machine. Waat ein genot, nieks zelluf te hove wasse, allein mér op te hange. Hoije

Zaterdag 15 september

Alcaracejos - Hinojosa del Duque 22 km

Honden, schapen, geiten en twee zieke pelgrims.

Gisteravond en vannacht heeft het goed geregend. Maar vanmorgen is het droog en een zeer aangename temperatuur om te lopen. Na de koffie t.o. de hostal zijn we om half acht weg. Een stukje gaat langs de grote weg en dan wijst een markering ons rechts het veld in. We lopen langs enkele grote koeienstallen en de beesten liggen buiten op een soort granulaat. Dit vangt het mest op en wordt denk ik om de zoveel tijd met een schoof verwijderd. Er liggen tenminste op de droge akkers overal verspreid dit mest. Ik vraag me af of deze koeien ook groen gras krijgen. Wat zullen ze nu krijgen buiten het hooi? Verderop worden we weer onthaald door tig honden. Rechts en links van het pad enkele grote schuren. En ervoor grote rennen. Tjonge, tjonge  er lopen wat grote exemplaren tussen. Mér good dét ze achter eine draod zitten. Lijkt wel een soort opvang te zijn. In het begin van onze camino kwamen ook een kleine roedel zwerfhonden tegen. Ja, hier is het wijds genoeg om je beest te dumpen. We vervolgen onze weg verder door een niet erg spectaculair landschap. Er zijn wel vergezichten maar ze worden eentonig. Dor gras, omgeploegde landbouwgrond en veel eiken. Steeneiken in de grilligste vormen. In het dorpje Villanueva del Duque lopen we over de Calle Reyes Catolicos naar de Plaza Iglesia. Hier staat de mooie Iglesia San Mateo met zijn ooievaarsnest.

Ons pad vandaag loopt een beetje parallel met de A-422. Af en toe soms zelfs een stukje hierover. We steken enkele drooggevallen Rio's over en lopen verder door deze uitgestrekte vlakte, die bestaat uit steeneiken met daar tussen grote granietblokken. Door de regen van vannacht is het behoorlijk vochtig. Dit is goed te merken onder het lopen, alles voelt klam aan. Na een km of negen naderen we het dorpje Fuente la Lancha. Hier staat de mooie iglesia de Santa Catalina. Het is maar een klein dorpje en in een alimentari vraag ik waar een barretje is. Aan de grote weg moeten we zijn. Hier pauzeren we. Jan, maar ook Wilma zoeken direct bij aankomst het toilet op. Ze hebben last van diarree. Beiden nemen ze een glas thee. Als we weer verder gaan kijk ik even op "mary" om weer snel op de camino te komen. Dat lukt en snel zitten we weer tussen de akkers, velden en weiden. Veel schapen worden hier gehouden, maar ook zien we mooie diepbruine geiten. Vandaag is het gelukkig wel een relatief vlakke etappe. Fijn is dat, want de zon schijnt weer als vanouds. Met nog zo'n vijf km te gaan, pauzeren we onder een paar steeneiken.

Jan en Wilma zoeken elk een dikke boom uit. Het loopt de spuigaten uit, zegt Jan. Ik hoop, dat voor beiden de situatie snel beter wordt. Bij binnenkomst in Hinojosa del Duque stoppen we bij de eerste de beste bar. We bestellen cola, het toilet wordt opgezocht en dan snel verder naar de albergue de peregrino die naast politieburo en gemeentehuis ligt. De sleutel moeten we de bij politie ophalen, waar we ons ook moeten inschrijven. De albergue is netjes, maar niet al te groot. Vier stapelbedden, een kleine zitruimte en een klein toilet met douche. Als iedereen zich gedoucht heeft gaan Jan en Wilma op bed liggen. Ze voelen zich niet al te best. Er zijn nog twee pelgrims bijgekomen. Een man uit Amerika en een fietsster uit Madrid. Later op de middag gaan Wilma, die zich iets beter voelt,  en ik naar een grote supermercato. We slaan hier van alles in en kijken maar of Jan ergens zin in heeft. Ik heb vanavond een broodmaaltijd genomen met een salade. We zullen zien vanavond hoe we morgen eventueel verder gaan. Jan is er beroerd aan toe. Met Wilma gaat het wel gelukkig weer. Hoije

Vrijdag 14 september

Puerto del Calatraveño - Alcaracejos 19 km

Klokkentorens zonder klokken en regen!

Vanmorgen staan we om zeven uur te wachten op onze koffie. Angel heeft de bar nog dicht. Ja, volgens mij was de afspraak ook half acht. Maar zoals altijd wordt het wachten beloond. De koffie is lekker en om kwart voor acht brengt hij ons terug naar het punt waar we gisteren gestopt zijn, Puerte del Calatraveño. We nemen afscheid van Angel en weg zijn we. Het pad na de route is ongeveer een kilometer lang en we vinden het blindelings. Boven de heuvels ontstaat een roodoranje gloed. De koperen ploert doet moeite om door de wolken te komen. Toch is dit kleurenspel weer een prachtig gezicht. Weer op de camino lopen we over mooie paden verder. Steeds gaat het op en af en kunnen we genieten van de prachtige omgeving met zijn mooie vergezichten. Wat moet het hier in het voorjaar geweldig uit zien als alles in bloei staat. Nu is alles dor maar ook dat heeft z'n charme. Zeker met de mooi gevormde groene steeneiken er tussen. Veur komme zélfs ein bank taege Hier pauzeren we om de inwendige mens te versterken. De zon is er ook weer in volle glorie bij. Verder weer op deze goed gemarkeerde camino met zijn mooie granieten zuilen.

We lopen langs een water, de Rio Cuzna. Aan de sporen te zien is dit een drinkplaats voor het wild. Aangekomen bij de Ermita, la Poza de la Benita zien we dat het een beetje verwaarloosd is. Zelfs de klokken uit het torentje zijn weg. Het doet me gelijk denken aan het lied van Boudewijn de Groot: klok onder water. Nog een viertal km hebben dan nog te gaan. We komen op een grindpad uit waar we getrakteerd worden op stofwolken van de aan en af rijdende vrachtwagens. Gelukkig houden ze mooi in als ze ons passeren. De volgende Ermita komt in zicht. Hier bij De Ermita van San Sebastian pauzeren we even voordat we omlaag lopen naar het plaatsje Alcaracejos. Ook hier geen klokken in het open torentje. Boudewijn zong: “het zijn de klokken uit de toren, lala lalalala want ergens in het water van de diepe Zuiderzee....”. Bij binnenkomst natuurlijk eerst een radler. Een stempel op het gemeentehuis en dan op weg naar de albergue de peregrino.

Als we er aankomen zijn de meningen verdeeld. Blijven we of gaan we terug richting dorp? Uiteindelijk toch maar rechtsomkeer en op weg naar de Hostal: Las Tres Jotas. Hier krijgen we een driepersoonskamer. Later op de middag willen we het dorp gaan verkennen en kijken waar we vanavond een hapje kunnen eten. We zijn de deur nog niet uit, of we worden getrakteerd op een hevige regen, hagel en onweersbui. Platgedrukt tegen muren in een nis van een deur aanschouwen we dit geweld. Wat valt het eruit! Sjtaon veur hiej in ós korteboks en shirtje. Het koelt goed af en het water dendert over de straat in flinke stroompjes omlaag. Als het iets minder wordt, lopen we snel door naar bar La Plaza om maar droog te zitten. Koffie met gebak gaat er wel in. Dan schijnt het nog moeilijk te worden om iets te vinden voor ons avondeten. In een kleine mercado vragen we nog maar eens of zij iets weten. Raar is het antwoord als schijnt dat vrijdags veel gesloten is hier. Maar we hebben wat gevonden later en hier kunnen we vanaf half negen eten. Nu regent het weer. Hoije

Donderdag 13 september

Villaharta - Puerto del Calatraveño  20 km

Dao wuurd gesjaote!!

Gisteravond voor het avondeten worden we verrast met een korte maar fikse regenbui. In de verte boven de bergen dondert het, maar dit gaat aan ons voorbij. Ik kom buiten op het terras in gesprek met een jongeman die verrassend goed Nederlands spreekt. Hij heet Juan en is in Cordoba architect. Hij heeft zijn studie architectuur hiervoor gevolgd aan de universiteit in Delft. Een mooie tijd was het en hij had biej òs väöl gefietst. Vanmorgen zitten we beneden om half acht aan de koffie. De etappe van vandaag splitsen we in tweeën. De afstand van 37 km is teveel van het goede. Onze wandelgids geeft ook aan om dit met Angel van Mirasierra te bespreken. Dat hebben we gisteren gedaan. Wij lopen vandaag tot Puerto del Calatraveño. Hij komt ons hier ophalen en brengt ons vervolgens terug naar zijn bar/hostal Mirasierra. Morgenvroeg brengt hij ons weer terug naar dit punt en lopen dan het laatste stuk van deze etappe. Om acht uur gaan we op pad. En ons pad begint met een mooie lange klim naar achthonderd meter hoogte. Wel allemaal over zo te zien hagelnieuw asfalt. We zien een mooie zonsopkomst boven de bergen. Prachtig die oranje-rode gloed. Ik maak er een mooie panoramafoto van. Even later verlaten we de asfaltweg en duiken bossen in.

Een prachtig pad neemt ons mee, vergezeld met steeneiken links en rechts van ons. Voor ons schieten 4 reeën het pad over, mooi om te zien. De omgeving blijft prachtig, met soms mooie vergezichten. Het is behoorlijk plakkerig warm weer. Dit heeft natuurlijk te maken met de regen van gisteravond. Dan ineens paaf, paaf. "Tju, dao wuurd gesjoate". Zou het zijn dat twee reebruine ogen de jager hebben aangekeken! Rustig lopen we verder, toch een beetje beduusd van de schoten. Een stuk verder zien we de jager staan op een heuveltje tussen de steeneiken. Hij zwaait naar ons en met een "hola" groeten we hem en lopen door. Dan weer een knal. Het schot fluit ons in de oren. Kan die nou niet wachten totdat we een eind uit de buurt zijn?!

Bij een mooie route-aanduiding pauzeren we even onder een grote eik. De zon schijnt fel, maar hier is het aangenaam. Als we weer verder lopen, komen we op een pad uit dat me doet denken aan de wegen op het Olavspad vorig jaar in Noorwegen in de uitgestrekte bossen. Lang, recht en heuvelachtig.

Dan horen we varkens schreeuwen. En ja hoor we zien ze lopen, vechtend voor water en kuierend in het zand: het zwarte Iberico varken, bekend in deze streek door naar het schijnt bijzondere lekkere hammen. "Mér ich höb dao gén vérke zeen sjtaon met mér drie puët". Er wordt flink geschreeuwd, gebeten en geduwd om maar aan het water te kunnen. Even later zien we een paar vale gieren zweven op de thermiek. "Ze höbbe ut tog neet op ós veurzeen haop ich". Als we weer aan het lopen zijn, gaan we rechts van dit lange "Noorse" pad af. De weg brengt ons verder door gaard van olijvenbomen. Niks als olijven links en rechts van ons. Inmiddels gaat het op twaalf uur aan en onder een olijfboom in deze hof vinden we drie dikke stenen, un sjoeën picknickplaetske.  Als ik mijn bloedsuiker prik is deze perfect. "Wiej bliej kén ein aad kindj zien". Jan ziet op het pad een flinke hagedis of leguaan of gekko oversteken. Van kop tot staart zo'n tachtig cm. Helemaal groen grijzig met een geschubd vel. Bijzonder hier, denk ik zo. (Zoeken we op) Weer verder gaat het soms pittig omhoog en omlaag naar ons eindpunt voor vandaag Puerto del Calatraveño. Aangekomen op het punt waar we de camino moeten verlaten en links de weg volgen moeten we Angel bellen. Wilma belt met Angel en hij pikt ons even later op. Terug op onze plek doet een koude radler weer wonderen. De rituelen zijn weer gedaan en we ontmoeten hier verschillende pelgrims die we niet eerder hebben gezien. Frank uit Hamburg, Fatima uit Brazilië en nog een oudere man uit Amerika. Nu is het tijd voor een siësta. Hoije

Woensdag 12 september

Cerro Muriano - Villaharta 22 km.

Steeneiken op een deels saaie etappe

Gisteren tegen de avond zijn we nog bij de iglesia Santa Barbara geweest voor een stempel. Helaas ook gesloten, maar bij een humanitaire instelling naast de kerk kregen we het advies om aan de bel te trekken bij de poort. Helaas een bel zonder klepel. Maar Wilma wist raad, sloeg er met een lepel op en zowaar er kwam reactie. Een jongeman van Afrikaanse afkomst maakte de poort voor ons open. We vroegen hem voor een stempel en hij nam ons toen mee naar een kantoortje. De priester van Cerro Muriano komt uit Zaïre. Ik denk dat deze jongeman zijn assistent was. Een mooie stempel van Santa Barbara siert nu ons paspoort. ‘s Avonds hebben we buiten gezellig gegeten en gebabbeld onder het genot van een witte wijn en een fles mineraalwater. Tien uur naar bed gegaan. Slecht geslapen op de warme kamer.

Vanmorgen om zes op. Snel even onder de douche gesprongen en toen buiten op het terras ontbeten. Jan had al onze spullen al uit de koelkast gehaald, zodat we vanmorgen lekkere koude yoghurt hadden en voor onderweg koude gemixte ananasdrank met mineraalwater. Na nog een koffie bij de buren zijn we om half acht op pad. De route voor vandaag loopt helemaal parallel aan de nieuwe N432A. Deels over een mooi bospad ernaast. Deels over de oude N432. Dit betekent dat we veel asfalt onder onze voeten krijgen vandaag.

Als we langs een groot militair complex komen zien we overal manschappen staan. Ze staan, wat even later blijkt, te wachten op een soort van "last post". Klokslag acht uur klinkt uit de luidsprekers trompetgeschal. Alles en iedereen vliegt in de houding, zelfs de trimmer op de trimbaan. Allemaal voor Koning en vaderland. (Det make veur der den mer van). Tot het dorpje El Cavar gaat het pad grotendeels over bospaadjes. Rondom ons heen zo ver we kunnen kijken niks als steeneiken. In El Cavar nemen we in een klein barretje annex alimentari een lange stop. Even uitblazen, want de zon is weer onze metgezel geworden. Wilma en ik nemen een vers gebakken stuk tortilla. Deze smaakt verrukkelijk. Weer op pad gaat het nu heel veel over asfalt. Niet prettig lopen met deze warmte. Als we Villaharte naderen zien we een klein wit dorpje liggen in de buik van de omringende heuvels. Fijn is het dat de laatste kilometers over een mooi bospad gaan. Ook al gaat het af en toe fiks omhoog en omlaag. Bij aankomst zien we dat op de klokkentoren van de kerk een groot ooievaarsnest zit. Ze zien natuurlik allang oëtgevloage en zalle noe waal heur "werk" motte doon. Bij aankomst in Bar Mirasierra ploffen we op het terras neer en drinken eerst een lekkere koude radler. Hier slapen we voor twee dagen i.v.m de lange etappe van morgen. (Maar later meer hierover) Wilma krijgt een eigen kamer en Jan en ik een kamer met twee bedden. Na onze dagelijkse rituelen gaan Jan en Wilma het dorp in. Ik goej mich op bed want de piep is laeg. Deze warmte vergt veel energie van mij. Hoije

Dinsdag 11 september

Cordoba - Cerro Muriano  18 km

Gekkenwerk.....maar hele mooie route

Vanmorgen vroeg op, na een slechte nachtrust. Een pittige dag staat te wachten. Hoewel een korte route, moeten we toch zeshonderd meter de hoogte in. We ontbijten op de kamer en om kwart voor zeven zijn we op weg. Ja, op weg de stad Cordoba uit, maar ook op weg om een barretje te zoeken. Ons zoeken wordt beloont en de koffie is er een van het betere soort. De route aanduiding is perfect. We lopen nog een kerk binnen die wel heel vroeg open is. Een prachtige kerk die luistert naar de naam: Nuestra Seńora de Gracia. Op de plaza Mahatma Ghandi lopen we langs de Iglesia Nuestra Señora de La Aurora. Als we dan uiteindelijk de buitenwijken van Cordoba hebben verlaten, gaat het alleen maar omhoog. Soms pittig, dan weer geleidelijk. We lopen over mooie paden richting de Ermita de Nuestra Señora de Linares. Zonder meer een mooi pad. Bij het punt aangekomen waar we rechts af van de camino moeten om naar de Ermita te gaan, volgen we de bordjes van dit klooster. Als we hier aankomen treffen we er een man die ons de kapel van dit klooster openmaakt. Een prachtig klein kloosterkapelletje, met mooie beelden en schilderijen. Ik steek er een kaarsje aan voor onze dierbaren en in het bijzonder voor ós Nelke det ut mer weer rap good opknap.

