Olavsway 2017

Donderdag 13 juli

Ter afsluiting.

Een pelgrimstocht gaan lopen in Noorwegen, iets waar ik vorig jaar al mijn zinnen op had gezet. Mensen in mijn omgeving vroegen mij: is daar ook een pelgrimsweg? Op 9 juni 2017 vloog ik naar Oslo. Hier zou ik mijn drie medepelgrims treffen, die ik had leren kennen op het Olavsforum. Onze start op 10 juni in Oslo was stroef, heel stroef. Met als resultaat dat ik, na twee dagen lopen, overbleef met Runa uit IJsland, een vrouw van mijn leeftijd. Beter had ik het niet kunnen treffen. Een plezierige vrouw en bovenal een ervaren loopster op diversen pelgrimswegen. Ze wist heel goed waar ze aan begon en was heel blij dat ze met mij samen verder kon gaan. Alleen had ze dit niet aangedurfd. Samen hebben we deze pelgrimstocht tot een goed einde gebracht. Daar zijn we blij mee, maar zeker ook trots op.

Runa en ik ondervonden onderweg hoe zwaar het was. Steeds veel venijnig klimwerk en dat vanaf dag één. Maar de natuur en de weidse vergezichten maakten veel goed. De markering van de Olavsweg is goed. Al waren er op cruciale punten waar het beter kon. Maar dan had ik nog altijd “Mary” mijn G.P.S. die zorgde dat we op het goede pad bleven. Toch waren er ook stukken bij, waar ik mij afvroeg, ben ik nu op een pelgrimsweg, of ben ik bezig met een survivaltocht. Zo zwaar en deels gevaarlijk was het soms. Onze dagen op en over de Dovre fjell, grandioos. Of de zon nu scheen, of het regende of sneeuwde en steenkoud was, het maakte ons niks uit. Hier boven lopen was het absolute hoogtepunt. De dagen op de fjell maakten onze tocht tot een ware pelgrimstocht. Alle ingrediënten hiervoor waren aanwezig. Mijn gedachten gingen onder het lopen vaak terug in de eeuwen. Wat moeten de pelgrims in die tijd hebben afgezien. Zij hadden geen dure wandelschoenen of een rugzak die als gegoten op je rug plakte. Laat staan goede kleding of een warm onderkomen.

De velen officiële pelgrimsherbergen,  meestal liggend op het erf van een gård (boerderij)  waar de herberg was gevestigd in een oude verbouwde Stabbur (voorraadschuur). Wat opviel onderweg, was de vriendelijkheid en belangstelling van de mensen. Of het nu op onze slaapplek was in een pelgrimsherberg bij de boer, of in een pelgrimscenter, of zo maar onderweg bij mensen thuis aan de keukentafel. Het was fantastisch hoe gedreven deze mensen waren om het de pelgrims naar de zin te maken. Menigmaal werd er ‘s avonds voor ons gekookt. Het kon gewoon niet op. Een bijzondere ervaring.

Beiden waren we tenslotte dan ook heel blij toen we de groene toren van de kathedraal voor het eerst zagen opdoemen. Hand in hand liepen we het plein voor de Nidarosdom op, met tranen in onze ogen. Tranen van blijdschap, maar ook tranen van verdriet. Onze wegen zullen zich hier na een diner die avond scheiden. Runa: bedankt dat je mijn medepelgrim was. Wat de toekomst brengt, ik weet het niet. Oude pelgrimswegen, die ik nog graag zou willen lopen, zijn er nog genoeg. We zullen t.z.t. wel zien.

Tot slot. Ongerwaeg en zeker op de fjell kwam steeds het lied Eagle van ABBA in mij op. Zo erg zelfs dat ik dacht, ik droom niet. Nee, ik ben die adelaar die over bergen, bossen en zeeën vliegt.

They came flyin' from far away, now I'm under their spell 

I love hearing the stories that they tell.

They've seen places beyond my land and they've found new horizons

They speak strangely but I understand

And I dream I'm an eagle

And I dream I can spread my wings

Flyin' high, high, I'm a bird in the sky

I'm an eagle that rides on the breeze

High, high, what a feeling to fly

Over mountains and forests and seas

And to go anywhere that I please

As all good friends we talk all night, and we fly wing to wing

I have questions and they know everything

There's no limit to what I feel, we climb higher and higher

Am I dreamin' or is it all real

Is it true I'm an eagle

Is it true I can spread my wings

Flying high, high, I'm a bird in the sky

(I'm an eagle)

I'm an eagle that rides on the breeze

High, high, what a feeling to fly

(What a feeling)

Over mountains and forests and seas

And to go anywhere that I please

Nidarosdom

Dinsdag 11 juli

Sundet Gård - Nidarosdom (Trondheim) 22 km

Het is afgelopen, we zijn er

We schrikken vanmorgen. Het is onze laatste dag en het regent pijpenstelen. Ut is toch neet te haope det veur als verzaope katten aankomen. Maar eerst naar het ontbijt. Om acht uur staat een uitgebreid ontbijt op ons te wachten. Karon en John hebben het goed voor mekaar. Voor mij heeft Karon zelfs een heel glutenvrij brood gebakken. Ze vraagt mij of het lekker is. Natuurlik is det lekker, boetes hoes sjmaakt ut altied baeter. Om half negen lijkt het droog te zijn. Dus afscheid nemen, rugzak op de poekel en weg. De Duitse pelgrims hebben schijnbaar tijd genoeg. De laatste dag vandaag, maar wel een die bijna de hele dag omhoog en omlaag zal gaan. Dat merken we de eerste km al. Drie opeenvolgende pittige klimmen komen er aan. Op de laatste klim rijden de Duitse pelgrims in hun busje ons voorbij. En maar zwaaien en maar zwaaien. Een uur later zien we hun busje en auto op een parkeerplaats staan. De man van deze Duitse organisatie zit zich in de auto schijnbaar te vervelen. Achter deze parkeerplaats lopen we weer het bos in. Omhoog, omlaag, over planken en door de zomp gaan we verder. Ongerwaeg passeren we de Duitse pelgrims. Daniël windt zich erover op, hoe zij dit doen. Je kunt het er mee eens zijn of niet, iedereen doet het op z'n eigen manier. Ik heb hier niet zo'n moeite mee.

Langzaam nadert Trondheim. Een ding is zeker, we moeten helemaal omlaag naar zeeniveau. Bij het binnenlopen van Trondheim begint het weer te regenen. Maar wat maakt het uit. Alle zaegen kump van baove, dus auch dae van de H.Olav. Om kwart voor twee staan we voor de Nidarosdomen. Het besef dat het afgelopen is, is er nog niet. Runa komt naar mij toe en emotioneel vertelt ze mij: Ger I'm so proud of us, we did it. Ich ken zelf auch neet väöl zegge. Auch bie mich komme de emoties los. Nadat we de nodige plaatjes hebben geschoten gaan we naar het pelgrimscenter dat hier vlakbij ligt. Bij aankomst krijgen we de nodige complimenten omdat we vanaf Oslo de hele weg gelopen hebben. Daarna het officiële gebeuren. Er worden stempels van de kathedraal en pelgrimscenter in onze credendial gezet en we krijgen de Olavbrev. Het officiële document, dat voorzien is van een mooie stempel. Er wordt ons verteld dat vanavond om zes uur de pelgrimsmis is in de kathedraal. Mooi, daar gaan we met z'n allen naar toe. Dit is dan een mooie afsluiting van een bijzondere pelgrimsweg. Na een warme douche ga ik er op uit voor nieuwe kleren. Ich mot ein paar meutjes kleiner hubbe. In een enorm groot winkelcentrum vind ik een jeansshop waar ik direct slaag. Een nieuwe broek en een nieuwe zomertrui. Alles voor de helft van de prijs. Ich sjtaon der weer aafgelek op, mot ich zegge. Allein get sjmaler gewaore.

Om kwart voor zes lopen we al door de Nidarosdomen zoals hij officieel heet. Een prachtige sobere kathedraal. Enorm groot en van binnen licht en donker grijs. Maar de speciale lampen zorgen voor een heel apart effect hierbinnen. We mogen geen foto's maken binnen. Dat is jammer. Ook zitten er bijzondere glas-in-lood ramen in, waaronder het grote ronde raam boven het orgel. Geweldig mooi. Om zes begint een korte dienst, speciaal voor de pelgrims. Eerst in het Noors, daarna in het Engels. Van alle pelgrims wordt het land van afkomst genoemd. Ook is er veel orgelmuziek wat fantastisch mooi klinkt. In een korte toespraak wordt ingegaan op het pelgrimeren. Er wordt verteld dat ook deze pelgrimsweg groeiende is. Dit kan ik alleen maar beamen. Als de dienst is afgelopen en wij nog met z'n vijven wat staan te praten komt er een jongeman naar ons toe. Hij vertelt ons dat we nu foto's kunnen nemen. Voor pelgrims maken ze een uitzondering. Nou dat is nu nog eens een mooie geste. Dus d'r wuurd in korte tied hiel get aafgeknip. En dan is het etenstijd. Runa wacht op haar vriend uit IJsland en Daniël en ik gaan vast op zoek naar een restaurant. Het Egon restaurant wordt ons aanbevolen door een bediende van een visrestaurant. Veur wille friet met eine dieke sjteek d'r biej en as ut effe ken auch nach eine komp sjlaai. En dat vinden we in dit restaurant. Intussen is Runa en haar vriend ook aangeschoven en we hebben met ons vieren heerlijk gegeten. En ein lekkere buus beer der biej om ut weg te sjpeule. Ondertussen hebben we heel wat te vertellen. Voor dat we het weten is het al negen uur. Onze wegen zullen hier uit elkaar gaan. Ik ben erg geëmotioneerd als ik van Runa afscheid neem, maar dat is wederzijds. Tweeëndertig dagen met elkaar opgetrokken. Tweeëndertig bijzonder mooi dagen waren het. Een fantastische vrouw heb ik leren kennen. Een doorzetter zonder meer. Runa, daar wil ik je hartelijk voor bedanken.

Tot slot een gedicht hoe we onze weg hebben beleefd.

Ozze waeg,

In Oslo waas ozze sjtart,
veer vraemde, hiel apart.
Ein forum op internet,

zorgde veur de veurpret.

Op de ierste daag al ein probleem,
eine haaj ut al veur gezeen.
Met z'n drieën den mèr,
kieke waal hoe vèr.

Nao de twieëde daag: Just the two of us,
met eine hiele lange daag door de bös.
Allein verder met Runa,
achter gelaote miss America.