Ook krijgen we hier een prachtige stempel in onze credential. Voor mij een van de mooiste van al mijn camino's. Hier nemen we ook een lange pauze. Het is elf uur en als ik mijn bloedsuikerspiegel meet schrik ik, 2.4 is niet goed. De hitte speelt me duidelijk parten. Ik eet een yoghurt met muesli en een broodje met jam en een energiereep. Dit moet genoeg zijn voor de komende tijd. Rond half twaalf gaan we verder. We lopen terug naar de camino en vervolgen deze door een geweldig mooie natuur. Over geitenpaadjes, rotsen gaan we verder. We volgen hier het historisch pad: Cañada Real Soriana. Heel mooi maar zwaar. Bij een stuk oude treinrails en een oud stationnetje nemen we een volgende pauze. Bloedheet is het. Na deze pauze gaan we verder richting Cerro Muriano. We krijgen nog een fiks klimmetje onder de zolen en komen tenslotte uit bij een bar waar we weer pauzeren met een lekkere radler. Om twee uur stappen we hier op en lopen naar onze slaapplek La Casa Del Brigadier. We vragen om een slaapplek en krijgen een drie persoonskamer. Dan douchen, ons wasje doen en op het terras een lekker koud pilsje. Verslag gemaakt en nu even het dorp verkennen. Hoije.

Maandag 10 september Sandra Cruz - Cordoba  26,5 km

Een pittig begin

Gisteravond dachten we dat er een fikse bui op komst was, maar er viel geen drup.

Om half zeven vanmorgen zitten we aan ons ontbijt. Op t.v. zien we dat het weer behoorlijk tekeer is gegaan in de regio Almeria en Granada. Enorme regenval veroorzaakte modderstromen en wegen veranderde in snelstromende rivieren. Nae hiej is ut gelökkig drueg vanmorge.  We kopen nog enkele flessen water en dan zijn we iets na zeven op pad voor onze eerste wandeldag. Vroeg vertrekken wordt het de komende dagen, want het blijft heet. In het donker zoeken we de amerillas flechas, gele pijlen voor de kenner. Snel zijn we op de route en lopen Santa Cruz uit de heuvels in. Een heerlijke temperatuur is het ‘s morgens. Steeds maar bergie-op en bergie-af lopen we een beetje door een desolaat landschap. Boven de heuvels zien we de zon opkomen en dan is het ineens licht. Ongerwaeg zien we grote verschroeide zonnebloemvelden waar niks meer mee aan te vangen is. Als de zon echt doorbreekt is het heet. Op een paar dikke keien nemen we een pauze en eten we wat. Gelukkig waait hier een stevig briesje zodat het aangenaam is om hier te zitten in deze kale vlakte. Onder het lopen merk ik dat ik last krijg van mijn kleine teen. Ik stop en draai er wat fixomul om heen en wat wandelwol. Dit voelt gelijk beter en maar verder weer. Na een 20- tal kilometers heb ik het wel gehad voor vandaag. Ja, ongerwaeg op deze route is niks te krijgen, want er ligt gewoon niks. Voordat we Cordoba bereiken, krijgen we nog een fikse klim onder de zolen. Voor mij gaat dit moeizaam.

Jan en Wilma schijnen er minder moeite mee te hebben. Ze kijken regelmatig om waar ik blijf. Als we dan Cordoba binnen lopen, stoppen we bij het eerste barretje langs de weg. Hier hebben ze ook nog een speciale stempel van de camino. Alle drie bestellen we een Zuma naranga. Heerlijk versgeperst sinaasappelsap. Ik ben blij dat ik even zit. Mijn kleine tenen doen pijn en als ik mijn bloedsuikerspiegel heb gemeten, is deze aan de lage kant. Dit is niet de eerste keer vandaag. Onder het lopen heb ik ook nog een banaan, 4 energierepen en dextro genomen. Dan nog niet meegeteld de broodjes die ik bij onze pauze heb gegeten. Ja, het vergt enorm veel energie van mij en dit betekent dat ik de komende dagen moet opletten dat ik mij niet van de sokken ga lopen. Als we opstappen komt de dame met een stempel van de camino Mozarabe aanlopen. Dat is mooi. Ze vraagt ons ook om ons in te schrijven in het caminoboek. Dat doen we. Over de oude Romeinse brug lopen we Cordoba binnen. Slaan direct rechtsaf naar ons hostel voor vannacht La Fuente. Zonder meer een prachtige plek. Blij ben ik als ik de "kiesjes" uit kan doen. Resultaat: 1 blaartje  aan beide kleine tenen. Na een heerlijke douche en kleren wassen is het de tijd voor mijn voeten te verzorgen. Ze hebben vandaag heel wat optaters gehad. Jan en Wilma gaan naar de Musquita toe en ik schrijf intussen dit verslag. Lopen gaat niet goed en beter de voeten laten rusten en maar hopen dat het morgen wel weer gaat. Want morgen staat ons een behoorlijk lange klim te wachten. We zullen 600 meter moeten stijgen. En den onnach  met zo'n waer. Hoije

Zondag 9 september 2018

Eindhoven - Malaga - Cordoba - Santa Cruz

Vroeg dag vanmorgen. Kwart voor zes staan Thea en ik op. Vandaag reis ik samen met Wilma en Jan naar Santa Cruz. Nadat ik met Thea heb ontbeten, gaan de laatste spullen in de rugzak en vertrekken we naar Horst om daar mijn medepelgrims op te pikken. Zeven uur zijn we bij Jan en wachten hier nog op Wilma. Als ook zij gearriveerd is, nemen we afscheid van Marij, Joris en partner en de kleine Tiebe. Gelukkig is het niet druk op de autoweg en klokslag acht uur zijn op Eindhoven airport. Met een paar dikke kussen neem ik afscheid van Thea. Ut haet ut riek drie waeke veur zich allein.  We checken Jan zijn rugzak in waar Wilma en ik nog het nodige hebben bij gestopt. Wij nemen onze rugzak mee in het vliegtuig. Na een lekkere bak koffie is het tijd om naar de instapbalie te gaan. Alles gaat vlug en precies op tijd gaan we de lucht in. Na een snelle vlucht landen we om half een in Malaga. Als we alle bagage hebben verzameld, meet ik mijn bloedsuikerspiegel. Deze is veel te laag. Bij de bagagebelt eet ik eerst 2 broodjes en een energiereep. Vanaf het vliegveld moeten we met de trein naar het station Maria Zambrona. Kwartiertje later komen we hier aan. Het weer is benauwd en het regent. Buiten het station drinken we koffie en Jan trakteert op een yoghurtje wat hij van huis had meegenomen.

Vijf over half vier vertrekt de trein naar Cordoba. Ik  heb in juli al de tickets gereserveerd, inclusief zitplaatsen. Als ik dit schrijf zitten we in de hoge snelheidstrein van Malaga naar Barcelona. We rijden nu door een mooie bergachtige omgeving, maar van een zonnetje is niks te zien. Och det hoof auch neet. Veur zien hiej veur ut vervolg van de camino  Mozarabe en neet veur de zon. Ongerwaeg zie ik op de monitor in de trein dat de snelheid 292 km per uur is. Zou je niet zeggen dat het zo hard gaat. Wel mooi om dit te kunnen zien. Precies een uur later zijn we in Cordoba. Als we uitstappen treft de hitte ons als een klap. Als dit een voorteken is voor de komende dagen, kunnen we ons de borst wel nat maken. Tjonge, tjonge wat is het heet. We lopen om de tijd maar om te krijgen naar de wijk La Juderia. Hier drinken we wat en eten een klein hapje in een prachtig oud Moors koffiehuis. We lopen hier nog wat rond en gaan rond kwart voor zes terug naar het busstation dat vlakbij het treinstation ligt. Om zeven uur vertrekt de bus hier naar Santa Cruz. Onze dorst lessen we met een lekker klein pilsje. De bus is op tijd en om half acht komen we aan bij onze slaapplek voor vannacht: Hostal José. Tegen half negen eten we nog wat en dat is ook wel nodig. Mijn suikerspiegel is weer heel laag. Ik hoop dat dit komt door de drukke dag en niet ein veurteiken in verbandj mit de wermte. We zullen zien. Gelukkig kunnen we al om half zeven ontbijten. Hoije.

elke dag ervaar je 

het wandelen in                       

vreugde en goedheid

in een stralende ochtendzon                  

elke dag ervaar je                        

een mooie omgeving

die neem je mee

om niet te vergeten

elke dag ervaar je                          

dat wegen zich kruisen

met wind, zon en regen

ook met gevaren

elke dag ervaar je

de mooiste avondzon

kijk omhoog  

droom maar

en als je omhoog kijkt

zullen de sterren,

in een knipoog je laten zien

dat ze je nooit…….alleen laten

Maandag 30 april

Naar Malaga

Vanmorgen weer eerst naar Cordoba. Om tien uur gaan we dan van hieruit met de bus naar Malaga. 

Na een busreis van drie uur zijn we rond een uur in Malaga. De laatste vijftig kilometer gaan door een prachtig landschap. Een mooie route omlaag naar de vallei en dan weer door de bergen omhoog. Bij aankomst vragen we bij een infostand voor een plattegrond van Malaga. De dame is zeer behulpzaam en vraagt ons waar we heen moeten. Appartamentos Universal Clemens. Ze kruist het aan op ons stadsplan. De weg er heen is goed te vinden. We komen langs de kathedraal en de Jacobuskerk, die op ons pad liggen. We zullen deze later bezoeken. Kwart voor twee staan we voor ons bij Booking.com geboekt appartement. Alles dicht. Geen mens te zien, alleen een poetsvrouw die het trappenhuis aan het kuisen is. Dao sjtaon veur den. Ik ga maar eens bellen. Helaas, na zes keer overgaan wordt de lijn verbroken. We schakelen de poetsvrouw in.  Zij heeft schijnbaar een ander nummer en krijgt contact. Over tien minuten zal er iemand komen. Oké we wachten af. Mer die tieën minute wuerd un oer en nog nemes. Ondertussen bel ik zelf ook nog twee keer. Maar de verbinding wordt steeds verbroken. We vragen aan een buurvrouw om het nummer te bellen. Zij krijgt wel contact. Ze spreekt Engels en legt ons uit dat iemand anders van een ander appartement komt. Even later belt mij iemand. In gebrekkig Engels wordt er van alles verteld. Ik kan er weinig van maken. Uiteindelijk tien minuten later komt een jongeman op de fiets aan. Hij stelt zich voor als Miquel. Weer krijgen we een heel verhaal te horen. Hij neemt ons mee naar een appartement dat hij verhuurd en het is dichtbij. Waat is dit veur unne ongerein. We komen aan op de Piazza Merced. Een groot plein met terrassen en hoge huizen met balkonnetjes. We gaan een gebouw in waar helaas de lift kapot is. Ja, dan maar 95 trappen op. Lekker met dae rugkzak op de poekel. Helemaal bovenin ligt ons appartement. Hij maakt excuses omdat het nog niet af is en dat de schoonmaaksters nog moeten komen. Dit regelt hij wel meteen. Ook wel nodig met al de stof op de grond en op de tafels. Geen bed opgemaakt, geen handdoeken aanwezig. We laten onze rugzakken staan en gaan op verzoek van Miquel maar zolang de stad in. Hij stuurt een app wanneer alles schoon is. Ook hebben we nog een heel gedoe met de betaling van dit appartement. We denken dat het al via de reservering is betaald, maar dat blijkt na wat heen en weer gebel met Booking.com toch niet het geval. Anna, te herkennen aan haar blonde haar,  zal het geld komen halen. Ich vinj ut allemaol waal good, waat ein gedeuns.

Oké dan, we gaan naar de kathedraal welke vlakbij ligt. Ook de Jacobuskerk die voor de kathedraal ligt, willen we bezoeken. Helaas is deze gesloten, maar schijnt tussen vijf en negen vanavond open te zijn. De kathedraal, waarvan de bouw begon in 1528 op de oude fundamenten van een moskee, is oogverblindend mooi. Tot 1782 is er gebouwd. Toen was het geld op en de rechter toren is hierdoor nooit afgebouwd. Om deze reden wordt ze in de volksmond ook wel ‘La Manquita’ genoemd: de eenarmige vrouw. De officiële naam luidt echter: ‘La Santa Iglesia Cathedral Basilica de la Encarnación’. Gewijd aan de Maagd van de Incarnatie. Het koor met zijn prachtige uit hout gesneden beelden. Ik zie de twaalf apostelen met een mooie Jacobus ertussen. De schitterende glas-in-lood ramen met zijn gebrandschilderde voorstellingen. Tjonge wat een pracht. Hij behoort niet voor niets tot een van de mooiste kathedralen van Spanje. We nemen een kijkje bij het Teatro Romano dat dateert uit de laatste eeuw voor Christus en werd gebouwd in opdracht van de eerste Romeinse Keizer, Caesar Augustus. Het theater werd later nog, tot de derde eeuw, gebruikt door de Moren. Het Teatro Romano is echter pas in 1951 weer ontdekt bij de renovatie van de bibliotheek en het gemeentelijk archief. De renovatie hiervan heeft tientallen jaren geduurd. Jan bezoekt nog het Alcazaba. Een vestigingsfort dat stamt uit de negende eeuw. Later in de elfde eeuw, is dit verder nog uitgebreid als onderdeel van de vestigingmuren rondom Malaga. Mijn energie is op en ik zoek een terrasje op.

Als we later samen op een terras zitten, krijg ik een app van Miquel. Het appartement is schoon, we kunnen erin. Dus terug voor een heerlijke douche. Na 95 trappen omhoog ziet het er bij binnenkomst schoon uit. Ik ga gelijk maar onder de douche. Helaas koud water. Een paar keer ronddraaien, dat is het dan. Als Jan ook klaar is, gaan we eerst wat eten. Daarna gaan we nog even voor een ommetje. We lopen voorbij de Jacobskerk en zien dat deze open is. Bij binnenkomst is de pastoor net bezig met het geven van de zegen. We lopen naar de sacristie en vragen voor een stempel. Deze krijgen we dan ook en de pastoor wenst ons een buen camino. We maken nog een rondgang door dit mooie eenvoudige kerkje. In het tabernakel boven het hoofdaltaar staat een mooi groot beeld van de Jacobus. Na nog een drankje, gaan we terug naar ons appartement. Weer die 95 trappen op, poehhhhh. Hoije   

Zondag 29 april

Een dagje in Cordoba

Vandaag gaan we weer terug naar deze stad met zijn prachtig oud centrum en Joodse wijk. Gisteravond troffen we nog oude bekenden in de hostal: Estejo, José en Matt.