Veur hubbe os gevonje,
is det gen wonjer.
Eine Ruiverse en ein oet Ieslandj,
laupe samen in ut Noorse landj.

Veur laupe naeve ut Mjøsa meer,
geneete sjteeds maar weer.
Auch al is ut pittig of zjwaor,
allebei nog gen inkele blaor.

Zoewe laupe veur hiej rondj,
zette os veut op iddere ongergrondj.
De waeg dae neemt os met,
en det bezorg os hiel väöl pret.

Sjteeds dinke aan dien eate,
angers ken ze ut laupe waal vergaete.
Mer dit is os good bekomme,

veur zien van de honger neet omgekomme.

Broke veur ozze nek bienao euver eine tak,
den waas ut Tusen Takk, Tusen Takk.
De Dovrefjell dae nadert,
de raegen dae mer klatert.

Omhoeg, nao boave motte veur,
det geit zonger get gezeur.
Twieje daag is ut geneete,
hiel vuul plaetjes ken ich dao sjeete.

Zoeväöl wiedsheid, zoeväöl prach,
ut geuf os weer nieje krach.
Mer auch daag met raegen,
hiej baove krege veur de zaegen.

Gesjlaope in ein hut op de fjell,
det vergaet ich neet mier sjnel.
Op paad 's morges met de sök aan de henj,
en onnog zonger te poetse mien tenj.

Door raegen, sjnieje en windj,
hiej waas ut waer os neet gezindj.
Tog sjoen om met te make,
zonger de waeg kwiet te rake.

Biezonjer ware de plekke wao veur sjleepe,
op de waeg waor veur leepe.
Wermte en hertelikheid,

en de miense ein en al vrundjelikheid.

Bienao is dit ut einde van mien gedich,
Nidarosdomen kump in zich.
Hiej komme veur aan,
trots en hiel voldaan.

Ozze pelgrimstocht koste kracht en energie,
Runa en ich zien den auch hiel bliej.
Al ware veur waal us bek-aaf,
Veur zien aangekomen biej de H.Olav zien graaf.

Ger.

NIDAROS PILEGRIMSGÅRD 

Kjøpmannsgata 1, 7013 Trondheim. +47 73525000

Open: All year. Standard: dormitory, rooms, breakfast.

Pilgrim reception for everyone, Olav letter. 

Leuke eetgelegenheden aan de andere kant van de oude brug.

Maandag 10 juli.  

Skaun Menighetshus - Sundet Gård 19 km

Onrustige nacht

Heel slecht heb ik geslapen vannacht en dat nog wel in het huis van de kerk hier. Heel slechte stretchers en matrassen van schuimrubber. De sjtretchers haaje sjlappe vaere zoewe des ze bienao met de vot op de grondj loogs. Dan maar de matras op de grond. Maar dit bleek helemaal geen succes. Te hard en heel slecht voor mijn rug. Daobiej aug noch sjnurkers in de tent en den is ein slechte nachtrust ut gevolg. Geen enkele dag van mijn pelgrimstocht met zoveel mensen samen geslapen. Overigens de slaapplek was meer dan ruim genoeg. Vanmorgen sta ik dan ook al om vijf uur op. Zoewe sjtief as un sjtuk hout. Maar ook omdat mijn insulinepomp een alarm afgeeft. Ik zie dat de ampul bijna leeg is. Ich sjravel met mien hiele hebbe en haaje naar een andere ruimte. Even later zie in Runa en Daniël ook hier binnen komen. Kijken ook allebei niet echt vrolijk en uitgeslapen. Doe bus auch vreug op! Soms sjlech gesjlaope. Mer nae, hoe komp geur dao noe biej. Ze weten wel beter. Als mijn nieuw infuussysteem er weer inzit en ik een nieuwe ampul heb aangesloten, kan ik weer vooruit. Na het ontbijt zijn we om zes uur al aan het lopen. Als ik naar de lucht kijk, kan het wel eens een mooie dag gaan worden. 

Vanaf de start bij het huis van de kerk gaat het pittig omhoog. Der wuurd neet gevraog of ze de döp al good aope haes. Nee klimmen en dat zeven km lang. Daniël heeft er vanmorgen zin in. Hij loopt ons het licht uit de ogen. Op een plaats waar een splitsing is, wacht hij op ons. Ik vertel hem dat ik op het hoogste punt van deze lange klim, een andere weg omlaag neem. Oké dat is goed. Dan hoeven we niet in het bos vierhonderd meter omlaag over geitenpaadjes. Runa neemt aan dat hij hier wel stopt en op ons wacht. Maar boven is niemand te bekennen. Dus dalen wij samen over een mooie brede gravelweg omlaag. Ongerwaeg krijgen we een mooi zicht op de Gaulosen, een open water dat in verbinding staat met de zee. Ongerwaeg vertelt Runa mij nog maar eens hoe blij ze is dat we samen deze pelgrimstocht gaan volbrengen. En dao ken ich mich allein mer biej aansjloete! In het plaatsje Buvika komt Daniël ons achterop gelopen. Oh we dachten dat hij al een heel stuk verder was. We spreken af om bij de Øysand camping te pauzeren en John te bellen. Hij zal ons met zijn roeiboot komen ophalen. Tegen tienen zijn we er en drinken eerst een lekker bakje koffie. Als Daniël John belt, vertelt deze dat hij ons pas om half een kan komen ophalen. Geen probleem. Wij zitten heerlijk in het zonnetje bij de Gaulosen. 

Rond elf uur stappen we op en lopen naar de plek waar John ons komt halen. We zullen hier in zijn roeiboot de rivier de Gaula oversteken. Zijn gård zien we aan de overkant liggen.  Runa heeft het er maar niks op, om met vier personen en drie rugzakken in een roeiboot de oversteek te maken. Als we John aan de overkant naar de boot zien lopen, krijgt ze het helemaal benauwd. Van veraf kunnen we goed zien dat hij water aan het scheppen is uit de roeiboot. “I hope it does’nt leek”, zeg ik tegen Runa.. Het kent der neet met lache. “Misschien dat wij wel kunnen scheppen onder het roeien”, zegt Daniël. Tja, dat geeft de burger moed! Als John ons heeft bereikt wordt alles precies verdeeld qua gewicht. De rugzakken doet hij er zelf als laatste in. Ik zeg tegen Runa “kijk daar liggen reddingsvesten”. Het stelt haar een beetje gerust. Met krachtige slagen roeit John ons naar de overkant. We slapen vanavond in een hytte bij zijn farm Sundet Gård. Hij neemt ons mee naar de hut die een honderd meter van de farm afligt. Ook dit is weer een mooie plek bij een farm met een geschiedenis. 

Stukje geschiedenis over Sundet Gård:

Veer, vrouwen en het dodenrijk.

Het veer over de Gaula wordt voor het eerst schriftelijk vermeld in de 16e eeuw. Maar omdat er al vanaf de 13e eeuw mensen op beiden oevers leefden, gaat men er vanuit dat de veerdienst ook van deze eeuw is. De farm Sundet Gård is uit de 11e eeuw en was naast veerdiensthuis ook een stopplaats voor de postkoets. John Wanviks familie woont sinds 1659 op deze farm, maar kon zich pas in 1770 eigenaar noemen. Ze kochten toen de rijke dame Cicillia Christine Schöller af, die in een strijd om het grootste huis met twee andere dames lag. Door deze verkoop had Cecillia nog steeds de eerzucht om het grootste houten huis van Noorwegen te bouwen. Dat lukte haar met de huidige koningsresidentie in Trondheim. 

John Wanvik zal waarschijnlijk de laatste veerman en farmer zijn op Sundet Gård. Zijn zonen hebben geen van allen interesse in een veer, in pelgrims en in varkens. Het bijzondere in dit stukje geschiedenis is dat Johns vrouw misschien wel de enige is met de voornaam Karon. Net zoals de Griekse veerman Charon (Karon) die de overledenen op zijn boot naar het dodenrijk bracht. Dit voor twee munten, welke in de oogholten werden geduwd. Maar geen angst, het is natuurlijk John die ons overzet. En gelukkig van de ene oever naar de andere oever.

SUNDET GÅRD 

Sundet, Leinstrand, 7083 Leinstrand. +47 930 83 581

Open: All year. Standard: hostel. Self catering, or meals can be purchased.

Bijna een must om hier een nacht te blijven. Geweldige plek.

Bij reservering aangeven of je ontbijt en diner wilt. Aanrader. 

Streekgerecht: Sodd

Maandag 10 juli

Een Noorse maaltijd

Vanavond hebben we hier lekker gegeten. Een traditioneel Noors gerecht, sodd is de naam van het gerecht wordt ons verteld. Dit hadden we bij de reservering aangegeven, inclusief het ontbijt morgenvroeg.

Karon, de vrouw van John verschijnt in een traditionele klederdracht. Samen met een groep Duitse pelgrims zitten we aan een lange tafel. Zij lopen tien dagen, iedere dag een stuk zonder rugzak. Met vijftien personen in totaal zitten we aan tafel. John legt het menu uit. We krijgen eerst gekookte aardappelen en hier over heen wordt een dikke soep met heel veel balletjes en vlees geschept. Smaakt goed, moet ik zeggen. Erbij wordt flat brood geserveerd. Een flinterdun laagje gebakken deeg. Voor mij heeft Karon speciaal glutenvrije gemaakt. Heel gemakkelijk voor haar omdat ze zelf ook glutenvrij moet eten. As de ierste runj van petatte en soep is gewaes, vertelt John iets over de geschiedenis van deze boerderij (zie boven). Daarna de tweede ronde aardappelen met soep. Het lijkt een beetje op 'Eintopf'. Als toetje eigen ingemaakte pruimen met een soort van kwark er bij. We sluiten af met koffie en thee. 

Zondag 9 juli

Gumdal - Skaun Menighetshus 21 km

Laupe op unne nate sjpons

Het is droog als we opstaan, gelukkig maar. Vandaag staat weliswaar geen lange etappe op het programma, maar wel een bijzonder lastige. We moeten door het hoogveen moeras. We zien de bui al hangen na al die regen van gisteren en vannacht. Maar goed, om half zeven zijn we na een vroeg ontbijt al op pad. Zoewe lang ut druuëg is motte veur der van profitere. De eerste vijf km tot aan het Solsjøen meer gaan vlot. Dan gaat het omhoog. Eerst nog over geitenpaden door het bos. Ook niet te belopen na de regen van gisteren. Als we op het hoogveen moeras uitkomen, begint de ellende voor vandaag. In het begin liggen er nog loopplanken, maar deze ontbreken op plaatsen waar je ze verwacht. Het is alsof je over een met water gevulde hele grote spons loopt. Dit valt me enorm tegen. De schoenen zuigen zich als het ware steeds vast in het doordrenkte mos en gras. Als je denkt het laatste stuk te hebben gehad en weer het bos induikt om daar verder te ploeteren, komt het volgende stuk er al weer aan. Zo gaat het ruim acht km lang verder. Maar goed dat de markering hier uitstekend is. Angers haaje veur hiej noe nog sjtaon te watertrappele. Paden zijn hier bijna niet op te herkennen. Als we op het hoogste punt komen, hopen we maar een ding: det ut aafgelaupe mot zien, ut water klots mich in de sjoon. 

We komen uit bij een rustplaats met banken. En det wuurd tied auch. Rugzak af en even de benen strekken. Wat water, een banaan en even rust. Dit hebben de oudjes ook wel nodig. Vanaf deze rustplek zijn het nog zo'n acht km. naar Skaun Menighetshus. Vier km gaan nog over blubberpaden door het bos. De laatste km lopen we via de weg. Blij zijn we als we de toren  boven de heuvels zien uitsteken. Als we aankomen zijn ze net klaar met poetsen en staan op het punt om te gaan. De huisregels worden ons nog uitgelegd en vanavond komen ze terug. We kunnen dan een kijkje nemen in het mooie kerkje dat er langs ligt. En betalen natuurlijk. Een paar enthousiaste vrijwilligers runnen dit huis van de kerk voor pelgrims. Ik denk dat het een soort gemeenschapshuis van de kerk is. Maar alles is aanwezig. Twintig opklapbedden staan er. Mooie douches en een grote keuken. Veur kenne veuroet. Buiten schijnt het zonnetje heerlijk. Mijn wasje hangt achter het gebouw samen met mijn schoenen te drogen. Ik neem snel een douche en ga dan koken. De letste spaghetti geit der aan vandaag. Mit as saus ein half pekske tomatesoep. Waal diek. Na dit heerlijke DINER is de tijd aan mij. Op een bank voor het huis schrijf ik mijn verslag van vandaag. Een dag welke ik me nog lang zal heugen. Het einde van mijn pelgrimstocht hier in Noorwegen komt nu wel erg snel dichtbij. Hoije

SKAUN MENIGHETSHUS 

Skaun kirke, 7357 Skaun. +47 922 60 242

Open: All year. Call in advance. Self catering, well equipped kitchen. 

Mooie plek. Alleen slechte opklapbedden.

Herberg Gumdal Gård

Zaterdag 8 juli

Segard Hoel - Gumdal Gård 26 km

Komt na regen zonneschijn?

Gisterenavond weer lekker gegeten in de pelgrimsherberg van Segard Hoel. Samen met de uitbaters en een Duitse jongeman hebben we getafeld. De vrouw (helaas haar naam kwijt) is gisterenmiddag nog naar de supermarkt in Meldal geweest voor glutenvrij brood voor mijn ontbijt ‘s morgens. En....ze bracht twee blikjes “smeerolie” mee, die Runa en ik heerlijk in het zonnetje keizer hebben gemaakt. Oppe tied sjmaere is mich gezag. Na het eten praten we nog wat met het Duitse stel uit Bayern dat ook bij ons in de hytte slaapt. Daniël en ik overleggen hoe we het morgen zullen aanpakken. Er is regen voorspeld. Volgens mijn gids zal het ongeveer 29 km zijn naar Gumdal. Veel, maar te doen. Het routekaartje geeft aan dat de hele route dicht langs wegnr. 501 en 700 loopt. Mocht het morgenvroeg nu regenen, dan nemen we deze weg. We laten de markering van de Olavsweg, die dan weer het bos in gaat, dan weer een wei maar toch weer steeds op deze twee wegen uitkomt, links liggen. Het Duitse stel weet nog niet wat ze zullen doen. Om half acht lig ik plat, een beetje last van wat hoofdpijn.

’s Middags  flink mijn hoofd gestoten in de hytte aan een dikke balk. Om een uur vannacht word ik wakker met een fikse stekende pijn in mijn rechterheup. Ik krijg het er Spaans benauwd van. Op de tast probeer ik mijn E.H.B.O-tasje in de rugzak te vinden, om twee paracetamol te pakken. Mer in ut duuster bun ich genne held, om get te zeuke. Dan maar de lamp even aan. De tabletten heb ik snel gevonden en het water heb ik naast mijn bed staan. Hopelijk heb ik er baat bij. Het zal toch niet zo zijn dat de laatste dagen van mijn tocht  mien kneuk gaon vas laupe. Dao is angers genog van dae dure “sjmeerolie” aangekomen. Bienao iddere daag ein blik(ske). 

Ook vanmorgen staan we vroeg op. Om zeven uur willen we aan het lopen zijn. De pijn in mijn heup is gelukkig wat verminderd. Buiten regent het pijpenstelen. Het vrouwtje heeft ons toegezegd dat ze om half zeven het ontbijt klaar heeft staan. Bij het ontbijt vertelt ze dat het een natte dag gaat worden. Ik raadpleeg Mary en bekijk de route voor vandaag. Het staat snel vast dat we de weg nemen. Zo is de route ook nog drie km korter. Het ontbijt is heerlijk. Er ontbreekt werkelijk niks. Heerlijk glutenvrij brood. Dit heb ik niet eerder gezien ongerwaeg. Na het ontbijt rekenen we af en nemen goed ingepakt afscheid van haar en deze prachtige plek Segard Hoel. Wegnr. 501 zullen we helemaal volgen tot in Meldal. Een mooie weg, zeker het stuk tussen bossen. Drie auto's komen we tegen op deze overigens niet verharde weg. Ik bepaal de laatste dagen het looptempo. Daniël loopt sneller dan ons en Runa en ik willen niet steeds maar aanklampen. Zo ook vandaag dus. In Meldal aangekomen, schuilen we bij de Meldal kirke. Jammer dat hij dicht is. Binnen staat n.l. een beeld van de H.Jacobus de meerdere. Graag had ik er een foto van willen maken. 

Verder gaat het in de regen richting Løkken Verk. Ongerwaeg hier naartoe maken we een korte pauze. Un pauze in de raegen is auch neet alles. Op ein paar dieke baumsjtamme zette veur os neer. Ik meet mijn bloedsuikerspiegel en deze is met 6.8 perfect. De laatste tijd ben ik over mijn waardes heel tevreden. Misschien komt het wel omdat ik mijn eetpatroon ‘s morgens heb aangepast. Nu eet ik steevast elke morgen drie sneetjes brood. Twee met jam en een met kaas. Hierbij ook nog een potje yoghurt met glutenvrije muesli. Hier spuit ik 3,5 eenheid voor, wat steeds goed uitpakt. Ongerwaeg geit der duk nach ein banaan biej in. Met mijn insulinepomp in stand twee, mijn wandelprogramma, dat vanaf zeven uur ‘s morgens tot twee uur ‘s middags maar weinig insuline afgeeft, is dit steeds perfect. Haaje zoewe. We houden er vanmorgen een strak tempo in. Kumt zeker door dae raegen. Tegen elf uur lopen we Løkken Verk binnen. Een prachtig café- restaurant gelegen aan de weg roept ons werkelijk naar binnen. Ein sjoen plaetske, mit nog sjoondere koffie en gebak, heerlik. Dit hebben we wel verdiend vanmorgen. We nemen de tijd hier. Zulke plekken zijn er maar heel weinig langs de Olavsweg. We vragen waar de Coop en de bank is. Alles is zo goed als op. De Kronen, maar ook het eten. En ich gaon ech neet de letste daag op ein huitje biete. Na de koffiestop eerst pinnen en dan kopen. Bank en Coop liggen zowat naast elkaar aan deze weg. Met de nodige proviand in onze rugzak (ich krieg ut der mer net in) gaan we verder. De regen zal wel niet meer ophouden, maar met mijn paraplu ben ik goed beschut. Bij de afslag naar Gumbal verlaten we de 700 en gaan verder op wegnr. 471. Aangekomen bij de aanduiding "nog 61 km naar Nidaros" treffen we de Nederlandse Marlies Rottier uit Zeeland. Ook zij slaapt vanavond in Gumdal. De laatste twee km zijn nog pittig. Eerst fiks omlaag en dan omhoog. Om een uur staan we voor de deur van onze slaapplek. Een vrouwtje, uit wat later blijkt Taiwan, komt naar ons toe gelopen. Ze neemt ons mee naar de hytte. Waat ein sjoen hutje. Runa en ik zijn het er snel over eens, dit is de beste hytte op ons pad. Misschien wel omdat het een privé hytte is. Een super moderne keuken met alles erop en eraan. Heerlijke bedden en het is er warm. Intussen is Marlies ook aangekomen en zoekt boven een bed uit. Ik ga intussen voor mijzelf een potje koken. Waat ich hub metgesjleip 7 km lang vanaaf de Coop mot op. Natuurlijk niet alles. Maar mijn spaghetti is weer echt Italiaans, lekker. Na het eten een warme douche en voor de rest vandaag, doon we lekker nieks mier. Hoije

7327 Svorkmo. +47 900 27 503

Open: All year. Standard: beds with linen, self catering (sleeping bags not allowed)

Prachtige hut met hypermoderne keuken in.

Etenswaar te koop.

Geen eetgelegenheid in de buurt.

Pelgrimsherberg Segard Hoel

Vrijdag 7 juli

Meslo Gård - Segard Hoel 24 km

Het einde van mijn tocht nadert

Waar komen ze toch allemaal vandaan? Gisteren bij de farm Meslo Gård komen verschillende pelgrims aan. Ze komen alleen maar om even te rusten of om een kop thee. De laatste dagen is het aantal pelgrims toegenomen. Ook hier is een regel. Als je de laatste 100 km loopt, kom je al in aanmerking voor de Olavsoorkonde. Vandaar die drukte, denk ik dan ook. Maar ook hier hebben de Duitsers de overhand. Toch lees ik in veel gastenboeken dat er ook wel wat Nederlanders ongerwaeg zien. Nae, die Pruse hoove neet altied te winne. 