Een hartelijk weerzien. Vanmorgen gaan we met de bus van twintig over negen naar Cordoba. Na een ontbijtje op de kamer, een koffie in de bar staan we om negen uur aan de bushalte die bij de hostel ligt. Ook Matt en José staan hier. Ze willen vroeg in Cordoba zijn om wat van de stad te zien. De busrit duurt vijfentwintig minuten en kostte gisteren twee euro en vijf cent p.p. Het verwondert ons dat we nu twee euro vijfennegentig moeten betalen. Och ut zal waal zien dét ut eine zóndaag is. In de bus vraag ik aan José wat zij betaald hebben. Hij laat mij zijn kaartje zien, 2.05 euro staat er op. Pech gehad. Gét ekstra zóndigsgeld veur de chauffeur.  

Om 11.00 uur zijn we bij de Mezquita-kathedraal. We willen om 12.00 uur de Hoogmis bijwonen. Eerst zullen de toeristen die binnen zijn in dit enorme complex eruit moeten. Tijdens de dienst kun je er niet zomaar rondlopen. Geduldig wachten we voor de ingang en we zijn niet alleen. Rond half twaalf maken de beveiligers de koorden los. Nadrukkelijk wordt er gevraagd of je voor de H. Mis komt en tevens wordt verteld dat je niet mag fotograferen. We zijn bij de eersten die binnengaan. Ik neem me de kans die geboden wordt om een paar foto’s te maken, zonder dat er al die toeristen op staan. Met de neus bijna op het altaar, zitten we in de tweede rij tussen oude Spaanse dames. De beveiliging houdt alles strak in de gaten. Voor zover ik zie zijn stoelen en banken allen bezet. Als de organist zijn plek heeft ingenomen en het koor er staat klinkt de bel. Het is 12.00 uur. Uit een van de zijkapellen komt onder gezang en begeleid door orgelmuziek een hele processie aan. 16 Misdienaars, hulpbisschoppen, (plebaan) deken en 4 andere geestelijke gaan het priesterkoor op gevolgd door de Bisschop.

Een Bisschop zoals het hoort of meerdere malen hebben gezien: waardig, een mijter, paars keppeltje en bolle buik.

Een mooie dienst volgt, begeleid met gezang door een gemengd koor en prachtige orgelmuziek. Indrukwekkend hoe dit klinkt in deze gigantisch grote Mesquita. Beveiligers houden alles streng in de gaten. Vier dames gaan rond met de mandjes voor een bijdrage. Bij hun terugkomst zie ik dat de mandjes rijkelijk gevuld zijn. Dan de vredeswens: Pace e Bene. Van de oudere dames links, achter en voor ons krijgen we een stevige handdruk. Uit de handen van de bisschop krijgen we de communie. Na de zegen en gezang is de dienst ten einde. Een van de beveiligers gaat pontificaal voor de mandjes staan. Dao kump mich nemes aan, dét sjtraolt ter oet. Kwart over een staan we weer buiten. Om 14.00 uur is er een nieuwe dienst.

Over de boulevard langs de Guadalquivir gaan we op zoek naar de Iglesia Santiago, jammer bij aankomst is deze zelfs op zondag gesloten. Waarom zijn zoveel kerken gesloten! Met zoveel mensen in de stad stel je toch ook je kerk open. Terug richting stad eten we een kleinigheidje. Hierna gaan we terug naar de Joodse wijk La Juderia. Schattig is deze wijk met zijn smalle kleurrijke straatjes en zijn velen prullariawinkeltjes. Maar wat is het er druk. We kijken of we wat voor onze liefjes kunnen vinden. Jan zoekt heel wat af om een tuta, voor zijn kleinzoon te vinden. En dat valt niet mee. Als we een beetje alles hebben gezien, gaan we enkele kruizen bezoeken van het festival Cruz de Mayo. Sjoeëne kruutse, väöl muziek en genóg drank. Tegen zessen lopen we richting busstation, waar om zeven uur de bus naar Santa Cruz vertrekt. Kwart voor zeven komt de bus en we kunnen er meteen in. Twee kaartjes naar Santa Cruz por perfor. 4.10 Euro zegt de chauffeur. We betalen en gaan zitten. Voor dat hij wegrijdt komt hij naar ons toe. Het blijkt dezelfde chauffeur van vanmorgen te zijn. Hij komt ons vertellen dat we teveel betaald hebben vanmorgen en geeft ons 1.80 euro terug. Det hae ós nog kós! En dat is nog eens klantvriendelijk! Als we aankomen bij onze hostal is er een grote alcoholcontrole, pal voor de deur. Een vermoeiende, maar mooie dag is voorbij. Douchen, eten, een heerlijk wijntje en dan plat. Hoije

Zaterdag 28 april,

Cordoba 

Mezquita en La Juderia

Vanmorgen met de bus van twintig over negen naar Cordoba. Alle pelgrims van de laatste dagen schijnen de bus te pakken. In Cordoba liggen busstation en treinstation naast elkaar en dicht bij het historisch centrum en de Joodse wijk La Juderia. Op het station bemachtigen we een stadsplan en gewapend hiermee, lopen we door een lang park naar het oude centrum. Smalle straatjes met prachtige huizen en veel musea zijn hier. We lopen door de Joodse wijk La Juderia met zijn talloze restaurantjes, barretjes en winkeltjes. Het eerste wat we gaan bezoeken is de onbeschrijfelijk indrukwekkende en imposante Mezquita. Entree bewijzen zijn redelijk snel gekocht en we maken ons op voor het zien van dit absolute hoogtepunt van Cordoba. Ik word er stil van als ik binnen ben. 2 Culturen, 2 geloven hand in hand geïntegreerd. Fotograferen van dit grootse bouwwerk is onmogelijk. Toch probeer ik hier binnen mooie kiekjes te maken. Hier zijn twee geloven vereeuwigd: het Islamitisch en het Christelijke, samengesmolten tot de Moskee-Kathedraal van Cordoba.

Wat een gigantisch bouwwerk. Wat een gigantische schoonheid op een groot grondvlak met velen honderden marmeren zuilen die bogen dragen, met prachtige mozaïeken en  versieringen, aparte verlichting en sfeer. Dit is Moorse bouwstijl.

Na een rondgang langs bijna alle kapellen in de oude moskee, komen we terecht in de kathedraal. Een kapel valt mij op n.l. die van Simon en Judas. Deze kapel toont een groot kruisbeeld met Simon en Judas links en rechts er van. Jacobus komen we in de kathedraal ook tegen. Op het hoofdaltaar als Morendoder. In de koorbanken een en al prachtig houtsnijwerk. Boven de koorbanken staan de twaalf apostelen. Ook hier ontdek ik Jacobus. Een prachtbeeld. Maar het meest emotioneert mij twee panelen in hout uitgestoken boven de koorbanken. Een waar Maria hoogzwanger gezeten op een ezel aan de hand van Jozef op zoek is naar een plek voor de nacht. En een waar de vlucht naar Egypte te zien is. Maria met het kindeke gezeten op de ezel aan de hand van Jozef. Prachtig.

Een kort historisch overzichtje:  

650: westgotische Basilica St. Vincent,

786:Abd-ur-Rahman 1 bouwt met als legitimatie de aanwas van het aantal Islamitisch inwoners een primitieve moskee,

833: uitbreiding door Abd-ur-Rahman 2,

951 Abd-ur-Rahman 3 bouwt een minaret,

1030: het kalifaat neemt in omvang af,

1146: ombouw naar een Katredraal/Godshuis. De Moskee was in de bloeitijd van het Califaat een gelijkwaardig pelgrimscentrum zoals nu Mekka.

We lopen nog wat rond en gaan aan de andere kant eruit. Komen terecht bij een groep studenten die prachtig staan te zingen en met veel emotie muziek maken.

Zeker ook indrukwekkend is de Puente Romana met haar 16 bogen over de Guadalquivir, gebouwd 1 jhr. v. Christus. De huidige brug is middeleeuws en in 1876 hebben de laatste verbouwing en aanpassingen plaats gevonden. In de Torre La Calahora is een interessante expositie ingericht over het Perzische leven, de cultuur en eigenheden.

Hierna dwalen we door de Joodse wijk en komen op verschillende plekken prachtige bloemenkruizen tegen. Het Cruces de Mayo is begonnen. Bij elk kruis veel muziek en drank. Mensen en kinderen op hun ‘Paasbest’ dansen, drinken en eten. Kruisen zijn met honderden/duizenden bloemen versierd, ook de omgeving van die kruisen staan er fleurig op.

Zo komen we uit bij het kruis van het Spaanse vreemdelingen legioen. Ogen en tijd te kort. Morgen komt een nieuwe dag. We pluizen een beetje uit wat we morgen willen gaan bekijken. Hoije

Vrijdag 27 april

Castro del Rio - Espejo - Santa Cruz 23 km

De koffie hebben we hoog moet zoeken

Gisteravond hebben we zelf 'gekookt'. Bij de Dia, een  supermercado zijn we hiervoor inkopen gaan doen. Salada Rusa, pudding, erwten en worteltjes en tonijn. Hierbij nog een lekker wit wijntje om alles weg te spoelen. Het smaakte ons goed. Buiten op een muurtje voor de albergue hebben we de fles leeggemaakt en genoten van de geurende bloesem van de sinaasappelbomen. Als het ons te koud wordt, gaan we naar binnen, om het restant van ons wijntje op te drinken. Althans dat dachten we. In de gemeenschappelijke ruimte voor pelgrims, waar we ook gegeten hebben, gaan we naar binnen. Hier zit de vervelendste peregrina die ik ooit ontmoet heb. Oppe Ruiver zouwe ze zegge: dét is der ein, die haet haor op de ténj. Ik denk dat het een Amerikaanse is. We zagen haar eerder in de albergue Ruta del Califato. Ook hier meende ze even de lakens te moeten uitdelen. Ze hamerde er maar steeds op dat ze many, many camino's had gelopen. Gisteravond verleidde ze mij tot een woordenwisseling. Ze zit met een bord sla voor zich aan tafel en verzoekt ons op te hoepelen. Ze wil privacy. Wij zijn geen pelgrims en zijn maar alleen luidruchtig. Ze begint weer over haar camino's en de Europeanen zijn maar rare mensen. In onze ogen zit daar een psychisch geval. 

Vroeg willen we op pad zijn vanmorgen, maar goed ook. Terwijl we in de overblijfruimte ons ontbijtje eten, klaagt een pelgrim dat de WC verstopt zit en zelfs overloopt. Jan en ik hebben er gebruik van gemaakt maar zijn ons niet bewust dat we iets verkeerds hebben gedaan. Op gegeven moment is het potje vol zullen we maar zeggen. Het schemert nog en de gele straatverlichting maakt het slapende stadje tot een bijzonder plaatje. Castro del Rio uit gaat snel, echter moeten we een stuk langs de N-432. Eenmaal  weer in het veld komen we terecht in een mooie weidse omgeving. Het wandelweer is prima en na een uur lopen zien we in de verte Espejo al op een heuvel liggen. Hier hebben we onze koffiestop gepland. Wat ligt het mooi hoog. Ik zeg tegen Jan: de koffie voor vandaag moet hoog worden gezocht. Ongerwaeg is het genieten en we zien op ons pad nog een dode slang liggen. Zo te zien een jong exemplaar. (120 cm). Als we Espejo bereiken gaat het omhoog, nee zelfs fiks omhoog. Doe zals hiej mér woeëne. Boven aangekomen zien we op de Plaza Andalucia een barretje. 

Hup naar binnen. Koffie met een paar mini Magdalena's. Glutenvrij of niet, ik heb ze nodig met 2.8 op de meter. De bar zit behoorlijk vol. Hier valt mij op dat er ook vrouwen binnen zijn. Ut is pas kwart euver nege, wat doon die dén zo vreug al in de kroeg? Gezellig aaij tutte.

Na deze stop moeten we een stukje terug voor de route. Jan ontdekt een klein kerkje van de parochie de San Bartolome. En de deur staat open, dus naar binnen. Inderdaad heel klein van binnen. Achter langs het altaar staat een deur open. Komen we hier terecht in de sacristie? Of is het meer een archief. Een ding is zeker er hangt, staat en ligt van alles. De man achter zijn bureautje begint honderduit te vertellen. Hij maakt ons attent op denk ik een schat aan heel, heel oude boeken. Zonde hoe ze daar staan. Hij neemt er een uit en begint over Rotterdam. Het boek is van 1576, kwetsbaar maar zo te zien nog in redelijke staat. Hij opent het, brabbelt van alles en nog wat. Laat ons de beginpagina zien en zegt dat we er een foto van mogen maken. Dat doen we dus. Na het stempelen van onze credencial krijgen we ook nog een rozenkrans van hem mee. Danke señor. Hierna dalen we een stukje omlaag en komen bij het gemeentehuis uit waar ook een aanduiding van de route staat. Binnen vragen we voor een stempel en een alleraardigste jongeman helpt ons heel vriendelijk. Als we gaan, krijgen we nog een buen camino mee. We volgen de aanduiding naar beneden en moeten naar links een weg in. Een sterk dalende weg, afgesloten wegens werkzaamheden. Gelukkig kunnen we er overal goed langs. Onderaan gekomen wacht ons een verrassing. Vijf vrouwen liggen op hun knieën voegsel tussen de gelegde stenen te duwen. We zetten ze op de foto. Ze zien de lol er wel van in. Vriendelijke mannen wijzen ons waar we heen moeten. Ze stoppen met hun auto en maar wijzen zo van daar moet je heen. Heel leuk.

Eenmaal Espejo uit lopen we weer door de olijven, maar ook door de graanvelden. Voor het eerst in zulke grote getale aanwezig. Een beetje Meseta-achtig zegt Jan. Inderdaad dat is ook zo. Over mooie lange golvende paden, met af en toe een klimmetje schiet het aardig op. De zon is doorgebroken en het is warm aan het worden. Gisteren liepen we uren langs de uitgedroogde bedding van de Rio Guadojoz. Onderweg treffen we droogstaande rivierbeddingen aan, gezien het meanderende verloop en de sleuven die achtergebleven zijn verraadt het ook hoe grillig en minder vriendelijk de stromen zijn bij regenval in ander jaargetijde.           

Twee kilometer voor Santa Cruz moeten de schoenen en sokken uit om door de aanzwellende Rio Guadajoz te komen. Wel grappig natuurlijk en een foto waard. 

We komen uit op de N-432 en moeten een stuk hier langs. Gevaarlijk, er is veel verkeer, uitkijken dus. Als we de brug over de Rio Guadojoz zijn gepasseerd moeten we de weg over om aan de andere kant over de talude te kruipen en ons pad te vervolgen. Door de olijvengaard komen we in Santa Cruz aan. Ons onderkomen voor de komende drie nachten is zo gevonden. Hostal-restaurante Casa José. We melden ons, doen de gebruikelijke dingen en zitten nu op het terras. Hoije. 

Donderdag 26 april

Baena - Castro del Rio 21 km

Dag samen gevat in een gedicht

Ohh heel veel gesnurk

een slechte nacht

Niet leuk, maar het is zo

en een nieuwe dag die op ons wacht

Gebarsten grond

verschroeiende aarde

Verder gaat het

twee pelgrims in waarde

Voor ons veel licht

achter ons heel donker

Staat iets te wachten

is het de donder

Gelukkig niks van alles

de zonnekracht is sterk

Lange paden door de olijven

vandaag is dat ons werk

Langs de Rio Guadojoz

niet meer dan een droge bedding

Negen kilometer lang

met prachtige flowers voor een wedding

Een klokkenspel uit de kerktoren

van Castel del Rio heet ons welkom

Vliegensvlug over de kilometers 

och 't is maar dat je er komt

Ons ritueel van twee wasjes

je zelf en je kleren

Zo leren ook pelgrims

de wasjes beheren

Dit is het voor vandaag

buiten is het dertig graden

We gaan op pad voor een....

jullie kunnen het wel raden

Proost.

Woensdag 25 april

Alcaudete - Baena 28km

Ut veldboeket en lange paden

Vanmorgen zijn we om zeven weg uit het hostal en gaan op zoek naar koffie. Deze is snel gevonden en we treffen er ook andere pelgrims. Zoals de twee 'muuskes', 2 oudere kleine vrouwtjes uit Duitsland, waarmee het moeilijk contact is te maken en de Zwitser met zijn Nederlandse vriendin. De koffie con leche is zoals altijd lekker. Dan zijn we op pad. Vandaag zal het een lange loopdag worden en het gaat weer steeds omhoog en omlaag.  Pittig genoeg zal ik zeggen. Ongerwaeg vanmorgen hebben wij het nog over het invullen van onze aankomende dagen. Gisteravond tot in den treuren gezocht naar een betaalbaar verblijf voor twee dagen in Cordoba. En dat viel niet mee. Booking.com, Trivago, Airbnb en weet ik welke nog meer. Nergens wat te vinden voor ons. Ja, of je moet er wel erg veel voor over willen hebben. En ich bön tensjlotte mer unne eenvoudige pensionada! Om kwart over tien staak ik het zoeken. Mien auge zeen veerkéntig. Wel schakel ik het thuisfront nog in. Misschien dat hier nog wat bruikbare informatie van binnenkomt. Ongerwaeg vanmorgen komen er dan ook verschillende apps binnen, maar veel info hiervan hebben we gisteravond al bekeken. Evengoed bedankt voor het meedenken. 

Ook bedenken we welk alternatief er nog voor ons is. Want Cordoba laten schieten, nee dat is voor ons beiden, hoewel wel even aan gedacht, toch geen optie. Die stad willen we toch zien.

Het lopen gaat de eerste uren vlot. We schieten goed op, ook al raken we ergens tussen de olijven ons pad kwijt. En aangezien mijn ipad en daarmee ook Mary buiten functie zijn, is het zoeken. Zoeken naar een speld in een hooiberg, zou ik willen zeggen. Maar speurneuzen als we zijn, vinden we een verdekte gele pijl tussen het wel erg hoge gras. Verder gaan we dan door een waar veldboeket aan bloemen. Prachtige bloemen kleuren ons pad. Na dertien kilometer komen we aan bij een grote waterplas genaamd: Laguna del Salobral. Met een prachtig uitzicht hierop houden we pauze. Ik merk dat er gegeten moet worden en als ik prik is dat ook zo. Genietend van het mooi uitzicht en de weerspiegeling van de olijfbergen in het water eet ik. Hopelijk genoeg koolhydraten om de rest van de dag mee door te komen. Deze laguna is een deel van het Humedas del Sur. Een groep van vochtgebieden in het zuiden van de provincie Cordoba. In de winter is de oppervlakte van dit water wel 89 ha. groot en daarom ook een geliefde rustplaats voor trekvogels. In de zomer droogt dit gebied bijna helemaal op.

Na onze rust gaan we verder. We dalen af en lopen met een bocht rond dit water tot we rechts hier vanaf gaan. De zoveelste klim voor vandaag volgt en er volgen er nog wel een paar. Maar ons hoor je niet klagen. De omgeving is mooi en een hele aangename temperatuur om te lopen. Ut is zeker neet heit vandaag en dét is mér good auch. Het laatste stuk gaat over een hele lange weg richting Baena. Voordat we deze plaats binnen lopen, komen we langs een raffinaderij voor olijfolie  en tevens wordt hier snoeiafval van olijfbomen tot compost verwerkt. Ons bed staat voor komende nacht in Albergue Ruta del Califato, deze ligt fantastisch op het hoogste punt van de stad, samen met de iglesia Sta. Maria la Mayor en de gerestaureerde burcht, een bijzonder plekje. Voordat we er arriveren steken we een in marmer uitgevoerd plein over, pikken een stempel mee bij het gemeentehuis en langs een schitterend langgerekt bouwwerk, mogelijk herbergt dit Casa de la Tercia het stadsmuseum.

Maar bij binnenkomst drinken en eten we eerst wat. Een heerlijke cerveza con limon gaat er in als hop, evenzo de tortilla. Hierna gaat het omhoog naar onze slaapplek. Aangekomen bij de albergue worden we ingeschreven, betalen we en de rest van deze vermoeiende dag is voor ons. Als ik gedoucht heb, kruip ik onder de wol. Jan heeft nog fut genoeg om erop uit te trekken. Die heeft een tomeloze energie.  Fijn, mer ich gaon sjlaope. Ich höb de piep ganz laeg. Tja, pelgrimstochten wandelen kost energie. En voor vandaag is die van mij op!

Wat betreft ons eventueel verblijf in Cordoba het volgende: We hebben besloten om morgen naar  Castro del Rio te lopen. Overmorgen gaan we dan naar Santa Cruz. Hier heeft de hospitalero van de albergue Ruta del Califato voor ons een hostal gereserveerd voor drie nachten. Deze plaats ligt 22 km voor Cordoba. We kunnen vanaf hier met de bus twee dagen op en neer naar Cordoba. Beiden vinden we dit een hele goeie oplossing. Wat de prijs betreft, een schijntje met een tweedaags verblijf in Cordoba. Nu zitten we op de Plaza de la Constituciôn onder de bogen te eten. Wel wat aan de late kant voor mij, maar heerlijk om de dag zo af te sluiten. Hoije

Dinsdag 24 april

Alcala la Real - Alcaudete 24km

Ruta del Califato

Gisteravond onder het eten zagen we bij het Spaanse nieuws dat in Sevilla en wijde omgeving een noodweer is geweest met veel regen en onweer. Op de weerkaart laten ze voor vandaag zien dat er een brede kern van onstuimig weer komt. Wij vragen ons af of wij hier ook een portie van krijgen. Het weerbericht op mijn i-pad zegt: in de middag 40% kans op regen met onweer.  Och veur zalle zeen waat ut geuf

Na een koffie in een barretje zijn we op tijd op pad. Naarmate onze dag vordert zijn de voorspellingen gisteravond niet aan ons besteed, gelukkig maar. Een schitterende dag is het en dat dan ook nog door een schitterende omgeving. De hele dag een glooiend pad, wat niet al te lastig is. Eerst komen we door grote kersenboomgaarden die vol in de bloesem staan. Wat een magnifiek gezicht. Later zijn het de olijven. 

Hoog op de bergen zien we regelmatig torens uit de vroegere Moorse tijd. Via deze torens werd er gecommuniceerd met elkaar, hield men de regio in de gaten en men had een goed zicht over wat er daaronder zoal gebeurde.

Frappant is dat er nu op veel toppen zendmasten staan. Over communicatie gesproken. We lopen hier over wat eens de 'Ruta del Califato' was.  Veel elementen herinneren aan de overheersing van Al-Andalus. Als in de tiende eeuw de  pelgrimstochten naar Santiago de Compostela een aanvang nemen, gaan ook uit het zuiden van Spanje, dat in die tijd Islamitisch is, christenen, de zogenaamde Mozaraber op weg naar het noorden.

De markeringen beginnen in Granada bij het Real Monasterio de las Madras Comendadores de Santiago. Op deze prachtige plek sliepen wij. De markeringen gaan over de bergketen bij Moclin tot Alcala del Real, verder over Baena naar Cordoba. Tussen dit stuk (Granada naar Cordoba) volgt de Mozarabischer Jacobsweg de route van het kalifaat. Nu een toeristische route over historische wegen.   

De pijlen volgend komen we bij de tunnel uit die ons onder de N-432 zal brengen naar de overkant. Vijftig meter verder staan we stil. De weg is weg en we moeten een beek met waterval over zien te komen. Jan doet zijn rugzak af en heeft niet in de gaten dat het route boekje tussen de heupband zit. Gevolg: zijn route boekje ligt een meter dertig lager in de beek. Hij springt omlaag, vist zijn boekje op. Ja, die Jan is niet voor een gat te vangen. Ik geef hem zijn rugzak aan en hij brengt deze naar de overkant. Dan geef ik hem mijn rugzak en ik laat me omlaag zakken om aan de overkant te komen. Een klein beetje survival hoort ook bij de camino. In het plaatsje Ventas del Carrizal stoppen we dan voor de koffie. Veertien kilometer zijn vliegensvlug onder onze zolen voorbij gegleden. Weer verder wijzen twee oudjes ons de weg. Sjoeën is ut, dét m.n aaijere miense zoewe begaon zien met pelgrims.

Het is heet en van regen, onweer of geen spoor. Nee, de zon staat hoog aan de hemel. Tussen de olijfbomen wordt hard gewerkt. Takken worden ertussen uit gezaagd. We denken dat ze dit doen om de zon er beter in te laten komen. Maar ook zien we vele tractoren met spuitinstallaties erachter. Als we zo'n installatie nader bekijken, is deze aan de achterkant bij de grote ventilator die voor de verneveling zorgt, helemaal blauw. Jan denkt dat ze blauwzuur gebruiken om de struiken cq de hele klein olijfjes te beschermen. Nooit geweten dat olijven werden gespoten. Als we Alcaudete binnen lopen, komen we langs de Ermita Nuestra Señora de la Fuensanta, een klooster. We lopen er even binnen voor een stempel, maar helaas,niks te stempelen. Uiteindelijk bereiken we onze hostal voor vandaag.  Nao betaele, sjtempele en eine lekkere kaaije op ut terras is ut tied veur ós zelf. Op de rekening staat tevens de code voor de wifi al. Gelukkig niet zo ingewikkeld als op veel andere plaatsen. Na een goeie wasbeurt gaan we het dorp in, en brengen o.a een bezoek aan het Castillos met net er voor de Iglesia Santa Maria. Helaas is alles gesloten. Zien veur daorom dae berg opgekraope! Vandaag stop ik met een klein gedichtje voor mijn lief. 

Ohhh mijn Olijfje

je bent een lekker wijfje

Je bent een lekker stuk

ohhh mijn Olijfje 

Ik ben op jou helemaal tuk

Maandag 23 april

Tózan - Alcala la Real 23 km

Prachtige kleuren onder grijze bewolking.

Waard Marcelo maakt de rekening op en komt tot de pelgrimsvriendelijke prijs van € 50,00 all-in. Goed gegeten, lekkere wijn, ontbijtje, iets minder geslapen door de krachtige wind die de overkapping van het terras in beweging hield. Staat tegenover dat onze handdoeken opnieuw in de rugzak konden blijven en het wasje drooggeblazen werd. Marcelo brengt ons naar een plek waar de weg het caminopad kruist, naar schatting 1 km onder Moclin. In de nabijheid van een Via Ferrata: waar ik gisteren klimmers bezig zag in een mooi lopende traverse. De 'huisraad' op de rug en aan de wandel. Thuis begint voor iedereen een werkweek, thuis of het werk, naar school of opvang. Wat is leuker of uitdagender?

Wij gaan een prachtige etappe tegemoet ondanks de dreigende grijze bewolking. De bermen van de holle wegen en paden zijn kleurig: grote distels, op gerbera's  lijkende paarse bloemen, margrieten, wikke, koolzaad en mooie kersenbloesem. De regio legt zich steeds meer toe op de productie van o.a. kersen, avocado en we lopen onderweg langs hele grote percelen groene asperges met donkere koppen. Asperges waar de verwende Limburger al gauw ‘nee’ tegen zegt en de veiling waarschijnlijk geen belangstelling voor heeft. De veelal buitenlands lijkende stekers moeten dieper bukken, de asperge groeit niet op bedden en hun beloning zal niet aan een CAO gebonden zijn. Voor Cequia een paar dikke druppels, we schuilen onder een droogliggende voormalige wasplaats. Het gidsje vermeldt dat we 3 bars tegenkomen, dat klopt. De eerste is dicht en staat te koop, de 2 andere willen op maandagmorgen kennelijk niets verdienen. Ik geloof dat Ger zich verveelt zonder het schrijven van zijn blog, ik geef het aan hem over. Wellicht tot weer. Jan.

Nog even dit. Op mijn vraag of het ook na een dag of 12 voor Ger uit te houden was met mij zegt hij volmondig 'jao dét geit goot'. En dat is wederzijds. 

Achter Cequia komen we voorbij de kaasmakerij met de mooie naam: Queseria Siërra Sur. We gaan naar binnen, krijgen een mooie stempel en wat kaas om te proeven. Ook wordt er een kruikje rode wijn voor ons neer gezet. No, no señor genne wien, veur motte nog ein sjtök. Wel kopen we een stuk lekkere kaas, die bij Jan in de rugzak verdwijnt voor morgenvroeg. Bij onze vraag naar koffie, wordt ons verteld dat aan de grote weg een tankstation met bar ligt. Driehonderd meter vanaf het punt waar de camino op deze weg komt. Maar onze gids vertelt de waarheid, 750 meter zijn het. Toch gaan we er heen. De koffie is lekker en ik eet een broodje en banaan uit de rugzak. Zoot gét aan de liege kantj. Weer op pad voert de weg ons een stuk langs deze drukke verkeersweg. Verderop rechts het veld in, gelukkig. Grote aspergevelden waar ze volop aan het oogsten zijn. Dat deze groene asperge hier nog uit de grond komt. De grond is helemaal ingedroogd. Over verschillende beekjes en smalle paadjes naderen we Alcala la Real. Hoog boven op een rots ligt de vesting Fortaleza de la Mota. Een Moors bouwwerk dat in vijftienhonderd  op de binnenplaats de Iglesia Sancte Maria de la Major Abacial kreeg, boven op de voormalige moskee. Het verdedigingsfort werd door een serie wachttorens vervolmaakt. Deze stonden rondom de stad en dienden om het contact met andere burchten in de regio te onderhouden. Aangekomen bij onze slaapplek in de Hostal Zacatin gaan we eerst de bar een bezoek brengen voor een pilske. En dét sjmaak veurtreffelijk. Ut ingelke duit weer goot werk. Hoije. 

Zondag 22 april

Pinos Puente - Moclin 17 km

Olieve, olieve, olieve

Om een slaapplek voor vandaag te vinden in Moclin hebben we gisteravond nog van alles uit de hoge hoed moeten toveren. De twee pelgrimsonderkomen waren vol. Alternatieven waren: met de taxi naar Moclin vandaag en dan gaan lopen naar Alcala la Real. Dit wil dus zeggen dat we de route naar Moclin moeten overslaan. Ik bel met Jorge van de pelgrimsorganisatie van Granada-Jaen. Hij gaat kijken wat hij kan doen voor ons. Later op de avond krijg ik een app van hem. Hij heeft een slaapplek geregeld in Tozan 7,5 km achter Moclin. Ene Marcelo komt ons in Moclin bij de Cuartel de la Guardia Civil ophalen. Ik hoef hem maar te bellen als we er zijn. Zijn telefoonnummer staat in de app. Mooi geregeld Jorge, gracias. 

Vanmorgen zijn we om half acht op pad naar Moclin. Onze gids zegt twaalf km door de olijfboomgaarden en drie km over een pittige klim van Los Olivares naar Moclin. Pinos Puente uit raken we al snel tussen de olijven. Prachtig lopen is het en de uitzichten geweldig mooi. Wat een uitgestrektheid aan olijfbomen in de dalen, tegen de hellingen.  Mooi dat we deze etappe toch kunnen lopen. Uiteindelijk komen we in Los Olivares voor de koffiestop. Als we aan de koffie zitten, komt de waard onze credential stempelen en wil even in onze gids neuzen. Zal dae Duits kenne? (mijn gids is Duitstalig) Maar nee, hij kijkt naar de vermelding van zijn bar in onze gids. Trots laat hij het ons zien. Bar Los Martinez in de Calle Rafaël Alberti en hij steekt zijn duim omhoog. 