Gisterenavond lagen we al om zeven uur in bed. Ut aovendaete op en de bult in. Wat willen we anders. Er is geen plaats beneden voor zeven man. Aangezien vier Duitsers nog moesten eten, hebben wij ons maar geschikt. Zij kunnen in ons huisje koken. In hun hut, langs die van ons, is daar geen mogelijkheid voor. As ze heure pot op höbbe en met de nuuëdige bombarie höbbe aafgewasse, zien ze om half negen verzjwoenden. 

Ik had aan Thea gevraagd om bij de Noorse spoorwegen te informeren of ik mijn treinreis op donderdag 13 juli naar Oslo vooraf moet reserveren. Ik heb het zelf een paar keer geprobeerd, maar met de betaling van het ticket gaat het mis. Ik word omgeleid naar de Rabobank en moet daar met mijn creditcard betalen, via het Ideal systeem. Ja en det dink hub ich natuurlik neet bie mich.

Om half negen belt ze mij om te vertellen dat ik mijn treinreis van Trondheim naar Oslo moet reserveren. Dat kan via het nummer dat ik van haar krijg. Ik sta op en ga beneden bellen. Een vriendelijke meid helpt mij heel goed met alles. Zij boekt voor mij een zitplaats voor mijn treinreis naar Oslo op donderdag 13 juli. Aan mijn creditcard gegevens heeft ze voldoende. Ik geef haar mijn email van de telefoon. Twee keer moet ik het spellen: de O van Oslo, de P van Peter, de E van Edward en ga zo maar door. Als ze aangeeft dat ze mijn adres goed heeft, stuurt ze mij een mail met de reservering. Mer ich krieg nieks binne. Nog maar eens bellen. Ohh ze heeft maar een P en het zijn er twee achter elkaar. Nu moet het goed zijn zegt ze. Mer nog sjteeds nieks binne. 

Och nog maar eens bellen. Het is inmiddels al negen uur. Ik krijg een andere dame aan de lijn. Zij kijkt er eens naar en ziet dat de P een B is. “Thats not good”, zeg ik tegen haar. Het wordt weer veranderd en mij wordt een nieuwe mail gestuurd. Potverdorie, nog nieks. Dan maar weer bellen. Een man staat mij nu te woord. Hij leest mijn emailadres letter voor letter voor. Conclusie: i.p.v een I staat er een J. Dan krijg ik gelukkig de mail met de reservering wel binnen. Alle goeje dinge in veere, hie in Noorwegen.

Deze hoef ik in de trein maar te laten zien en dan krijg ik mijn ticket, is mij verzekerd. Zoewe det is den eindelik geregeld en noe weer rap nao bed. Morgen weer vroeg op. Het einde van mijn tocht nadert, denk ik wat weemoedig.

Vanmorgen zijn we om kwart voor zeven weer op pad. Een heerlijk zonnetje schijnt lekker in de rug. Vroeg zijn we al bij de kerk van Rennebu die nog gesloten is. Jammer, want dit is een bijzonder kerkje. Gebouwd in een Y vorm, welke staat voor de drie-eenheid, Vader, Zoon en de Heilige Geest. We lopen door en even verder moeten we van de weg af het bos in. Hier verlopen we ons helemaal. Zelfs Mary krijgt ons niet op het juiste pad. De paden die ze aangeeft zijn er niet. Veur sjravele  mer get omhoeëg en omlieëg. Door baekskes en euver dikke keien. Wao is det paedje den? Uiteindelijk horen we auto's en dit kan niet anders dan de weg zijn die wij hebben verlaten. Met vallen en opstaan kruipen we over prikkeldraad en gaasdraad afzettingen, om onder aan de weg uit te komen. Deze volgen we dan een stuk tot dat we aan de afslag komen die ons naar een mooi pad voert. Dit volgen we tot waar de afslag staat aangeven naar Segard Hoel, de pelgrimsherberg voor vannacht. Rond half een komen we aan. Lekker weer mooi op tijd. Ze zijn nog aan het poetsen. Gisterenavond hadden ze elf pelgrims in hun herberg. Wij krijgen een mooie slaapplek aangewezen. Daarbij wordt er vanavond voor ons gekookt. Heerlijk lekker niksen. Hoije

SEGARD HOEL 

Holsveien 18, 7335 Jerpstad. +47 951 02 720

Open: All year. Standard: staffed hostel, buy meals or self catering.

Mooie plek. Bij reservering aangeven of je ontbijt en diner wilt.

Herberg Meslo Gård

Donderdag 6 juli

Langklopp Fjellgård - Meslo Gård 21 km

Een rustige dag vandaag

Gistermiddag toen ik aan mijn verslag zat te werken komt Runa naar me toe. Ze omhelst me en geeft me een paar dikke kussen op mijn wangen. Ze vertelt me hoe dankbaar dat ze is dat we het Olavspad samen hebben gedaan. Beiden worden we emotioneel. “Zonder jou had ik dit pad nooit kunnen lopen. Daar ben ik je Ger, heel erg dankbaar voor”. Ik weet even niet wat ik moet zeggen. Maar ik vertel haar dat we samen erg hebben genoten, dit in het volste vertrouwen naar elkaar en dat is mooi. Wiej eine Ruiverse met ein Ieslandse door Noorwegen ken laupe. We wrijven onze ogen droog en ik ga verder met mijn verslag. 

Om zes uur komt Helene de eigenaresse van de paardenfarm ons halen voor het avondeten. Voordat ik binnen ben, ruik ik de zalm al. Det wuurd weer sjmulle. Met z'n vijven zitten we aan tafel. De twee Noorse dames zijn hier ook aangeland en eten direct maar mee. Het ziet er weer voortreffelijk uit. Zalm met slangkomkommer, gekookte aardappelen in de schil en worteltjes. Als toetje koffie met een gebakje. Heerlijk en alles glutenvrij. Zij heeft dit allemaal in voorraad omdat hier ook kinderen verblijven die coeliakie hebben. We tafelen nog gezellig na en dan om half negen duik ik het bed in. 

Vanmorgen heeft Helene al om half zeven het ontbijt klaar. Er is een ruime keuze in van alles. Maar vooral de verse koffie gaat er met speels gemak in. Ook kunnen we ons een lunchpakket maken voor ongerwaeg. Om zeven uur nemen we afscheid van deze zeer aardige vrouw, die bijna geheel in haar eentje dit hier allemaal runt. Ze kookt ook voor de 23 kinderen die hier een week op paardenkamp zijn. We zoeken de route weer op en voor we er erg in hebben zijn we al tien km verder. Een korte pauze in het zonnetje is heel aangenaam. Veel nieuws heb ik niet vandaag. Deels door bossen en deels over mooie brede wandelpaden naderen we ons eindpunt van vandaag: Meslo Gård. Hartelijk worden we welkom geheten door Ingrid. Een echte boerin in al haar laten en doen. Ze wijst onze hytte aan en komt daarna snel terug met een kan koffie en cake. Det zien noch ens aardige boerinnen. Maar ze heeft weinig tijd. Ze is sjtrondj aan ut oetvare. Dit ruik je dus heel goed. Als mijn wasje op de draad hangt, ga ik koken. Runa en Daniël hebben nog geen honger. Mer ich rammel der van. Heerlijke spag........jullie raden het al, eet ik buiten in de zon lekker op. Zo dit is het een beetje voor vandaag. Een echte rustige dag. 

Als afsluiting nog een klein gedichtje. Hoije.

Voetstappen 

Veel zal ik er zetten,

stap na stap, keer na keer.

Soms moet ik opletten,

waar zet ik ze nu weer neer.

Aan de weg verbonden,

afdrukken in het verschiet.

Op harde en zachte gronden,

is alles wat ik achter liet.

MESLO GÅRD 

Stamnan, 7393 Rennebu. +47 909 60 190

Open: All year. Standard: staffed hostel

Hut met kookgelegenheid.

Toilet en Douche buiten de hut.

Ongerwaeg naar Langklopp Fjellgård

Woensdag 5 juli

Oppdal Vevke Hyttetum - Langklopp Fjellgård 23 km

Over de oude Koningsweg 

Ik moet zeggen dat Daniël gisterenavond lekker gekookt had voor ons. Heel prettig is dat, als je na een lange dag niks meer hoeft te doen. Allein mer aaf te wassen en dich zelf aaf te wassen. 

Een lekker pilske, rijst met vlees en een heerlijk toetje van Griekse yoghurt met blauwe bessen. Ik heb heerlijk gegeten. ‘s Avonds na het diner bespreken we nog de komende dagen. Want het einddoel van mijn pelgrimstocht: de kathedraal van Nidaros (Trondheim), nadert met rasse schreden. Om half negen liggen we alle drie plat. 

Vanmorgen weer vroeg op, zes uur. Prettig is het om steeds op tijd te kunnen vertrekken. Een goed ontbijt met een gekookt eitje smaakt voortreffelijk. Mer good det veur gisteren weer ens flink hubbe ingesjlage. Als ik buiten ga kijken naar het weer zie tot mijn verrassing in de hytte naast ons het echtpaar uit Bayern. Ze zijn gisteren met de trein aangekomen en hebben twee etappes overgeslagen. De man had teveel last van grote blaren. Beiden werken in Zwitserland in een ziekenhuis. Hae zal waal weite hoe der met blaore mot omgaon. Maar de twee dagen rust hebben hem goed gedaan, zegt hij. Fijn is dat. 

Om zeven uur zijn we klaar voor vertrek. Volgens mijn wandelgids is het vandaag een makkie. Regenbroek en regenjack gaan aan, want het ziet erg dreigend. Oppdal uitlopend wijst Mary ons de weg terug naar de route. Na een paar km langs de weg te hebben gelopen, zijn we blij dat we linksaf kunnen slaan. Het gaat hier stukjes pittig omhoog. Links van ons het grote skigebied van Oppdal. We komen langs veel skiappartementen van Oppdal Alpintun. Boven aangekomen verlaten we het asfalt en gaan over de Gamle Kongeveien verder. Det is lekker veur de veut, om euver dae verende ongergrondj te laupe. Dit pad voert ons over de oude Koningsweg, die boven door het dal loopt. Kilometers lang hoeven we nergens op te letten, alleen op deze weg. Glooiend en vooral niet te pittig is dit heel prettig lopen. Het gaat dan ook als een trein. Bijna 15 km hebben we er al opzitten. Tijd voor een grote pauze. Een banaantje gaat er wel weer in. Mijn bloedsuikerspiegel is goed: 6.8 Voor ons uit zien we de regenflarden door het dal trekken. 