Dan beginnen we aan een fantastisch mooie klim door een grillig berglandschap naar boven. We volgen de gele pijlen, maar ook de lokale aanwijzing PR-A84 Ruta del Gollizno. Drie kilometer lang is de klim. Maar wat krijgen we prachtige plaatjes voor onze ogen. Het zou toch zonde zijn geweest als we dit hadden overgeslagen. Ongerwaeg veel wandelaars, maar allemaal lopen ze omlaag. Een populair pad zo te zien. We krijgen een eerste blik op het Castillo de Moclin uit de dertiende eeuw. Duidelijk te zien is hoe het ooit heeft uitgezien. In het Arabisch heette dit Castillo: Hisn al-Muqlin. Na een prachtige klim zijn we rond twaalf uur boven in Moclin. Een lekker pilsje bij een barretje is onze beloning. Daarbij nog een salata mixta en we kunnen er weer even tegen.

Ik bel met Marcelo in Tózan. Over een kwartier pikt hij ons op bij de afgesproken plek. We betalen en lopen er alvast heen. Op dit punt staat een prachtige markering van de Camino Mozarabe. Een foto waard. Misschien iets om in glas te maken. Als we bij Marcelo in de auto zitten, gaat het door een werkelijk schitterend landschap naar zijn Hostal in Tózan. Morgen brengt hij ons terug naar plek waar hij ons heeft opgepikt. Mooi is dat, zo kunnen we toch de hele route lopen naar Alcala la Real door dit schitterend landschap. Marcelo heeft ook onze slaapplek in hospederia Zacatin daar al geregeld. Geweldig toch! Na het eten om vijf uur gaan we nog een stuk door het dorp lopen. Geen mens te zien, maar het is tenslotte ook domingo/zondag. Alleen maar blaffende honden. Velen liggen gewoon op straat. Wat is dat hier dat in al die dorpjes waar we door heen zijn gelopen, zoveel honden rond lopen. Ik weet het niet. Hoije

Moclin met het imposante castillo boven op de heuvel, binnen de muren de kerk del Pano uit de 16^e eeuw en Casa del Pósito. Het kasteel, opgericht in 13^e  eeuw maakt deel uit van een ingenieuze verdedigingsnetwerk rondom Granada met 33 kastelen/forten/burchten en diverse vooruitgeschoven wachttorens voor de communicatie tussen die vestingwerken. Bij de laatste restauratie heeft men Romeinse resten aangetroffen evenals, tekeningen in grotten en hunebedden. Het 400 inwoners tellende dorp is een gewilde pleisterplek voor wandelaars. Ruim 1000 jaar oud en in de jaren honderden jaren lang het strijdtoneel geweest van verovering, her-verovering, en wapenstilstand.

Als afsluiting van deze mooie dag, nog een gedichtje.

Vanmorge op de tied vertrokke

oet Pinos Puente

Met in ós gezamenlijke pötje

auch nog get cente

Vandaag door bergen en dalen

vol met olieve

En nemes dae ós

de waeg zal wieze

Ein pracht sjtök door de olieve

höbbe veur ónger ós veut

Ongerwaeg auch nog eine sjtop

veur gét koffieleut

En auch óndanks dae létste

pittige klim nao Moclin

Haaije veur der same

ein lekker tempo in

Van al dét sjoeëne

höbbe veur genaote

Eine lange weg door de olieve

dao zal ich ut biej laote

Zaterdag 21 april

Granada - Pinos Puente 21 km

Een verrassend weerzien!

Gisteravond naar de H.Mis in de kapel. Een prachtige kapel, rijkelijk versierd met het rode Tempeliers zwaard. Maar ook Jacobus is nadrukkelijk aanwezig. De zusters, allen voorzien van een witte cape met het rode Tempeliers zwaard erop gedrukt, zitten achter ons achter flinke ijzeren tralies. Wij zitten mooi in de bank bij de plaatselijke bevolking. Een oudere pastoor doet de viering. Slaat onder de preek herhaaldelijk met zijn vuist op de kansel en aan zijn wilde gebaren te zien is hij kwaad. Konden we maar alles verstaan. Waem wét wat dao allemaol verteld is gewaore en waem de windj van veure haet gekrege!  Tijdens de mis komen er steeds mensen binnen. Oude mensen, maar ook jonge grieten. Ook altijd een mooi gebaar, het elkaar de hand geven met de wens: Pace e Bene. Vrede en alle goeds. Net voor de communie komt een jonge meid binnen. Neet dét ich ut neet gaer zeen, mér veur in ein kapel haet ut ein te kort rökske aan. As dae pesjtoer dét zoog, kos der nach éns duchtig oppe praeksjtool houwe!

De zusters hebben een heerlijk ontbijt klaar staan vanmorgen. Ze hebben goed gezorgd voor ons. We nemen het ervan. Als we weer de rugzak op de poekel hebben en het grote ijzeren hek openen, zijn we weer op pad. De route pikken we op bij het klooster. Het is rustig in de stad, gelukkig maar. Toch zien we dat Granada ontwaakt. Daklozen, die in portieken liggen te slapen, richten zich op. Hoe kom je zover en hoe hou je zo'n leven vol? vraag ik mij soms af. We komen langs het oudste Moors bouwwerk van Granada het: Coral del Carbon. Helaas is het nog dicht zodat we alleen een foto kunnen maken van de toegangspoort. Er tegenover ligt de Alcalceria. Vroeger was dit een Moorse zijdewijk. Nu liggen hier in deze prachtige steegjes veel boetiekjes. Langs de kathedraal lopen we verder weg de stad Granada uit. Over een mooi wandelpad tussen weg en tramrail met verschillende bronzen beelden verlaten we Granada. Maar eruit zijn we nog lang niet. Verschillende buitenwijken doorkruisen we. Raken veelvuldig de weg kwijt om tenslotte in Maracena weer op de camino te komen. Dan lopen we door de velden met veel koolzaad in bloei naar Atarfe voor een bakje koffie. Heerlijk, na twee dagen eindelijk weer eens op tijd koffie.

Hierna komen we op een weg terecht die ons kilometers lang langs een spoorlijn voert over een asfaltweg. Een overgang met een groot contrast, mooie bergpaden of asfalt. Een ander groot contrast is dat de achter ons liggende bergen met hun sneeuwtoppen verdwijnen in het heiïge. Ook valt ons op dat we in een landbouwgebied lopen met grote preivelden en groene asperge. Al deze velden worden van water voorzien via een ingenieus watersysteem. Noem het maar irrigatiekanalen. Op een aspergebed zien we een jongeman met bossen groene asperge slepen. We vragen of we een foto mogen maken. Geen probleem. Het valt ons beiden op dat hij wel een erg Inca uiterlijk heeft. We naderen Pinos Puente en bij binnenkomst wacht ons een verrassing. Veronica, Mercedes en Paco zien ons lopen en al toeterend stoppen ze hun auto langs de weg. Een welkom is zoals je van Spanjaarden kunt verwachten, heel warm met stevige omhelzingen en kussen. Hun hier te treffen verbaasd ons. Ze waren naar de albergue gaan kijken voor de pelgrims. Hun advies: niet heengaan. Te smerig. Ze adviseren ons hostal Montserrat wat vlak achter ons ligt. Een gedreven organisatie, deze mensen van de Jacobusvereninging van Almería.

Op naar Restaurant Montserrat annex hostal, dat we op hun aanwijzing zien liggen. Dat ziet er allemaal prima uit en de prijs is ook oké. Nadat we de dagelijkse klusjes afgewerkt hebben: douchen, wasje doen, waslijntje spannen van raam naar deurkast, schoenen laten luchten, gaan we op zoek naar die andere overnachtingsplek. Dét wille veur waal ens zeen dao. Daarvoor lopen we een buitenwijk van het dorp door langs de rivier. We passeren huizen waaraan je ziet dat er met niet al te veel zorg voor de buitenkant en de omgeving wordt gewoond. Dit gedeelte van Pinos heeft niets extra’s te bieden buiten de bijzondere brug over de Rio Cubillas die tevens zorgt voor een tweedeling van deze plaats. Van deze uit de 7^e eeuw stammende Visigotische brug is een gedeelte goed geconserveerd bewaard gebleven. Het hart van deze plaats herinnert aan de Romeinse tijd de randbebouwing ademt een vreemde sfeer, rommelig, soms smerig en naar mate we het einde van het dorp bereiken beginnen we een idee te krijgen: het lijkt een enclave van ‘gastarbeiders’ die waarschijnlijk op het platteland hun geld verdienen. Zij doen denken aan Cubanen?, Inca’s?, Mexicanen?. Overwegend kleine gedrongen mannen met hun gezinnen levend in een in onze ogen armoedige situatie. 

Maar er is nog een verhaal. Pinos Puente speelde en speelt een belangrijke rol als ‘voedingsgebied’ voor Granada én bij de ontdekking van Amerika.  Let op, Columbus is al op weg naar Frankrijk, met de wetenschap dat de financiële ondersteuning voor zijn expeditie door de Spaanse kroon tegenvalt. Echter Koningin Isabella 1  besluit eenmalig anders en stuurde Columbus een boot achterna die hem beviel terug te keren. Bij die ontmoeting werd een verdrag getekend dat Columbus voorzag in alle noodzakelijkheden voor de reis. Die ontmoeting en ondertekening vond plaats in dit Pinos Puente.

Het antwoord op de veronderstelling dat we door een ‘enclave liepen met buitenlanders’  wordt gegeven door de serveerster als we vragen waar in Pinos een supermarkt te vinden is: in Pinos zijn heel veel Gitana’s, die verkopen echt van alles maar ze suggereert dat het geen zuivere handel is.

En dan die andere Albergue. Op het erf treffen we eerst een jongeman in trainingspak aan. Die roept een 2^e iemand, en dat is een boom van een kerel, type grove bolster, blanke pit. Een Spaanse berghond aan de ketting ligt op zijn hok, er ligt van alles aan rommel en ik zie rondlopende ezels. De man is vriendelijk en gaat ons voor naar een schuur.  Boven de schuurdeur een heuse Jacobusschelp. De deur gaat open, een kale schuur en achter plastic 6 tot 8 bedden. Een tafel en een paar stoelen. Een bureau waar achter hij, de eigenaar, gaat zitten om een mooie stempel te zetten. We stoppen een donativo in de bus en nemen afscheid. Inderdaad geen uitnodigende ambiance en ik ben blij dat we in een gespreid bedje slapen vannacht. In het gastenboek zie ik dat we de bezoekers zouden zijn geweest met nr. 1000 en 1001. Dat is toch een respectabel aantal verzameld in de loop der jaren. Onze Roermondse Broederschap St. Jacobus zou daar erg blij mee zijn. Hoije.

Vrijdag 20 april 

Quentar - Granada 18 km

Halfweg!!

Vandaag gaat het naar Granada. Steil omlaag verlaten we Quentar. Je zult maar oud worden in dit dorpje, liggend tegen een berghelling en waar geen weggetje vlak is. Veel oude mannen lopen dan ook met een stok. Als we onder aan de bergrivier zijn, volgen we een mooi geitenpaadje. Dan weer links, dan weer rechts van het riviertje. Stiekem denk ik: dét zou ich waal de hiele daag wille. Maar na een half uur komt dit paadje uit bij de verbindingsweg, die we moeten oversteken. Wat volgt is een lange vermoeiende klim over een breed grindpad. Na de lange dag van gisteren gaat het vanmorgen erg moeizaam. Ook vandaag ongerwaeg geen koffie. We lopen wel door een uniek berglandschap. Steeds maar omhoog, dan weer omlaag. We zien de restanten van een oud aquaduct. Maar ook om ons heen de prachtige groene bergen en dalen, met op de achtergrond de besneeuwde toppen van de Siërra Nevada. Ik merk dat het me enorm veel moeite kost. Ook blijf ik maar aan het eten. Alle energie die ik eet, vlieg er weer uit. Veel gemeten ongerwaeg en steeds rond de vijf. Niet al te hoog maar ja, wat wil je met deze inspanningen. Ondanks dit alles is het vandaag een fantastische tocht. Het laatste stuk volgen we de Rio Darro naar beneden.

Granada, we hebben een eerste zicht op het hoog op de heuvel liggende Alhambra, wakend over de grootse stad die voor ons ligt. Links van ons de snel stromende Rio Darro en rechts de eerste huizen. Een rommelige uitstraling, een typische buitenwijk met een aantal barretjes, geen koffie wel cervessa, sterke drank, muziek en temperament, rasta kapsels en aankondigingen van Flamenco-concerten, alternatieve kleding en wietdampen. Een aantal politiemensen op de been, hun auto’s duidelijk in het straatbeeld geparkeerd, maar ogenschijnlijk ‘relaxt’ aan het buurten met bewoners die op straat verblijven of de door de zon gebruinde kroegbaas. Granada wil graag de stad zijn van veelkleurigheid, creativiteit en artistieke uitstraling: daar slagen ze door de indrukken die we opdoen tijdens de binnenkomst wat mij betreft prima in. Toeristen kuieren langs de souvenirwinkels, volle terrassen en tientallen gidsen aan het werk die een groep ouderen op sleeptouw hebben. Daaronder grote groepen Chinezen op Japanners, laten we het samenvatten met Aziaten.

Het Alhambra is niet in foto’s te vatten, zo groots en machtig op die heuvel boven de kolkende stad: verkeer door nauwe straatjes, winkeltjes, eethuizen, terrassen  en héél veel mensen. Kleine sfeervolle hoekjes met terrasjes, het heeft iets flower-power-achtigs, de  aankleding, inrichting en de mensen

die er gebruik van maken of er werken.

Uiteindelijk kunnen we na twee eerdere pogingen bij de derde bar een kop koffie krijgen. Inmiddels half twaalf maar de koffie smaakt er niet minder om Als we het centrum inlopen, zoeken we onze weg naar het Monasterio de Monjas Comendadoras de Santiago. Als we hier aankomen zijn Jan en ik er van overtuigd dat we op een bijzondere plek terecht zijn gekomen. We worden welkom geheten door een zuster uit India. Dik twintig zusters zijn hier, waarvan maar twee Spaanse.

Ze vertelt ons een beetje de regels, wijst ons waar we morgenvroeg kunnen ontbijten  en zegt er ook bij dat om zes uur vanavond de H. Mis is. Deze gaan we dan ook bezoeken.

We krijgen van haar een mooie kamer met twee bedden en een douche. Na alle gebruikelijke taferelen gaan we de stad in om de Cathedraal te bezichtigen. Een pracht bouwwerk zonder meer. Maar ook voor een Peregrino is de entree vijf euro. Wel krijgen we nog een mooie cello voor in de credential. Bij onze rondgang komen we langs de Capella Santiago. Hoog gezeten op zijn paard zien we hier Jacobus   als de morendoder. Boven het hoofdaltaar staan in een cirkel grote beelden van de twaalf apostelen.

Na ons bezoek aan dit prachtige bouwwerk, drinken we op een terrasje een welverdiend pilsje cq pilsje con lemon.

Hierna lopen we nog wat door de stad en zien verschillende straatartiesten zich een centje bijverdienend. Ik vergeet helemaal dat ik nog voor glutenvrij brood moet gaan kijken. Rond half vijf gaan we wat eten. Ik zie een paar lekkere gerechten, maar helaas ze zijn op. Dan maar friet met vis. Jan eet tordilla met een lekkere salade. Willen we om kwart voor zes terug zijn voor de avondmis dan moeten we haast gaan maken. Ik moet nog ergens wat brood zien te vinden. Farmacia's, natuurwinkels, ze zijn er genoeg. Maar helaas geen pan sin gluten. Jan heeft er een goed tempo in. Met in zijn hand een stadsplan zigzaggen we door Granada heen. Bij een grote supermercato ga ik snel even naar binnen. En jawel hoor: pan sin gluten genoeg. Dan snel terug naar het klooster.

Bij aankomst vertelt de zuster ons dat de avonddienst verzet is naar half negen vanavond. Höbbe veur ós dao  de bein ónger de vot veur oet gerent.

Maar nu hebben we nog alle tijd om verslag te doen van alle indrukken van deze dag. 

Granada: druk, veel jongeren en studenten, pleintjes en hofjes, eethuisjes, sjieke ouderen, ‘n geweldige Kathedraal en Moorse wijk, kerken en winkeltjes, straatmuzikanten, statige gebouwen, brocante, alternatief, speels en ook een beetje duurder!

Héél bijzonder is de schitterende ligging van deze stad, dat zien we ook de volgende dag wanneer we meerdere malen terug kijkend vaststellen: een stad die omarmd wordt door indrukwekkende witte toppen.

Als afsluiting een klein gedichtje. Hoije.

Aan de muur een kleerhanger,

met eraan een shirt, onderhemd en onderbroek.

Het hangt in het zonnetje, 

lekker te drogen in een hoek

Op een stoel een oud manneke

met zijn voeten in het water.

Ondergedompeld in een kleurrijke lampet

mijn opgestoken duim zorgt voor geschater.

Donderdag 19 april

La Peza - Quentar  27 km

Langs de Embalsa Cerro de los Bermejales.

Gisteravond op tijd naar bed. Thea mailt nog met de vraag ‘wie geit ut uch same’. Hierop zullen we vanavond antwoorden. Vandaag staat ons een zware lange dag te wachten. We moeten naar 1400 mtr hoogte en onderweg geen enkele mogelijkheid om iets te drinken, laat staan koffie. (30 km, 25 graden) Wel staat in de wandelgids beschreven dat er een plek is waar het smeltwater goed drinkbaar Siërrawater levert. Nou ich bön génne baekwater drinker. Om kwart voor zes maakt Jan me wakker. Waal erg vreug. Maar dat hadden we afgesproken. We willen gewoon op tijd aan het lopen zijn. Vannacht behoorlijk last gehad van de kleine teen aan mijn rechter voet. Hij klopte behoorlijk. Een vervelende blaar onder een oude blaar op het puntje van de teen. Och mien klein tienke tog, op ut puntje ein en al blaor. Ik trek er vanmorgen een gelkussen over en zet dit vast met fixomull. We ontbijten op ons kamertje in de albergue en om even voor half zeven trekken we deur achter ons dicht. Op weg naar een nieuwe dag op de camino. Het is nog donker en als twee spoken slingeren we ons naar het startpunt voor vandaag bij de Iglesia. Hier gaat het linksaf gelijk de lucht in.

Gisteravond hebben we dit punt even bekeken. Een oud mannetje op het bankje wees ons op de weg. Si, si señor, manjana. Ol la la en hae sjudde met zien hendje zoewe van, mer det wuerd zwaor. Omhoog gaan we door dit nauwe straatje met hier en daar een lamp. Af en toe vangen we een glimp op van de flecha amerillas (gele pijl). Het is steil en ik heb er veel moeite mee. Kan jaloers op Jan worden die hier rustig met de armen gekruist omhoog loopt. Eenmaal boven gekomen begint het langzaam lichter te worden. De zon maakt zich achter ons sterk om boven de bergen uit te komen. Deze opkomende zon levert wel een paar mooie foto’s op. Over een mooi breed grindpad lopen we kilometers lang door een prachtige natuur. De morgen ontwaakt en onze blik wordt alleen maar mooier. Grillige rotsformatie, uitgestrekt dalen en een mooi pad krijgen onze ogen te zien. De vraag van gisteren,  ‘waarom er een kanon op de stempel van de Albergue staat afgebeeld wordt beantwoordt als we klimmend omhoog langs de ruïnes van een fort lopen.

Mary liet ons gisteravond een afkorting zien over de Gr 3201. Weliswaar een verharde weg maar dat nemen we voor lief. Het scheelt toch in kilometers en hoogte meters.

Ook loopt deze weg langs het Embalsa Cerro de los Bermejales. Het loopt lekker hier. De route trouwens loopt op enkele meters van ons af door een uitgedroogde Rio. Ongerwaeg gaan we over de Puerto de Los Blancares 1297 meter. Na een pauze vervolgen we ons pad een stuk door en langs deze Rio, met rechts boven ons de Gr3201. Uiteindelijk komen we hier ook weer op uit, na wat gesjravel. Richting de Embalsa krijgen we mooie rotspartijen te zien, grillig en lieflijk. Ongerwaeg komen we geregeld wielrenners tegen. Misschien zeen veur “ozze” Tom waal dae hiej in de Siërra Nevada op trainingskamp is. Als wij langs de Embalsa lopen, zoeken we een plek voor te eten. De koolhydraten vliegen bij mij naar binnen, de hele dag al. Door regelmatig mijn bloedsuiker te meten hou ik alles in de gaten. En wat ben ik blij dat de waardes steeds heel goed zijn. Na onze eetstop gaan we verder richting Quentar. Ongerwaeg wijst Jan mij op haken in de bergwand. Hier op deze rechte wanden wordt volgens Jan geoefend. Nieks veur mich, laot mich mer met alle twieje de veut op de grondj sjtaon. Voor Jan roept dit natuurlijk herinneringen op. 

We naderen ons einddoel voor vandaag. Maar drie kilometer voor Quentar maakt Jan mij attent op een bar. Ik, met mijn neus in de i-pad was hier straal aan voorbij gelopen. Een heerlijke bak koffie, zonder meer en dat na dik zes uur lopen. Na de koffiestop komen we na een kilometer weer op de originele route. Over een smal paadje dalen we af naar onze slaapplek voor vandaag, Fundalucia Geusthouse. Op deze plek is tevens de pelgrimsherberg van Quentar gevestigd. Bij aankomst is de verrassing groot. Ik mag wel zeggen: een unieke locatie. We krijgen een mooie 2-persoonskamer met badkamer. Na het inschrijven, stempelen etc. is het snel douchen. Ik verwissel mijn infuussysteem na de douche, verzorg mijn kleine teen en hang mijn wasje op. Hierna gaan we samen het dorp verkennen. Buiten in het zonnetje wordt lekker gegeten en.....gedronken. Eine pot beer biej aankomst sjmaak altied lekker. Het eten is goed. Hier buiten op het terras genieten we ervan. Voor mij paella en voor Jan inktvis. Ut haet good gesjmaak. Wat de avond nog brengt, we zullen zien. Hoije.

Op de vraag van Thea: 'wie geit ut same' en 'wat dinkse van diene wanjelmaat' hoef ik niet lang na te denken. Een week samen op pad. Een prettig mens om mee op pad te zijn. Maar ook zeker een gevoelsmens. Ongerwaeg hebben we dan ook al de nodige gesprekken gevoerd. Emotionele gesprekken, maar ook hedendaagse kal. Een man met een luisterend oor en steeds bedachtzaam in de woordkeuze. Maar ik heb hem ook leren kennen als een zorgzame vader met veel liefde voor zijn vrouw, kinderen, kleinkinderen en schoonfamilie. Een bijzonder plekje in zijn hart nemen zijn drie kleinkinderen Mijs, Marijn en Tiebe in. Iedere dag komen ze wel in een gesprek voorbij. Heel leuk en mooi dit te horen. Zijn algemene interesse en brede kennis in heel veel dingen was mij wel een beetje bekend. Ik ken hem wel langer dan vandaag. Heel mooi vind ik ook zijn verhalen over de tijd dat hij met studenten ging kamperen, klimmen etc. Maar ook kan Jan genieten van het landschap en tot vandaag hebben we genoten samen. Genoten van wat de Camino Mozarabe ons tot nu toe heeft gebracht. Hier zullen zeker nog twee mooi weken bijkomen. Es God b’leef.

Ja , ja, die vraag van Thea: ' wie geit ut uch same' en 'waat dunk uch van einanger'. 

Ik heb bewondering voor de secure manier waarop Ger omgaat met zijn glutenvrij moeten eten en zijn diabetes. Goed opletten wat en hoeveel te eten. Ger is een rustige, ingetogen wandelmaat. Op de zelfde golflengte ervaren we storingen die andere veroorzaken b.v. een arrogant iemand, haantjes gedrag. We wijzen elkaar op details in het landschap, zijn geduldig met en op elkaar. Ger is als zijn rugzak eruit ziet en ingepakt is, alles makkelijk vindbaar en zorgvuldig. De behoefte aan overzicht, wat er gaat gebeuren verdraagt niet veel onverwachte gebeurtenis. Gesprekstof is er voldoende, genieten van de stilte in het landschap ook. Wat we prettig vinden, graag doen interesse en passie delen we. Dat geldt ook voor een glas Rioje. Ger weet dat ik elke morgen graag een tijd 'thuis ben', de kleinkinderen, Marij, onze jongens en hun meiden. Ik voel geen ongeduld of storing in onze dagelijkse activiteit. Ben wel een beetje jaloers op zijn digitale vaardigheden een handig maatje met tips voor mooie fotografie.  O ja, dit wil ik ook geschreven hebben: Ger is heel blij met zijn Thea. Dat blijkt uit hetgeen hij vertelt, de zorg voor het dagelijkse blogverslag en de manier waarop Thea liefdevol haar werk doet.

Woensdag 18 april

Guadix - La Peza  23 km

Grillige rotspartijen

Na ons gebruikelijk kort ontbijtje zijn we weer 'on the road'. Zo te zien zal het een uitnodigende dag gaan worden en zullen we niks te kort komen. Moeder natuur heeft ons veel te bieden. Vandaag voert ons de etappe door de bergdorpen Purullena, Marchel en Cortes de Graene. God wat lopen we door een prachtige streek. Door holle wegen, door bossen, over grillige bergen en dalen. De km.’s op de Camino Mozarabe krijgen we niet zomaar cadeau. Onze koffiestop voor vandaag is in Purullena. Verder gaat het dan naar Marchal. Ook hier weer veel Cuevas.  Ongerwaeg prachtige vergezichten op grillige rotspartijen. Door veel olijfgaarden zakken en stijgen we weer met steeds weer een verrassing hoe de omgeving eruit ziet, achter elke bocht een ander landschap. Langzaam naderen we Graena, volgens Mary het laatste dorpje om iets te nuttigen. Maar we vergeten helemaal om hier te stoppen, wat wel de bedoeling was. Hielemaol in trans van al det sjoeëne om os haer. Onder het lopen merk ik dat ik aan de lage kant zit met mijn bloedsuikerspiegel.

Ik meet via de sensor op mijn arm de waarde: 3.6  Niet goed. Snel wat limonade en een energiereep. Als we weer een uur aan het lopen zijn meet ik nogmaals: 4.6 is nu de waarde. Ik vraag Jan om mijn banaan achter in de rugzak te pakken. Hier denk ik het mee te redden tot in La  Peza, onze stopplaats voor vandaag. De laatste vier kilometer trekken zich wel erg lang. Een stuk gaat door een droge beek en de rest over een verharde weg. Op een hoogte van elfhonderd meter zien we La Peza liggen in de kom van een dal. Via een stenig pad dalen we over een steile weg omlaag. Hier aangekomen treffen we nog vier pelgrims. Samen lopen we het dorp in. Ongerwaeg komen we de hospitalero tegen, die ons meeneemt naar de albergue municipal. De albergue ligt op het terrein van de bomberos (brandweer) Een mooie plek waar we een kamer krijgen met een stapelbed. We schrijven ons in, krijgen een stempel en dan rap onder de douche. Ons wasje hangt in het zonnetje te drogen, wat willen we nog meer. Nu zitten we in bar Oscar met een koel glas witte wijn. Hierna eten we nog wat en genieten van deze mooie dag.  Ook hier staat zoals gewoonlijk de tv aan. Spanjaarden zitten gepassioneerd te kijken naar de Feria de Abril in Sevilla met z’n stierengevechten in alle bloederigheid, een enkeling imiteert zittend de bewegingen van de toreador.  La Peza onderscheidt zich op de stempel van de Albergue Municipal door de afbeelding van een kanon. Geen idee en ook niet kunnen achterhalen wat dit betekent. Overigens is het een herberg-donativo, redelijk ruim in een oud schoolgebouwtje/annex cultureel centrum met keukenvoorziening en 4 slaapkamers.

Proost en Hoije.       

Dinsdag 17 april

Alquife - Guadix 23 km

Kleine dorpjes met prachtige namen

Vanmorgen zijn we om acht uur aan het lopen. Heerlijk loopweer onder een staalblauwe hemel. Gen sjaopewölkske is te zeen. Na de eerste klim te hebben bedwongen over een pad van steenslag dalen we helemaal af naar de kom van het dal. Op en af gaat het dan verder. We moeten een bergriviertje over en zoeken het bruggetje. Het bruggetje komt mij bekend voor. Ik zag de reparatie hiervan op de Facebook pagina van de Jacobsvereninging van Almería. Het is vier weken geleden weggeslagen door de zwelling van het bergriviertje. We steken over en klimmen dan omhoog naar het dorpje Jerez del Marquesado. Mooi gelegen met op de achtergrond de 3088 meter hoge Picos Jerez met zijn witte muts. In de klim komen we Margret tegen, samen met Matt. Ik vraag Matt om Jan en mij op de foto te zetten, met op de achtergrond de Picos Jerez. Geen probleem. Bij binnenkomst van het dorp is er de wekelijkse markt. Eerst gaan we het gemeentehuis binnen voor een "cello" (stempel). Een aantal marktkramen worden opgetuigd en vullen het plein: kleding, fruit en vis worden aangeboden. We kopen fruit voor onderweg.  In het gemeentehuis zet een niet geïnteresseerde medewerkster de stempel op zijn kop. We weten dat er een aantal km. volgt waarop er geen voorzieningen zijn. Ger moet wat eten en neemt een omelet met tomaten, voor mij te vroeg op de morgen.

Zonder stop 3 uur door een dal met links en rechts loodrechte wanden, geërodeerde aarde: indrukwekkend en ook verlaten! Wat boffen we met het mooie weer. Hierdoor hebben we steeds een prachtig zicht op de  besneeuwde toppen van de Siërra Nevada. Dalen en stijgen. Soms pittig, soms lieflijk. In Colgollos de Guadix drinken we koffie. Dan verder door een mooie streek waar ook nu weer de nodige zwerfhonden zitten. Gelökkig allein mer blaffers, gen bieters! Als we Guadix bereiken komen we terecht in een dorp met veel cuevas (grotwoningen). Via een boog om het dorp heen komen we in de buurt van de kathedraal. Volgens afspraak bel ik met Gabriella. Zij zal ons bij de kathedraal oppikken en ons naar de refugio brengen. Een leuke meid komt ons een half uur later ophalen en ze kwebbelt wat af. Ze brengt ons naar Casa de la Escultora uit de 15^e eeuw. Wat een prachtige plek. Zongermier de sjoonste toet noe toe.  Een prachtig oud huis, met in het midden een mooie patio. Gabriella de hospitalera geeft ons een kleine rondleiding.