Na deze pauze twijfel ik:regenjack wel aan? regenjack niet aan? Ut zuut der nao oet det veur naat gaon waere. Dus het jack toch maar weer aan. Als we weer aan het lopen zijn, trekken hevige flarden regen op zo'n vijftig meter voor ons aan ons voorbij. Alleen een paar druppels daar van krijgen we op onze kop. “We are lucky pilgrims”, zegt Runa. Ook nu hebben we weer prachtige vergezichten het dal in. Langs de weg veel borden met plekken waar je een hytte kunt neer laten zetten. Ja, deze oude Koningsweg zal in de winter een fantastisch loipe zijn voor mensen die van langlaufen houden. En det zien de Noren zeker. De weg blijft glooiend omhoog en omlaag gaan. Prettig in de winter voor langlaufers, maar ook heel prettig voor pelgrims, die eens een dag niet hoeven te zwoegen. Ik heb al dagen geleden onze slaapplek gereserveerd bij de paardenfarm: Langklopp Fjellgård. Daniël maakte gisteravond nog een reservering voor hem daar. We moeten opletten dat we deze farm niet voorbij lopen. Maar dat kan eigenlijk ook niet. Als we veel paarden buiten in weien zie lopen, kan het niet missen dat we er bijna zijn. Een klein bordje met de naam er op verwijst ons naar de farm. Bij aankomst worden we hartelijk ontvangen door een jonge vrouw. Ze neemt ons mee naar een apart huis waar drie kamers met stapelbedden staan voor pelgrims. Bij reservering heb ik aangegeven dat we ‘s avonds graag warm willen eten. Ik vraag haar dit nog even en ze bevestigd het met: yes, and one of you has a gluten free diet. Zes uur vanavond kunnen we aan tafel. Nou dan hebben we alle tijd voor ons zelf. Na een heerlijke warme douche brengt ze ons ook nog een thermoskan verse koffie. Wat willen we nog meer. Langklopp Fjellgård is een paardenfarm waar kinderen zeven dagen lang een programma hebben met paarden. Van verzorging, rijden en springen. Dat alles kunnen ze hier doen onder professionele begeleiding. Er is voor hun hier een groot gebouw met stapelbedden waar ze slapen. Ook nu zijn er drieëntwintig kinderen aanwezig. Dit is het voor vandaag. Hoije.

LANGKLOPP FJELLGÅRD 

Langklopp fjellgård, 7393 Rennebu.  +47 936 26 803

Open: 1.May - 1.Oct. Standard: room/cabin. Self catering.

Mooie plek met kookgelegenheid. 

Bij reservering aangeven of je ontbijt en diner wilt.

Geen eetgelegenheid in de buurt.

Dinsdag 4 juli

Ryphusan Refugium - Oppdal Vevke Hyttetum 25 km

Sneeuw en ijsregen

Na een rommelige en koude nacht staan we al vroeg op. Om zes uur willen we aan het lopen zijn, zodat we ’s middags nog tijd voor ons zelf hebben. Os weske haet zich flink opgesjtapeld en mot weer gedaon waere. Wij hopen dan ook maar dat we op de camping, waar we vannacht slapen een wasmachine ter beschikking hebben en liefst ook met droger. Daniël heeft de thee al klaar, zodat we ook eerst kunnen ontbijten. De twee meiden van gisterenavond liggen zowat voor de deur naar buiten. Toch moeten ze opschuiven. Ik moet naar het toilet en dat is buiten de hut. Het toilet is zo'n oud ding dat je vroeger wel eens zag. Ein gaat in de grondj met dao op ein houte zitplank. Nou hier hadden ze er twee naast mekaar. Gezellig met twee man poepen. Waal oetkieke desse der neet doorvaels. In een stroompje spoel ik mijn handen en dan rap naar binnen. Steenkoud is het buiten. Later als we aan het lopen zijn, zie ik op mijn telefoon dat het -1 graad is. Voor mijn ontbijt heb ik alleen nog crackers. In elk geval genoeg om de dag mee te beginnen. Crackers en de hete thee smaken goed. Om zes uur zijn we na wat gesjravel door de hut weg. 

Nog geen kwartier later zijn we aan het lopen. Goed ingepakt met mijn iso ondergoed aan en sokken, als variant op handschoenen, aan mijn handen. Over mijn hoofd een halsdoek die je kunt uittrekken tot een soort van bivakmuts, waardoor oren en hals goed beschermd worden met daarop mijn pet. Het begint met ijsregen dat even later lichte sneeuw wordt. Heerlijk met de snerpende wind er bij dalen we af. Alleen jammer dat het maken van foto's er bij inschiet met dit weer. De route voor vandaag is 29 km. Erg lang in dit Noorse wintjerse waer.  De eerste twee uur dalen we heel vlot. Meer dan twaalf km. Daniël heeft er goed de pas in. Bij een pauze geef ik aan dat dit te snel gaat voor mij. Kost me veel te veel energie om in zijn voetspoor (op gepaste afstand) te blijven. Ook Runa zie ik puffen, maar ze zegt er niks van. Ik vertel hun beiden ook dat ik de route niet zal lopen volgens de officiële Olavsweg. Ik wil over de kortste weg naar Oppdal toe. 25 tot 26 km zijn meer dan genoeg voor vandaag. Ze stemmen er beiden mee in. Al heb ik mijn twijfels of dit van harte gaat. Bij binnenkomst in Oppdal drinken we eerst koffie bij een tankstation. Hier liggen ook verschillende supermarkten bijeen. Daar moeten we sowieso naar toe om weer van alles in te slaan. Ich hub nieks mier den ein paar crackers. Daniël zegt tegen ons dat we niets voor vanavond hoeven in te slaan. Hij kookt en koopt ook alle producten. Wao kumt det in hemelsnaam vanaaf? Bepakt en bezakt verlaten we de Kiwi op weg naar onze slaapplek. De Vevke Hyttetum is snel gevonden. Alleen pech dat de receptie dicht is. Een druk op de bel en de chef is er zo. Ik had een hut gereserveerd voor Runa en mij en vertel dit tegen de man achter de balie. Geen probleem. Er kunnen vier personen slapen. Wel is de prijs dan hoger dan de afgesproken prijs. Dit is geen probleem. De hut is mooi en heeft water en een douche. Ook kunnen we van de wasmachine en droger gratis gebruik maken. Gelukkig mer, ut begos al te ruuke. Als we gesetteld zijn en ieder heeft genoten van een heerlijke douche is de middag voor ons. Ik schrijf twee verslagen en voor de rest lig ik plat. 

Nu we de Dovrefjell gaan verlaten heb ik er nog een gedicht bij gedaan. Hoije.

Fjell ik ga je verlaten,

maar zal over je praten.

Jouw ruigheid,

jouw eeuwigheid.

Wat heb ik er genoten,

en in mijn hart gesloten.

Jouw pracht en praal,

verwoord in mijn verhaal.

Mijn weg gaat verder,

schapen zonder herder.

De gids is bijna uit,

Nidaros nadert, tot besluit.

OPPDAL VEKVE HYTTETUN 

Aunevegen 10, 7340 Oppdal. +47 913 87 743

Open: All year. Standard: cabins, self catering.

Hut met water en douche en toilet.

Wasmachine en droger gratis te gebruiken.

Eetgelegenheden in de buurt.

Maandag 3 juli 

Kongsvold Fjeldstue - Ryphusan Refugium 22 km

Twee graden en sokken als handschoenen

Gisterenavond hebben we nog gezellig gegeten met ons drieën (Runa, Ger, Daniël). Dat hebben we geweten ook. Op het menu niet meer dan vier hoofdgerechten, variërend tussen de 500-800 kronen. Paeperduur veur eine pelgrim. Als het nu nog iets bijzonders was geweest, allee dan, maar dat was het niet. Soep, hoofdgerecht en nagerecht. Hoe verzinnen ze zulke prijzen hiervoor. Mer ja, eate mosse hè. Wel krijgen we de chef zo ver dat we morgenvroeg om zeven uur in plaats van om acht uur kunnen ontbijten. Hij beloofd ons dat alles om zeven uur klaar staat. Inclusief alles glutenvrij voor mij. Het ontbijt hoort bij de kamerprijs! Det den weer waal!

Vanmorgen om zes uur al op. We willen vroeg op pad gaan, omdat we vanavond in een hut moeten slapen in de bergen. Daar willen we dus op tijd aankomen, om zeker te zijn van een slaapplek. Tien personen kunnen hier slapen. Daarom vanmorgen het ontbijt al om zeven uur. Normaal acht uur. Klokslag zeven uur wordt de deur van de eetzaal geopend. Een lekker ontbijt met alles er op en er aan staat al klaar. De geur van verse koffie trekt onder onze neus voorbij. Heerlik weer ens ein bekske lekkere koffie. Een vlagje met “gluten frit” staat bij een apart bord. Goed geregeld hier. We later het ons goed smaken. “Als je wat extra mee wil nemen, doe dit”, vertelt de jongeman in de keuken. Nou,die gedruuëgde proeme zien lekker. Dao sjtaek ich mich der tien van in de tes veur ongerwaeg. Om half acht gaan we op pad. De eerste drie km lopen we langs de E6 om niet dat verschrikkelijke pad ernaast te hoeven lopen. Onze krachten kunnen we beter sparen voor de rest van de dag. Veur zalle ze nuuëdig hubbe. Bij de parkeerplaats Vårstigen verlaten we deze weg en gaan rechts meteen de hoogte in.

We lopen een stuk over een historisch oud pad de Vårstigen, een beruchte afsnijding van de oude Koningsweg door het Driva dal. Mooi maar zwaar. Intussen regent het en de wolken hangen laag. Stenen en rotsplaten zijn spiegelglad hierdoor. Ich maak  meinige sjuiver. Hoe dieper we de Drivadalen in lopen, hoe zwaarder het wordt. Langzaam bereiken we een hoogte van 1200 meter. Het is ijskoud hierboven en bij een korte stop trek ik een paar sokken aan als handschoenen. Twee graden is niet veel.  Den kense baeter in Spanje laupe. Lekker zunke, lekker windje, lekker waerke. Dat is hier wel even wat anders. Met de koude wind en regen recht in het gezicht gaat het moeizaam. Soms heb ik het gevoel dat we terug geblazen worden. Ik heb eens een boek gelezen over een trektocht door Chili. Daarin wordt geschreven dat de natuur met je doet wat hij wil. Je bent zijn speelbal. Nou dat ondervinden we hier ook. Toch blijft dit alles een mooi geheel. De omgeving is prachtig, ook al zien we er soms maar weinig van.