Kleine stadswandeling

Met Paco van de pelgrimsvereninging Almería maken we vanavond een kleine rondgang. Rond zeven uur naar de Iglesia Jacobeo. Een sobere maar daarmee een statige kerk. Bijzonder is natuurlijk het beeld van Jacobus, hoog boven het altaar, verder 2 afbeeldingen van Jacobus aan de muur, een met het zwaard in aanslag en het andere verbeeldt de verschijning van Maria aan Jacobus. De Iglesia is verbonden met het klooster van slotzusters. Achter tralies, die de kerk van het klooster scheiden, zien  we een slotzuster wegduiken. Paco brengt ons als een volwaardige stadsgids naar de restanten van het  Romeinse Theater, de contouren en restanten van zuilen geven een indruk. Terug bij de Kathedraal het verhaal over de bisschop van Guardix die met de Moren een pact sloot waardoor de stad buiten de schermutselingen bleef.

Stadsbewoners die de belastingen niet konden betalen, werden verbannen naar de cuevas aan de rand van de bebouwing. Belastingverhoging om de Moren goed gezind te houden. Nu is het mogelijk om in cuevas te overnachten: Hotel Cueva la Ermita, bij het binnenkomen van Guardix. Paco wijst ons op diverse details aan de gevels van de Kathedraal: beeltenissen van 7 bisschoppen, een kelk, plaquettes met teksten. We bekijken de contouren van het voormalige Romeinse theater, de restanten van zuilen en zien op zijn IPhone een foto van hoe het er ooit uit heeft gezien. Het stadhuis aan de Plaza Mayor mogen we in, de raadzaal en het balkon met uitzicht op het rechthoekige met arcades omgeven plein. Dat van Salamanca in het klein. Een bijzonder 'toetje' op een mooie dag waarbij nogmaals vernoemt de geweldig mooi Albergue met oude meubels, prachtige ruimten: o.a. oude haardkeuken, salonkamer.

Maandag 16 april

Huenenja - Alquife 18 km

Bergtoppen, bergpaadjes, amandelen

Vanmorgen om zeven uur opgestaan. We dachten aan een lekker bakje koffie in het barretje van gisteren. Om half acht vanmorgen staan we voor de deur. Potverdikke nog ens aan toe, gesjlaote. Buiten op de stoep eet ik een potje yoghurt en muesli. Met nog een paar droge crackers gaan we dan maar op pad. Een koude wind waait ons om de oren en een jack is dan ook geen overbodige luxe. Eenmaal het dorp uit gaat het de amandelstreek in. Met een prachtig blik op de sneeuwtoppen van de drieduizenders links van ons.

Onze tocht gaat vandaag over bergpaadjes door prachtig streken. We kijken rechts van ons uit op een groot windmolenpark. Heerlijk lopen is het over een glooiend pad door de bergen. Als we in het dorpje Dolar aankomen gaan we eerst een bar binnen voor een bakje koffie. We treffen er Margret ook. Zij zit zich heerlijk te warmen aan de houtkachel. Ze heeft het ook koud. Weer eenmaal op pad komen we al snel in het dorpje Ferraia. Ook weer zo'n plaatsje dat prachtig gelegen is met op de achtergrond de besneeuwde toppen. We stoppen hier niet en vervolgen onze weg door dit dorpje. Mooi dat ze de camino Mozarabe door deze dorpjes laten gaan.

In elk dorpje heb je ook een infopunt voor deze camino. Meestal gevestigd in het gemeentehuis, waar je ook een stempel kunt krijgen. Als we dit dorpje uit zijn en weer in de weidse wereld lopen, komen we steeds verder in de amandelstreek terecht. Paarse bloesem in overvloed. Aan veel boompjes hangen nog amandelen terwijl deze een volle bloesem dragen. Ik pluk er enkele en kraak ze tussen mijn tanden. Ze smaken werkelijk verbazend goed. Wat krijgen we weer mooie plaatjes voorgeschoteld. In de verte zien we een burcht of een oude Moorse vesting op de top van de heuvel liggen. Wat een plaatje. We lopen inmiddels op een hoogte van bijna 1300 meter. Als we over een bergrug lopen, zien we dat er een heel dorp voor deze burcht ligt. Ik kijk op ‘Mary’ en zie dat we het dorp Calahorra naderen. Bij binnenkomst gaan we gelijk het eerste restaurantje binnen. Een lekker stuk tordilla gaat al smeltend over mijn tong naar binnen. Heerlijk! Een warme kop thee erbij en voor Jan een koffie con leche en we kunnen er weer tegen. 

Klein stukje geschiedenis:

Castillo de La Calahorra

In het Moors aandoende La Calahorra ligt net buiten dit dorp het uit de 15^e eeuw stammende Castilla pontificaal boven op een heuvel. Een machtig massief vierkant bouwwerk en ogenschijnlijk onoverwinnelijk. Gebouwd tussen 1500 en 1513 door Rodrigo Diaz de Mendoza (markies van Zenete). Nu een nationaal historisch monument. Gebouwd is het op de restanten cq ruïnes van een oude Moorse vestiging. Het kasteel was een van de eerste bouwsels van de Renaissance in Spanje.  

De Arabieren noemden het "Galat-alhorra" wat bastion of toren van vrijheid betekent. In de Middeleeuwen heette het "La Calahorra de Alquife". Dit Renaissance-kasteel werd in recordtijd gebouwd door de Markies van Zenete, die zich tegen de legers van Ferdinand de Katholieke moest beschermen vanwege het schaken van een vrouw.

Met de blik steeds op dit kasteel verlaten we het dorpje en gaan op weg naar ons einddoel voor vandaag: Alquife. Ongerwaeg komen we nog in een verlaten stuk een roedel zwerfhonden tegen. Dat zie je hier geregeld. Deze zijn met z’n zessen. Maar het valt op dat ze "poeslief" zijn. Ze blaffen nauwelijks en schijnen zelfs bang  te zijn voor ons. Als wij hun naderen, zoeken ze hun beschutting onder de amandelbomen. Gelökkig mer, want ich höb ut neet zoeë op loslaupende huunj. In de verte zien we Alquife al liggen. Ook dit is weer een plaatje met op de achtergrond de besneeuwde toppen. We lopen nog langs een verlaten ertsmijn, waar nog heel veel is achtergelaten. Zoals verlaten rijen huisjes, welke getuige waren van een misschien wel eens rijke historie.

Bij binnenkomst van dit dorpje worden we als het ware opgewacht door de hospitalero van dienst. Twee dagen geleden kregen we een flyer door hem aangeboden, zomaar onderweg toen we uit een bedding omhoog klommen en naar de verharde weg liepen om vervolgens weer af te buigen de heuvels in. Hij vraagt ons in te stappen en neemt ons en Joe, the man from Chicago mee naar de albergue die helemaal buiten het dorp ligt. Zo komen we terecht in de prachtige albergue Lacho en hier krijg je ook wat: een compleet woonhuis, keuken, grote woonruimte, TV, de wijn staat klaar,  3 ruime slaapkamers, dekens, enz. en incl. ontbijt € 13,00. Daarvoor wordt de was voor iedereen gedaan en als we willen, maar dat willen wij niet is er een diner voor  € 7,00. Een vegetariër en een glutenvrij etende diabeticus gaan voor een tortilla met champignons en een salada mista verde. Hoije 

Zondag 15 april

Alba - Huenja 21 km. 

Sneeuwtoppen en genieten. 

Vandaag neem ik Jan, wandelmaatje van Ger, het verslag voor mijn rekening. Voor ons vertrek heeft de hospitalero toast, jam, cakejes klaar staan. We hebben een goede nacht gehad in de bijzondere Alberge. Het stadje uit, door een tunneltje onder de autoweg het brede dal in. Vandaag afwisselend mooie paden,asfalt, stenige landweg. Het valt opnieuw op dat de droge rivierbedding dient als "verbinding" tussen woonhuizen en olijf-, fruitgaarden. Achterom kijkend staan minstens 50 windmolens in een heiïge atmosfeer hun werk te doen en gedurende de gehele dag rijgen de besneeuwde toppen van de Siërra Nevada zich aaneen. In het brede dal rotsformaties: bruin/rode blokken deels ontstaan door industriële activiteit of erosie. Waarover praten we, naast de stille meters die onze voeten gaan: gemaakte reizen, familieperikelen, we maken elkaar attent op details in de omgeving zoals bloesem, besneeuwde toppen, zwerfhonden, het geluid van een bosmaaier die onder de olijfbomen en fruitbomen het gras kort snijdt.

Enige bedrijvigheid is er ook op deze zondagmorgen, de oever van de droogliggende rivier wordt geëgaliseerd met de vruchtbare aanzetting, een nieuwe olijfgaard in wording. De gedachten gaan zoals elke morgen naar huis, Marij onze jongens, kleinkinderen en schoondochters, hoe ziet hun dag eruit, welke activiteit staat op de agenda. Zojuist zag ik op een app prachtige foto's van de kleinkinderen, dat raakt mijn altijd aanwezige heimwee, dat is een mooi cadeautje! Ger en ik maken het goed, de val gisteren van Ger heeft als herinnering een pleister aan zijn pink en links en rechts wat schaafwonden. De lange en pittige dag van gisteren brengt voor vandaag over de ruim 21 km. Een gemiddelde van 4,4 km op de IPad. We stijgen gestaag van 810 m. naar 1170 m. De inspanning van de tapas die we rond 15.00 uur aten is vergelijkbaar met de energie die de tocht vandaag heeft gekost en voor de fantastische hoeveelheid gerechten die op tafel komen incl. een biertje en glas wijn voor de onvoorstelbare lage prijs van € 15,00. Let op: voor ons beiden. In de kleine bijna claustrofobische herberg treffen we Veronica van de asociecien uit Almería aan als hospitalero. De soep met vlees en andere ingrediënten, macaroni b.v. is jammer genoeg een brug te ver voor een glutenvrij-eter en vegetariër.

In de verder verlaten kerk krijgen we in de sacristie een mooie stempel, de kerk is de rest van de dag gesloten. Een meevaller dus. Nu zittend in een zonnetje dat moeite doet om door de bewolking heen haar warmte af te geven, zitten we op een terras en vullen de tijd met schrijven. De dag van morgen moeten we nog in beeld gaan krijgen maar eerst van een rondje door Hueneja genieten.

Later op de avond gaan we met de hele meute: hospitalera Veronica, een Londenaar, iemand uit Chicago, een Spanjaard, een Canadees, Jose uit Puerto Rico en Margret uit Australië, Ger en ik nog iets drinken in een barretje. Zoals altijd overigens staat ook hier de TV aan. En ja hoor: de stierengevechten in verband met Feria de Abril in Sevilla zijn er op.

Zaterdag 14 april

Alboloduy - Abla  30 km

Kalm aan en toch nog ongeroet!

Gisteravond was de planning om weer zelf te koken. Om vier uur liepen we het dorp in. Dit dorp is gebouwd op en tegen de rotsen met grote hoogteverschillen. Na een kleine rondgang begon het te regenen. Veur hobbele omlieëg om oet te komme biej de bar van ozze aankomst hiej. Binnen zitten Margret en Joe zo te zien al lekker te eten. Wij nemen plaats aan een tafeltje langs hun. Drinken eerst koffie, zien dat ze wifi hebben en ik vraag maar gelijk om de code. Als ik mijn verslag heb doorgestuurd naar huis vragen we of we ook een hapje kunnen eten. Geen probleem, dat kan. Ik bestel hetzelfde als Joe- frites, vier stukjes vlees en een groente/paprikamix- en Jan besteld i.p.v. vlees, vis. We drinken er een rode wijn bij en het smaakt voortreffelijk. Nao ut aete neme veur nog eine rundje roeje wien. Proost, santé. Wat boffen we dat we niet zelf hoeven te koken vanavond. Het zou trouwens een probleem zijn geworden aangezien de albergue helemaal vol is. Als Jan gaat afrekenen hebben we hier voor vijftien euro samen gegeten en gedronken. Onvoorstelbaar weinig. Dao kenne veur zelluf neet veur gaon kaoken. Als we weer terug zijn bij de albergue lopen we nog via een kort maar steil pad naar een Ermita die boven op de berg ligt achter onze albergue. Wat een fantastisch uitzicht hebben we hier en dat in een heerlijk schijnend zonnetje. Om zeven uur moeten we weer onder zijn. Joana, de beheerster van de albergue komt ons inschrijven en we kunnen tevens betalen. Van oorsprong is ze een Duitse is uit Sleeswijk Holstein. Een leuke vlotte meid. 

Vanmorgen  beginnen we met ons te verslapen. Het plan was om half zeven op te staan zodat we om zeven uur in de bar waren voor koffie en onze broodjes. Maar helaas, de hele nacht geen oog dicht gedaan. Waat ein helle matrasse haaje ze hiej. Niks voor mijn rug. Maar ja, dan val je tegen de morgen aan in slaap. Om kwart over zeven maakt Jan mij dan ook wakker. Snel een kattewasje en weg naar de bar voor ons ontbijt. Kwart over acht gaan we op pad voor een lange en wat later zou blijken zware tocht.

Het begin is weer door de bedding van de waterloze rivier Rio Nacimiento. Drie en een halve kilometer lang. Dan wijst Mary ons rechts de berg op. Weg uit de bedding. Gelukkig, toch de klim langs de rotswand omhoog is pittig. Maar het is een fantastische klim over dit “bergsteigerpad”. Over steile geitenpaadjes komen we alsmaar hoger. Ongerwaeg passeren we Margret en genieten we van de prachtige omgeving. Boven aangekomen lopen we even op gelijke hoogte. En dat is verdorie fijn. We zien nog een of andere waterbunker uit 1903 voordat we via veel haarspeldbochten omlaag moeten. En wao motte veur haer? Juist, naar de de droge Rio Nacimiento!

Deze is bijna dichtgegroeid door de hoge overhangende bamboe. Bamboe zo ver als je kunt kijken en geregeld moeten we bukken om er door te kunnen. Het maakt het extra inspannend het aantal km. door de droge bedding van de Rio Nacimiento. Droge bedding die bestaat uit stenen, grind en een mengsel van zand en grit. Het gebied is verlaten en maakt een verpauperde indruk met links en rechts een ruïne: vervallen glorie. Ingenieuze systemen maken het mogelijk om olijfgaarden onder water te zetten waardoor er onder de vruchtdragende bomen een groene grondbedekking ontstaat. Dit geldt soms ook voor sinaasappelboomgaarden.

Na vele kilometers door de Rio met een stevige tegenwind komen we aan in het dorpje met de toepasselijke naam: Nacimiento. Het is half twaalf en aan een oudere señor vragen we waar een barretje is. Hij is op zijn balkonnetje de bloemen water aan het geven, maar zegt tegen ons dat hij omlaag komt. Steunend op zijn wandelstok gaat hij ons voor. Waat doon veur dae ouwe señor tog aan! Maar wij drinken even later een lekker bakje koffie en ik eet nog yoghurt met glutenvrije muesli. Ondertussen zit de hele meute pelgrims van gisteravond hier. Om twaalf uur stappen we op. 

We lopen dit leuke dorpje uit en de pijlen wijzen naar.... alweer de Rio Nacimiento. Kilometers ploegen we voort door de bedding. Dan loopt het weer makkelijk, dan weer over dikke keien, maar ook weer over een hele fijne losse steenslag. Daarbij een fikse tegenwind. Wat ons opvalt is dat deze rivierbedding ook gebruikt wordt als een soort verbindingsweg tussen de dorpjes maar ook voor de tuinbouw, m.n olijfbomen staan er veel. Ja, je moet die auto's hier doorheen zien rijden. Als we ook hier weer uitkomen, raadpleeg ik Mary. Het zijn dan nog zeven, acht kilometer naar Abla. Ik zeg tegen Jan: ich hub genog van de Rio bedding. Ik stel voor de verharde weg te volgen tot in Abla. Jan gaat er direct mee akkoord.

Over de verharde weg gaan we verder richting Ocana. Ongerwaeg heb ik regelmatig mijn bloedsuiker gecontroleerd. Gelukkig iedere keer waardes tussen de vijf en acht. Perfecto. En als ik voor de laatste keer meet is mijn waarde 5.8. Prima denk ik bij mezelf.

Maar vijf minuten later lig ik verdomme wel met mijn snuffel op het asfalt. Ik struikel waarschijnlijk over een stukje staal dat uitsteekt. Met de nodige schaafwonden aan de hele rechterkant gaan we verder. In Ocana gaan we van de route af om even in een barretje wat te drinken en de schade van de valpartij op te nemen. Op het toilet was ik alles grondig af en  van Jan krijg ik een pleister. We drinken nog wat, krijgen een mooie stempel in onze credential en gaan dan voor de laatste zes kilometers verder. We blijven op de verharde weg waar gelukkig bijna geen verkeer op is. Gestaag gaat het omhoog.

Als we twee kilometer voor Abla zijn, krijgen we een prachtig panorama voorgeschoteld. Waat zien die bergtoppe met sjnieje tog sjoeën. Ein plaetje waerd. Bij binnenkomst in Abla moeten we het hele dorp door naar de albergue municipal., die helemaal aan de andere kant ligt. Bij aankomst worden we hartelijk ontvangen door de hospitalero van dienst. Een pracht albergue is het. Nadat ik gedoucht heb, verwissel ik mijn infuussysteem en plaats een nieuwe ampul insuline in de pomp. Dan gaat ons wasje in de droger en wij gaan op zoek naar eten. Maar helaas, niet voor acht uur. We eten dan maar in een barretje wat salade met tonijn en nog zo het een en ander wat ik niet direct thuis kan brengen. We laten ons verrassen. Hoije.

Een lange dag onder de voeten, 

Dat was het vandaag.

Ongerwaeg was het prachtig,

We vorderen gestaag.

We naderen onze plek,

Voor de komende nacht.

Trots op onze voeten,

Zij hebben ons hier gebracht.

Met hun witte muts op,

Gaan de bergen slapen.

Wij zijn er ook voor klaar,

We zitten maar wat te gapen. 

Vrijdag 13 april

Santa Fe de Mondujar  -  Alboloduy  18 km

Pittige heuvels

Even terug naar gisteravond. Het meisje van de Casa Olivo vertelde ons dat je dichtbij kon eten. De zaak zou om vijf uur open gaan. Dit schreef ik gisteren dus. Maarrrrr als we rond half zes voor de deur staan, is deze nog dicht. Dan maar even een klein pilske in de enige bar. Drie kwartier later gaan we terug. En wat zeen veur....ut is mer eine kleine winkel van sinkel. Ze hebben van alles een beetje. Ja, dan zelf maar koken want dat kunnen we gelukkig wel in onze casa. Natuurlijk heeft dat meisje dit ook bedoeld. Eten kopen en zelf koken. Mer wat aete veur!!! Zes petatte, zes eikes, veer potjes yoghurt. Ik schil de aardappelen, Jan klopt 4 eieren en 2 koken we voor morgen mee te nemen. We maken er een  soort tordilla espanja van. Nou met de yoghurt erbij en de sinaasappelen van gistermiddag heeft het goed gesmaakt. We spoelen alles weg met een rood wijntje aangeboden door Margret. Tegen de avond kregen we nog twee pelgrims er bij in onze casa: Matt uit England en Margret uit Australië. Leuke mensen.

Vanmorgen om half acht pas op. Op het programma een korte etappe. In het barretje drinken we koffie en eet ik mijn broodjes op. Een yoghurt met muesli na. Dit moeten genoeg koolhydraten zijn om in elk geval de eerste kilometers mee door te komen. Na dit ontbijtje lopen we Santa Fe de Mondujar uit en meteen gaat het ‘de bult op’ en stijgen we behoorlijk. Dit is voor ons de eerste echte kennismaking met de voorlopers van de Siërra Nevada. Een schitterende wandeling, de zadels in de keten van heuvels zie je liggen en dan weet je het, op en neer wordt het vandaag.

Een aantal km. lopen we op de GR 140 over bergpaden door een stenig en dor landschap, maar wel indrukwekkend.

Op en af door de kom van het dal genieten we van al het mooie om ons heen. Als we hier dan weer uit moeten, gaat het weer pittig omhoog. Het blijft tot Alhabia op en af gaan. Korte stevige kuitenbijters zowel omhoog als omlaag. De eerste blik op Alhabia is geweldig. Als we tegen elf uur hier arriveren,  gaan we eerst voor een stempel naar het pelgrims infocenter. Op het terrasje van restaurant Perez treffen we Margret. Maar het wordt ook bevolkt door een groep wielrenners, Spanjaarden met magere ‘kontjes’ in super fluorerende outfit en dito racefietsen: TREK-PROPEL-en andere mooie speeltjes. Spaanse bravoure, vlotte babbels en bruine afgetrainde beentjes. We schuiven aan voor een pauze met koffie con leche. Ongerwaeg  heb ik mijn bloedsuikerspiegel gemeten en deze was perfect. Ook nu bij deze pauze meet ik even, 6.8 geeft de meter aan. Perfect, haaje zoewe. Als we Alhabia verlaten gaat de camino helemaal over een pad naast de droge bedding van de Rio Nacimiento naar ons einddoel voor vandaag Alboloduy. Het loopt lekker en ongerwaeg plukken we nog maar eens enkele sinaasappelen. Wat zijn ze sappig. Onze slaapplek is in El Albergue de Alboloduy, die gisteren al door Margret is gereserveerd. Als we in dit dorp aankomen moeten we ene Joana bellen. Zij zal ons de weg wijzen naar de albergue die op een stuk rots ligt. En dus gaan we dan weer de hoogte. 

Op de afgesproken tijd is ze er en vertelt ze ons waar we de sleutel kunnen  vinden. Een kort stevig klimmetje brengt ons bij de albergue. Een mooie plek met een prachtig uitzicht over de bergen en het dorp. Drie stapelbedden staan er. Na ons komen Margret en Matt en de Amerikaan Joe uit Chicago nog aan. Vanavond koken we weer zelf. Het enige restaurant gaat pas om acht uur open wat voor mij te laat is. Om vijf uur gaat de kleine supermarkt open en dan gaan we hier onze inkopen doen voor vanavond. Ein lekker stuk vis, dao hob ich waal zin in. Veur zalle zeen. Hoije.

Donderdag 12 april

Almería - Santa Fe De Mondujar  24 km

Rio Andarax en sinaasappelen

Beiden goed geslapen, staan we om zeven uur op. Om half acht zijn we op pad naar hotel Catedral gelegen bij de Catedral. Gisteren werd ons verteld dat we daar een stempel konden krijgen. Nou het is niks bijzonders wat in onze credential is gezet. Als we weer buiten staan, spreekt een man ons aan. Un cello de Peregrino? Si señor. Kom maar mee. Hij neemt ons mee naar een kantoortje achter de Catedral en voila: des pas unne sjoeëne sjtempel!  Gracias señor. Dan is het de hoogste tijd voor koffie. Vlak bij de route gaan we op een terras zitten. Mijn broodjes, die ik van thuis nog had meegenomen en een lekkere bak koffie smaken goed. Om kwart over acht beginnen we aan onze Camino Mozarabe. Heerlijk wandelweer is het en de route om de stad uit te komen is goed aangegeven. Tog mot ich twieje kier Mary te veursjien haole. Dik anderhalf uur hebben we nodig om de stad cq buitenwijken uit te komen. We komen langs het vervallen en onttakelde voetbalstadion van de plaatselijke FC-Almeria dat zijn gouden jaren beslist achter de rug heeft. Dan staan we plots midden in de Rio Andarax. Hier loopt de camino midden door. Gelukkig voor ons staat er geen water in. Maar over de stenen en het mulle zand loopt het niet prettig. Als we hier weer uitkomen gaat het over asfalt weer verder. De zon schijnt heerlijk. Wat willen we nog meer! In het plaatsje Rioja nemen we een pauze. Maar eerst lopen we door naar de albergue Peregrino die groots wordt aangegeven. “Misschien dat ze hier een mooie stempel hebben”, zegt Jan. Helaas ligk dae mesjien waal op de berg veur os. Veur vinje um neet. We gaan op zoek naar een barretje voor een koffie con leche. Veel keuze is er in dit dorpje niet maar we vinden er een. Na onze pauze gaan we verder.

Een vrouwtje ziet ons de weg zoeken en wijst ons op de markering op de weg. Verdorie sjtaon veur der bienao met de naas op. Gracias señora. Achter Rioja gaan we weer een heel stuk door de bedding van de uitgedroogde Rio Andarax. Van veraf zien we ons einddoel voor vandaag al liggen. Maar het is nog behoorlijk ver. Ongerwaeg enorm veel sinaasappelen. Her en der wordt er flink geoogst. Ook wij oogsten mee. Jan plukt twee dikke sinaasappelen. En deze stoppen we in onze rugzak. Jacobus zal het ons vergeven. Over een heuvelachtige weg met een prachtig zicht op de bergen waar nog sneeuw op ligt, naderen we Santa Fe de Mondujar. Bij aankomst lopen we het gemeentehuis binnen waar een informatiepunt voor de Camino Mozarabe is. We vragen naar een slaapplek. Meteen wordt er gebeld naar de beheerster. Als we nog even kunnen wachten, want er wordt nog gepoetst. Tuurlijk kan dat!  We gaan op een bankje voor een bar zitten en wachten. Twintig minuten later worden we door de jongeman van het gemeentehuis en een jonge meid meegenomen. Voor 15 euro p.p. kunnen we terecht bij Casa El Olivio. Een prachtig huisje met alles er op en er aan. Zelfs wifi is aanwezig. Na een heerlijke douche en de kleertjes wassen, hebben we nu alle tijd aan ons zelf. We kunnen vanavond vlakbij ons huisje eten. Dat is dan weer mooi meegenomen. Tot morgen. 

De eerste indrukken van deze nog jonge Camino (als Mozarabische handelsweg al honderden jaren dienst gedaan, als Camino vanaf 2012 ontwikkeld en ‘op de kaart gezet’ door de Acociación Jacobea en operationeel sinds 4-5 jaar) zijn overweldigend: km ’s. lang gewandeld door de geuren van sinaasappel- en langs citroenbomen, er wordt nu al/of nog geoogst. Prachtige bloesem dus ook het voortdurende geluid van bijen, die druk bezig zijn met hun dagelijkse werk. Het terrein waarin we lopen is heuvelachtig, dan weer vlak als de rivierbedding de ondergrond vormt. Her en der een perceel met een plastic tunnel voor de teelt van tomaten en courget. Dorre heuvelkammen en in de verte de eerste hoge toppen met de eeuwige sneeuw van de Sierra Nevada.

Woensdag 11 april

Vertrek naar Almería.

Om kwart over vijf ben ik al op. Slecht geslapen maar dat zijn de gebruikelijke zenuwen. Samen met Thea ontbijt ik en werp nog een blik op mijn rugzak. Zal ik niks vergeten zijn? Mer dao ligk nieks mier dus alles zit d'r in. Om tien over zes rijden we richting Horst. Hier pikken we mijn wandelmaatje Jan op. Als we aankomen, staat Jan samen met Marij al klaar. Zoon Joris met vrouw en zoontje komen ons nog uitzwaaien. Als we afscheid hebben genomen, gaan we op weg naar Eindhoven. Het is druk op de weg, maar gelukkig kunnen we aardig door rijden. Tegen half acht zijn we op het vliegveld. Thea zet ons bijna voor de deur af. Ein paar dieke kusse, eine dieke knoevel en den geit ut weer op hoes aan. Wij printen de bagagelabel uit en zijn dan verlost van onze rugzak. Na een kopje koffie gaan we naar de controle. Natuurlijk slaat bij mij weer alles op rood als ik er doorheen ga. Komt door de insulinepomp en afstandsbediening, die ik beiden in mijn zak heb. Tja, dan word je uitgebreid gefouilleerd. Om precies kwart voor tien gaan we de lucht in. Na een rustige vlucht landen we om half een in Malaga. 

Hier drinken we eerst koffie en eten onze broodjes op.

De bus naar Almería vertrekt om kwart over twee bij terminal 3 op het vliegveld. Om twee uur kunnen we instappen. Onze namen staan op de passagierslijst, dus geen probleem. Het wordt een lange zit voor de 220 km die we moeten afleggen om in Almería te komen. Maar we genieten van de mooie uitzichten. Rechts van ons de zee, links de bergen. Het zonnetje schijnt lekker. Wat wille veur nog mier. Zo'n 60 km voor Almería komen we in het tuinbouw-gebied. Niks dan plastic kassen zo ver je kunt kijken. Wat een aanfluiting voor de omgeving. Ik zeg tegen Jan: wanneer zullen de bergen vol staan. 'Een bedorven landschap', zegt hij.  Inderdaad een landschap waar je snel het etiket 'bedorven' op zou plakken. Tevens toch van groot belang voor een acceptabele levensstandaard. Hier ga je toch niet op vakantie met zoveel plastic om je heen. Om half zes komen we, na een rit van drie uur en een kwartier, aan in Almería. Via Mary (ja, mijn “GPS-vriendinnetje” is ook weer van de partij) vinden we onze weg door de stad naar ons hotel. Onderweg bezoeken we de Iglesia Jacobeo waar we langs komen. Ook komen we langs de kathedraal, maar helaas is deze dicht. Na het inchecken gaan we op zoek naar het pelgrimsbureau van de Jacobsvereniging van Almeria. Dit is snel gevonden.

Wat een ontvangst krijgen we hier. Ein ontvangst met de nuuëdige kusse. Veronica en Mercedes vinden het geweldig. Een mooie stempel voor in de credential, een speldje in de vorm van de gele pijl en een hele mooie halsdoek van hun Jacobsvereniging krijgen we. Ut ken neet op hiej. Geweldig. Wonderlijk dat we de 2 dames, Marliese Hammer en Margret Hopf, schrijfsters van het pelgrimsboek “Pilgern und Kultur” in het gebouw van de Asociacion treffen en hebben gesproken. Deze Duitse dames maakten gebruik van een meereizende camper, liepen korte dagafstanden met een logistiek omslachtige breng- en ophaalservice. Zo gaan wij het beslist niet aanpakken! Een boek overigens waarin we tijdens de voorbereiding weinig bruikbare informatie vonden voor de aanpak van onze Camino. Na een babbeltje en wat informatie gaan we, nadat ze ons op de foto hebben gezet, op weg naar de Iglesia Jacobeo. Hier kunnen we terecht voor een stempel tussen zeven en acht. Een prachtig klein kerkje met prachtige beelden. De pastoor stempelt onze credential en dan gaan we kijken waar we een hapje kunnen eten. Grote porties krijgen we voorgeschoteld. Ik had pulpo met frite. Ut ging, mer wat eine houp pulpo. Jan had een portie aubergine gebakken in honing. Ook zo'n grote hoop. Dan maar niet te spreken over de salade mista.

Zo, ik brei er een eind aan. Tot morgen.

Camino Mozarabe (Almeria-Merida) vanaf Granada draagt deze oude Moorse weg en tevens Jacobus-route de naam Camino Califato.

Almeria: ALMARIYYAT in 955 opgebouwd door

Abderrama’n de 3’.                               

Ter verdediging van de stad bouwde hij ook het strategisch gelegen ALCACABA.

Uit het antieke Mezquita Mayor ontstond na 1489 (overname door Reyes Católicos Isabell en Ferdinand) de Kathedraal Fortaleza (1522 verwoest door een aardbeving) Naast de Kathedraal is de Iglesia de Santiago een bezienswaardigheid.