We houden een korte pauze. Eigenlijk is het hier te koud voor. Ik prik mijn suikerspiegel en gelukkig is deze goed. Ja, regelmatig eten blijven en dao zien die proeme auch good veur. Snel nog wat plaatjes schieten en dan rap verder. Te koud om onbeschut stil te staan. Links en rechts van ons nog flinke sneeuwplakken tegen de hellingen. Uiteindelijk bereiken we het hoogste punt van de Olavsweg hier, dit is op 1314 meter. De snerpend koude wind heeft hier vrij spel. Langzaam dalen we af naar 1100 meter. Op deze hoogte moeten we ook onze hut vinden voor de komende nacht. Mer ich hub nog altied Mary, dus die vinje veur waal. Fijn is het dat we over een mooi pad omlaag gaan. En de wind fluit me om de oren. Ich bun toch eine echte windjbuujel. Als we de hut in de verte zien liggen, zijn we blij. Bij aankomst zijn we de eersten en we zoeken ons de beste plek uit. Het is bijna een uur.

In deze hut is geen water en elektriciteit. Maar er is wel een kleinigheid etenswaar te koop. Geld voor de overnachting en eventueel etenswaar kun je in een enveloppe doen en in een bus deponeren. Gelukkig wel gas voor te koken en ons te warmen. Eerst gaat het gaskacheltje aan en dan gaat Daniël buiten een emmer water halen bij een watervalletje. De fluitketel gaat op het gastelletje en we drinken een warme kop thee. Runa en ik gaan koken. Veur de variatie spaghetti met ham die ik hier koop. De tomatenketchup die hier staat gaat er ook door heen. Het smaakt toch weer heerlijk en vult goed. Na de afwas ga ik plat. Mijn lijf heeft het nodig. Als ik lig te slapen vallen er vijf Noorse vrouwen binnen. Ein herrie van hubse mich dao. Het is vier uur geweest en mijn dutje is uit. Ik zie ze met hun telefoon kloten en vertel hun dat hier geen bereik is. What?? Hiej sjtaon gèn zendpaol en ich höb nog genne eagle met eine antenne op de kop zeen rondjvlege. Een half uur later valt ook een Duitser de hut binnen. Het is Mario. Hij ziet er erg vermoeid uit. De Noorse dames gaan ook koken. Het gaskacheltje doet goed zijn best. Het is inmiddels lekker warm binnen. Tegen acht uur ligt iedereen plat. Met z'n negenen zijn we. Ik val direct in slaap, lekker mijn iso-kleding aan en een deken extra. Om elf uur ‘s avonds is de hele hut wakker. Er vallen twee jonge meiden de hut binnen. Wao komme die den nach zoë laat vanaaf en waor legge die zich neer? Maar ik ben te moe om me daar druk over te maken. Ik draai me maar om en slaap verder. Het wordt een koude nacht. Hoije.

RYPHUSAN  REFUGIUM

Forbregdsetra Vinstradalen, 7340 Oppdal. 

Open: 1.June - 1.Oct. Standard: unstaffed cabin, self catering.

Bring sleeping bag/food. Stocked with provisions (basic food) for sale.

Hut op de fjell. Zelf koken. Geen water en douche. Toilet buiten.

Herberg Kongsvold Fjeldstue

Zondag 2 juli

Hageseter Turisthytte - Kongsvold Fjeldstue 17 km

Op water en brood

Zonder een behoorlijk ontbijt, gaan we vanmorgen op pad. Een paar sneetjes droog brood en wat water. Mer genog om de daag met te beginne. We moeten zuinig zijn op ons karig proviand dat we nog in onze rugzak hebben zitten. De komende twee dagen is er niks. Improviseren wuuerd ut veur de oudjes. Ben benieuwd hoe we dat gaan aanpakken. Maar komt tijd, komt raad!  We treffen al een paar dagen de Zwitser Daniël uit Zurich. Een zeer ervaren loper. Hae haet ein gaaspitje biej zich. Daar moeten we ons bij in de buurt houden. Zeker morgen als we naar de hut Ryphusan Refugium gaan, waar geen water en stroom is. Den is eine gaaspitje ein oetkomst.

Vanmorgen zijn we om zeven uur aan het lopen. Vannacht heeft het geregend en vanmorgen is het grijs. Het begin is weer pittig, niet al te zwaar, maar toch. We lopen naar het kerkje Eysteinkyrkja. Hier hebben we een prachtig zicht op Hjerkinnsdammen, een mooi meer tussen de fjell. Maar hier bij dit kerkje begint ook een zware klim over een geitenpaadje door een berkenbos naar boven. Door de regen van vannacht is het verschrikkelijk lopen over de rotsen en stenen. Ze zijn behoorlijk glad geworden. Eine oetglitser is zoewe gemaak en det kens hiej baeter neet doon. Het gaat langzaam over de Gamle Kongevegen naar 1200 meter hoogte. Maar eenmaal boven nemen we de tijd om te pauzeren. Het is er koud en het jack gaat aan. Nevel stijgt omhoog uit de dalen en voor we het in de gaten hebben, lopen we in de dikke mist. Niks meer te zien rondom ons heen. Aezele waer. Bij de aanduiding “nog 208 km til Nidaros” pauzeren we. Weer op pad wordt het zicht niet beter. Maar er is maar een pad en dat is goed gemarkeerd. Als we weer gaan dalen naar 900 meter lopen we ineens onder de mist.

Over  een heel slecht pad omlaag en dat kilometers lang. Mien veut doon behuurlik pien van ut sjravele euver dieke sjtein en rotsen. Maar omlaag gaat toch nog vlug. Uitkomend bij de parkeerplaats Pilegrimsleia begint het te regenen. Door de regen weer omhoog naar bijna 1100 meter. Weer over veel loopplanken, door  zompig gebied sjravele veur os weer hoeëger en hoeëger. Maar de laatste kilometers gaat het omlaag naar onze slaapplek Kongsvold Fjeldstue. Bij aankomst hier melden we ons bij de receptie en zeggen dat we gereserveerd hebben. Hier is het belachelijk duur, tenminste dat vinden wij. 725 Kronen per persoon en dat voor een stapelbed in een klein kamertje. Waal ein opgemaakt bed en det is auch wat waerd. Nadat ik mijn rugzak op ons kamertje heb afgedaan en de schoenen verwisseld heb voor mijn crocks, ga ik eerst wat eten. Het is een uur en ik heb honger als een paard. Runa heeft geen honger en gaat eerst douchen. Het eten is goed en lekker. Maar ook aardig aan de prijs. Als ik ook gedoucht heb, kruip ik lekker in bed. De trollen doon de rest. Als ik na anderhalf uur terug ga naar de gooi kamer en mijn verslag ga schrijven, komen Heiko en Wiepke afscheid van ons nemen. Zij stoppen hier en gaan met de trein terug naar Ringebu. We hebben ze wel elke dag getroffen op onze slaapplekken. Hun auto staat bij de herberg Gildesvollen.
Ze rijden dan door naar Trondheim naar hun zoon. Zoewe dit is ut ein bietje veur vandaag. Ut is tied om te relexen. Hoije.

KONGSVOLD FJELLSTUE 

Dovrefjell, 7340 Oppdal. +47 900 84 802 Open: March – Nov. Standard: hotel.

Note: pilgrim accomodation open only with pilgrim passport.

Behoorlijk prijzig onderkomen. Zelf koken of ontbijt en diner in restaurant.

Geen andere eetgelegenheid in de buurt.

Prachtige plek.

Zaterdag 1 juli

Fokstugu Fjellstue - Hageseter Turisthytte 21 km..

Door de prachtige fjell

Gisteravond was er in de kapel, Guds Huset een viering voor alle pelgrims. Er was een pastor aanwezig die deze viering voorging. Vooraf werd ik door Christiane gevraagd of ik wat in het Nederlands wilde voorlezen uit de bijbel. Het is hier een traditie dat elke pelgrim in zijn eigen taal een stukje voorleest. Naast mij werd er in het Noors, Duits en het Zwitsers hetzelfde stuk voorgelezen door pelgrims. Ik moet zeggen dat dit een heel aparte ervaring was. Hetzelfde stuk uit de bijbel, maar dan in vier verschillende talen. Mooi was het om dit te doen. Totaal zaten we met zo'n 15 mensen in het kapelletje.


Runa en ik zijn al vroeg op vanmorgen. We willen op tijd vertrekken, om ook op tijd op onze slaapplek voor vandaag aan te komen. Zo hebben we dan ook nog wat tijd voor ons zelf. Om kwart voor zeven zijn we weg. Een lekker pittig begin schudt ons meteen goed wakker. We gaan van 1000 meter naar 1200 meter en dat met de dub nog neet ens good aope. Ook vanmorgen weer een prachtige dag met een strakke blauwe lucht. Het zonnetje schijnt al uitbundig. Vandaag gaan hele stukken door een moerassig gebied. D.m.v. loopplanken hebben ze paden gecreëerd om hier door heen te kunnen lopen. Sjoeën gevonje, veur gen nate veut.
Ik geniet vandaag weer van de prachtige vegetatie. Vooral het mos heeft een aantrekkingskracht op mij. Ongelooflijk mooi, de grote vlaktes mos in allerlei kleuren. Jammer dat we de muskusossen nog niet gezien hebben. Ze schijnen hier wel voor te komen. Maar misschien zien we ze nog. De pauzeplekjes zoeken we ons uit. Zoveel mooie plekjes zijn hier om je weer neer te zetten en te genieten van de prachtige omgeving. En veur hubbe genaote. Vanmorgen kregen we van alle aanwezige pelgrims nog complimenten. Ze realiseerden zich dat Runa en ik veruit de oudsten waren die van Oslo naar Trondheim aan het lopen waren. En dat was hun wel een complimentje waard. Danke. Tusen tak!
Tegen een uur zien we onze slaapplek voor vandaag in de verte al liggen. Hageseter Turisthytte ligt hier midden in de fjell. Hytte en plekken voor Campers hebben ze hier. Ik heb toch maar een kamer gereserveerd met twee aparte bedden. Dit doen we de laatste dagen regelmatig. De prijs delen we dan gewoon. Als we ons bij de receptie melden, krijgen we te horen dat ze ons gisteren hadden verwacht. Nae, ich dach toch van neet. Ich tover mien beukse te veursjien en dao sjteit toch ech in: zaoterdaag 1 juli. Maar ze hebben nog kamers vrij. Voordat we onze kamer opzoeken, gaat eerst buiten op het terrasje een heerlijke koude pint naar binnen. “We did it today Ger”, zegt Runa tegen mij. Yes Runa, we did it.
De kamer is prima. De douches, met een munt te bedienen, zijn prima. De was-en droogmachine zijn prima. De dag kan niet meer stuk. Alleen is er nu veel bewolking in de lucht aan het komen. Voor zondag is wat regen voorspeld. We zullen zien. Vanavond kunnen we hier in elk geval ook eten en dat is fijn. Ich hub mich al eine sjoeëne forel oetgezoch.
Met een heerlijke kop koffie genieten we op het terrasje van het mooie uitzicht. Tijd voor een gedichtje. Hoije


Oneindig deze vlakte zonder bossen,
waar trollen zich kusten.
Paden lijken op te lossen,
eeuwigheid schijnt hier te rusten.

Al kijkend in de verte,
het is net een aquarel.
Voordat ik het besefte,
loop ik op de Dovrefjell.
 
Daar waar ik droomde,   
het zien van deze kolossen.
Het water uit bergen stroomde,
misschien, de muskusossen.

HAGESETER TURISTHYTTE

2660 Dombås. +47 612 42 960

Open: 11.Mar - 4.Oct. Standard: cabin, self catering, café.

Washing and drying facilities

Prima plek met lekker eten.

Herberg Fokstugu Fjellstue

Vrijdag 30 juni

Engelshus Dovre - Fokstugu Fjellstue 21 km

Wonderbaarlijk mooi

Ik heb slecht geslapen vannacht. Misschien is het wel door de zenuwen voor vandaag. Zal deze klim vandaag niet te zwaar worden? De drie weken dat ik nu aan het lopen ben, zijn me niet in de koude kleren gaan zitten. Heel veel kracht en energie heeft het me gekost. Maar vanmorgen gaan we ervoor. Na het ontbijt vertrekken we naar het plaatsje Dovre. Hier ligt een Coop en we willen nog wat proviand inslaan voor ongerwaeg, met name fruit en drinken. Ik hou het bij twee bananen, drie mandarijntjes, vier energierepen en een fles limonade. Runa koopt zowat het zelfde. Dan brengen we nog een bezoek aan de Dovre kirke. Deze wordt speciaal voor ons open gemaakt. We krijgen uitleg over dit 17 eeuws kerkje en een mooie stempel voor in onze credential. De beste man weet van geen ophouden. De veut jeuken mich in de sjoon. Ik wil verder. Om negen uur bedanken we hem en beginnen aan de klim naar Allmannrøysa op 1200 meter hoogte. Het hoogste punt voor vandaag. We boffen met het uitzonderlijke mooie weer. Later bij aankomst horen we, dat zulke dagen maar 8-10 keer per jaar voorkomen.

In mijn gids staat geschreven dat de eerste zes tot acht km van de klim het zwaarste zijn. Dat kunnen we dan ook alleen maar beamen. Tjonge, wat gaat het omhoog. Runa heeft er heel veel moeite mee. Maar het is een doorzetter. Met de nodige pauzes ongerwaeg komen we er ook, zeg ik tegen haar. Door een stalen poort met drie blauwe kronen op begint het pas echt. We gaan lopen over de Gamle Kongevegen, oftewel de oude Koningsweg. Hoger en hoger gaan we en de omgeving wordt mooier en mooier. Bergtoppen met sneeuw en wat een prachtige vegetatie hier boven op de Fjell. Hoeveel soorten mos hier groeien, ik zou het niet weten. Bij het naderen van de duizend-meter-grens is het werkelijk van een zo mooie schoonheid. We pauzeren uitgebreid hier, al moeten we wel onze jacks aandoen voor de koude wind. Langzaam gaat het dan verder omhoog naar de Allmannrøysa met de steenpiramide. Ook ik leg hier mijn steentje neer dat ik in het begin ergens heb opgeraapt. Hier hebben we ook een prachtig uitzicht op de  hoogste berg van de Dovrefjell, de Snøhetta of wel Sneemuts. Met zijn hoogte van 2286 meter heeft hij altijd een witte muts op.

Na de nodige foto's gaan we omlaag naar het op 900 meter hoogte gelegen Fokstugu.
Zes km licht dalen gaat fijn. Ongerwaeg moeten we door enkele natte stukken, maar hier en daar liggen gelukkig ook loopplanken. De veutjes haaje veur lekker druuëg. Om half drie komen we aan bij onze slaapplek Fokstugu Fjellstue. Christiane, een van oorsprong Zweedse heet ons hartelijk welkom. Een prachtig huis met verschillende kamers staat ons ter beschikking. We kunnen er zelf koken vanavond (spaghetti). Ook staat hier een kapel op het erf. Vanavond om half negen is hier een bijeenkomst voor pelgrims. De traditie is dat pelgrims in eigen taal iets voorlezen. Laurits, de echtgenoot van Christiane, heeft een heel oude traditie weer nieuw leven ingeblazen. Pelgrims moeten volgens hem een plek voor bezinning hebben. Daarvoor heeft hij “Guds Huset”,  een gewijde kapel hier staan. Ze is altijd open en hij wil meer open kerken of kapellen langs deze pelgrimsweg. Zijn motto is dan ook: Gå med Gud. Zo en nu is het tijd om te gaan koken. Ich hub eine goeie honger. Hoije.

FOKSTUGU FJELLSTUE 

Trondheimsvegen 1050, 2660 Dombås.  +47 612 41 497

Open: 1.June - 27.Aug. Standard: staffed hostel, sleeping bag. Self catering.

Prachtige plek. Keuken en etenswaar te koop. 

Donderdag 29 juni

Otta - Engelshus Dovre  21 km

Chinezen aan het buffet
 
Gisterenavond zijn we uit gaan eten in het Nemo hotel dat vlak bij ons pension ligt. Dit hebben we ‘s middags al gereserveerd. Om zes uur schuiven we aan. Een aardige, heel vriendelijke jonge meid komt ons aan tafel uitleggen dat het eten uit een buffet bestaat. Det is neet verkierd, ich wrief mich al euver miene boek. Maar wao zit dae?!! Als ik vertel dat ik glutenvrij eet, wordt de cheffin van de keuken er bij gehaald. Zegk mer de keukeprinses. Het eerste wat ze vraagt is, of ik Duits spreekt. 'So viel Sie wollen' zeg ik tegen haar. Ze neemt me mee naar de buffetten en vertelt me dat ik de pasta, de gemarineerde vis, het brood en de de twee dessertcakejes niet mag eten. De rest is allemaal glutenvrij. Dit komt omdat ze geen 'weizenmeel' gebruiken. Voor te binden wordt aardappelmeel of maïzena gebruikt. “Ik zal je ook nog wat vis bakken zonder de marinade”. Da’s aardig.  Dank je wel voor de uitleg. Dit wordt smullen. We drinken er een heerlijke Chardonney bij. Het smaakt voortreffelijk en wat een keuze hebben we. Als wij een beetje zijn uitgegeten komt er een lading Chinezen aan. Eerst een kleine bus, even later een grote touringcar. De mensen van de kleine bus staan een beetje raar te kijken bij het buffet. Als ze gaan opscheppen krijgen Runa en ik de slappe lach. De soep gaat over de toetjes. Chocolade mousse gaat over de salade. Wat zien det toch veur rare chinese. Bij het afrekenen valt de prijs ons enorm mee. Een karafje wijn (35cl) en het buffet samen voor 477 kronen per persoon. En lekker det ut waas...hmm.


Spoorloos op het spoor
Om vandaag geen 35 km hoeven te lopen, gaan we de eerste 14 km met de bus van Otta naar Nord-Sel-Kirke. Om negen uur starten we aan het kerkje. De aanloop naar de bergen gaat over mooie paden. Maar mijn gids zegt wel wat anders. Het is maar de aanloop. Er zal een heel vermoeiende en gevaarlijke passage komen tussen spoor en de rivier Gudbrandsdallågen, die in de diepte stroomt. We volgen de markeringen en dan staan we plots een meter van de spoorlijn. Wat nu! Ik raadpleeg Mary. De GPS laat me zien dat rechts van het spoor onze route loopt. Alleen, daar is geen pad of weg te bekennen. Dao sjtaon veur den. Waat noe?  We zijn spoorloos op het spoor. Geen markering meer te zien. Langs het spoor loopt een soort kabelgoot, afgedekt met betonnen plaatjes van 60x40 cm. Zie het maar als een smal paadje van 40 cm breed. Ik besluit hierover te lopen. Zo lopen we een halve meter van het spoor af, over deze goot, welke 60 cm boven het spoor uitsteekt. Nog geen 50 meter gelopen zie ik een treintje aankomen. En dae zuut os auch! Alle toeters en bellen gaan aan. We springen beiden van de goot af en belanden in het gras. Als de trein voorbij is, kruipen we weer op deze goot. Dan ziet  Runa een stuk lager rechts een markering. Weer van de goot af, lopen we er heen. Maar het volgende opstakel wacht ons al op. Een stalen omheining van 125 cm hoog. Met hiel vuul gesjravel komme veur auch dao euver haer. Dan staan we weer op de gemarkeerde route.

Forbidden to walk on de railway.
We volgen de markeringen en het wordt steeds moeilijker om op het pad te blijven. Beneden ons horen we de Gudbrandsdallågen als een wilde rivier tussen de rotsen omlaag klateren. Op sommige plekken loopt ons pad hier vlak langs de afgrond, met beneden ons de wild stromende rivier. Af en toe krijg ik het een beetje benauwd. Op sommige plekken krijgen we wel weer mooie plaatjes voorgeschoteld. Over trappen van hout, over rotsblokken gaat het op en neer en alsmaar hoger. Geen gemakkelijk pad. Uiteindelijk gaan we over een steil pad omhoog de tunnel van het spoor over. Vervolgens over een trap langs de rotsen steil omlaag naar de uitgang van de tunnel. Hier worden we opgewacht door een spoorwegbeamte.  Hae zaet: “I got a message that you walk over de railway”.

Ich: “No, we walked only close to the railway, maybe for 100 meter”.

Hae: “Its forbidden”

Ich: “Yes I now. But we cannot find the mark of the Olavway. I am sorry about this’.

He gelukkig, hij aanvaart mijn nederige excuses. Hij wijst dat langs het hek ons pad verder gaat. Wel vraag ik mij af hoe hij ons hier in de bergen zo snel gevonden heeft. Hij loopt ook weer weg de tunnel in.

Koffie met een Duitse familie
We vervolgen onze weg dan verder over mooie paden. Deze gaan gelukkig al glooiend omlaag naar de rivier. Tenslotte komen we om kwart over twaalf uit bij de Volheim camping. Hier willen we koffie drinken. Maar helaas om twaalf uur is de receptie gesloten. Een man die met zijn kinderen in het speeltuintje is, vraagt of hij kan helpen. Ja, we dachten hier een bakkie te doen. Aan het praten met zijn twee kinderen hoor ik dat het een Duitser is. Hij zegt dat hij wel koffie voor ons wil maken. Nou geweldig. “Herzlichen Dank dafür”. Even later komen de kinderen ons ieder een glas water brengen en daarna een heerlijke bak leut. We praten nog wat met elkaar en dan gaan we verder.

Wat een ontvangst
Verder naar Engelshus, want daar heb ik dagen geleden voor ons een bed gereserveerd bij Hildrun Granseth. Het zijn ongeveer nog zeven km lopen, die verder geen problemen meer opleveren. Bij aankomst worden we opgewacht door Hildrun. Koffie heeft ze voor ons, met voor mij glutenvrije wafels en voor Runa gewone wafels. Vers gemaakte rabarber compote voor er op. Wat een ontvangst. Ook dit is weer zo'n plek waar je U tegen zegt. Terech ein Engelshus. Bij de reservering heb ik ook gevraagd of we konden eten. Dat kon en mijn glutenvrij dieet is geen probleem. Dus vanavond om zes worden we aan tafel verwacht. Benieuwd wat de pot schaft. Met z'n vieren zitten aan tafel. Een Noors echtpaar dat met de fiets ongerwaeg is, Runa en ik. Vooraf een heerlijke gebonden groene soep. Ingrediënten: het groen van een selderij en een soort brandnetel. Smaakt voortreffelijk. Hoofdgerecht: in de schaal gekookte aardappelen, zuurkool met appelen gekookt, rendier vlees en een compote van rode besjes e.d. Nagerecht: peren in een gelei met slagroom en vanillesaus. Hildrun: Tusen Takk voor deze heerlijke maaltijd. Tja en dan morgen hè. De lange klim naar Fokstugu Fjellstue. We gaan van 500 meter naar 1200 meter. Hoije.

ENGELSHUS  Engelshus gard,

2662 Dovre. +47 418 59 62 Open: All year. Standard: room, self catering 

Prachtig gelegen deze slaapplek, waar alle benodigdheden aanwezig zijn.

Bij reservering aangeven of je een warme maaltijd wilt.

Een welkom door de trollen

Woensdag 28 juni

Kirketeigen camping Kvam - Otta  pensjonat killy 23 km

De eerste Trollen

Even terug naar gisteren. Dat de fut gisteren helemaal op was, blijkt wel uit het feit dat we gisterenavond al om zeven uur in bed lagen. Beiden helemaal uitgeteld. Ongerwaeg gisteren hebben we ook afscheid genomen van Mario en Roxanna, de twee pelgrims uit Porto Rico. Zij zaten een beetje in tijdnood en namen in Vinstra de trein. Bij aankomst op de camping hebben we de sleutel van de de hytte opgehaald en eerst eine lekkere kaaje gedronken op het terras voor de hytte. Deze hadden we gekocht bij de super om de hoek. Natuurlijk hebben we hier ook ons avondmaal ingeslagen. Voor mij was dat gisteren spaghetti met twee zalmmoten en salade. De sanitaire voorzieningen zijn goed en er is een gemeenschappelijk keuken. Na het heerlijk pilsje en een douche gaan we om half vijf al koken. Dit doen we omdat er meer pelgrims zijn aangekomen op deze camping. Je kunt wel in je hytte koken, maar daar is geen water en er zijn maar twee pitten. Heerlijk gegeten heb ik. Veural de Ieslajndse sjlaai waar top.
Alles we alles hebben afgewassen, gaan we buiten voor de hytte in een heerlijk zonnetje zitten. Good veur os wèske. Intussen heb ik de route voor morgen bestudeerd. Mijn gids zegt dat het weer zwaar gaat worden. We zullen zien. Mer ich zal der get op motte verzinne.

Vandaag staan we om zes uur op. In bed heb ik gisterenavond nog zitten te denken hoe we het vandaag gaan aanpakken. Over een ding waren we het vanmorgen snel eens. Vandaag niet door de bergen. We willen beiden krachten sparen voor de Dovrefjell. En die nadert met rasse schreden. Na ons ontbijt vanmorgen pakken we onze rugzakken in, sluiten de hytte en lopen naar de receptie om de sleutel in de bus te doen. Ik zeg tegen Runa dat ik hier even gebruik wil maken van het sterke WiFi signaal om een nieuwe route uit te pluizen naar ons einddoel voor vandaag: Otta. Gelukkig gaat dit allemaal soepel. Ik kan vlug inloggen in Komoot. Geef aan dat ik een nieuwe route wil van Kvam naar Otta. Selecteer dat ik lopen ga en Mary doet de rest. Een beetje schuiven met de trackpunten en voila een geheel nieuwe route door de Gudbrandsdal vallei is een feit. En bienao zoewe plat as eine cent. Het eerste stuk gaat dan wel over de oude E6, maar t’is een kniesoor die daar op let. Hier is bijna geen verkeer meer. Dit omdat de nieuwe E6 een stuk hoger loopt. Natuurlijk veel asfalt. Det nimme veur gaer veur leef vandaag. In Sjoa, waar de de beide wegen samen komen, drinken we eerst koffie bij een tankstation. Hier is ook een Trollenparkje bij en zo zien we de eerste Trollen in allerlei uitvoeringen.

Na deze verdiende stop lopen we linksaf richting de brug en steken we de rivier Gudbrandsdallågen over. Mooie vergezichten in het dal krijgen we te zien. Dit onder een strakke blauwe lucht met een warme zon. Jao, vandaag is ut kwaa waer eine super sjoene daag. Als we achter de brug een paar honderd meter verder linksaf gaan, komen we op een mooi smal weggetje uit. Dit loopt tot in Otta parallel met de rivier. Lekker lopend over deze golvende weg gaat het als een trein. Soms kijkend naar de bergen rechts van ons, waar onze route eigenlijk doorheen loopt, genieten we nu van het zicht er op. Om een uur bereiken we Otta. Runa geeft mij zoveel complimenten, dat ik er bijna van overloop. Heel, heel blij is ze dat ik deze weg vanmorgen nog heb uitgeplozen. Maar dat ben ik zelf ook. Een tocht van 23 km vandaag door de  bergen zat er gewoon niet in voor ons beiden. Te meug hiej veur. Eerst gaan wij naar het toeristenbureau om wat informatie. Dan zoeken we onze slaapplek op in Pensjonat Killy. Dit is een ware puzzeltocht, mer nao get vraoge links en rechts vinje veur ut. Een ouder vrouwtje, een beetje slecht ter been, maakt de deur open. “Aha Ger and Runa”, zegt ze. Jao det zien veur. De namen had ze gevraagd bij het reserveren. Beiden krijgen we een mooi grote slaapkamer met een opgemaakt bed. Det liek zoë lang geleeje det ich hiej nog ens in hub gesjlaope. Terugkijkend op deze dag kan ik zeggen: trots ben ik op ons beiden. Mede ook omdat we nu hartstikke fit op een terrasje zitten en genieten van het zonnetje. Vanavond gaan we uit eten, kost wat kost. Hoije

KILLI PENSJONAT 

Ola Dahlsgt 35, 2670 Otta. +47 61230492 

Open: May - Sept. Standard: hostel

Mooi pension. Douche wel erg smal.

Eetgelegenheid in de buurt.

Dinsdag 27 juni

Sygard Grytting Hundorp - Kirketeigen camping Kvam 25 km

Vandaag een dag waar ik op het eind niet meer de puf  heb voor het schrijven van een verslag. Het was zwaar en vermoeiend. Ik zal blij zijn als ik dadelijk plat lig. 

Wat ging het vandaag fiks omhoog en omlaag.

Wat ging het vandaag moeizaam.

Wat ging het vandaag langs rotswanden.

Wat ging het vandaag langs richels.

Wat ging het vandaag langs berghangen.

Wat waren de vergezichten mooi.

Wat waren sommige paden slecht.

Wat waren er veel muggen. 

Wat waren we blij met de laatste afdaling van 8 km.

Wat waren we bij dat we er waren. 

Tot slot een Noors gedicht dat ik ongerwaeg vaak ben tegen gekomen. 

Als je het rustig leest, haal je er veel uit.

Fotsporene i sanden

En natt hadde en mann en drøm.

Han drømte at han spaserte langs stranden med Herren!

Over himmelen kom bilder fra livet hans til syne.

For hvert bilde han så, oppdaget han

at der var to par spor i sanden;

Det ene var hans egner, og det andre var Herrens.

Da siste bilde for forbi over himmelen,

så han tilbake på fotsporene i sanden.

Han la merke til at mange ganger i livets løp

var det bare ett par fotspor.

Da oppdaget han også at det var de gangene

da livet hans hadde vært vanskeligst og mest smertefullt.

Dette forsto han ikke, så han spurte Herren:

Herre, du sa en gang at da jeg bestemte meg

for å følge deg, ville du alltid gå med

meg og aldri forlate meg.

Men nå ser jeg at da min nød

var størst og livet vanskelig å leve,

da er det bare ett par fotspor.

Jeg forstår ikke hvorfor

du forlot meg da jeg trengte deg mest?

Da svarte Herren: Mitt kjære og dyrebare barn!

Jeg elsker deg og vil aldri forlate deg.

De gangene i livet ditt da prøvelsene og lidelsene

dine var størst - og du bare kan se

ett par spor i sanden, det var de gangene

Jeg bar deg i armene mine!

Welteruste!

KIRKETEIGEN UNGDOMSSENTER & CAMPING 

2642 Kvam. +47 48012167/+47 61216090

Open: upon request. Standard: cabin, self catering. Travel sheets.

Hut op camping. Geen water en toilet. Wel kookgelegenheid.

Douche en toilet op 100 mtr.

Sør Fron Kirke

Maandag 26 juni 2017

Gildesvollen Ringebu - Sygard Grytting Hundorp 22 km

Een kaarsje

Om zeven uur vanmorgen zijn we al aan de wandel. We zullen eerst naar de Kiwi in Ringebu gaan voor inkopen. Mijn hele voorraad is op. Het valt mij op, als we om half acht het dorp binnenlopen, dat er drie supermarkten zijn. De Kiwi, Coop en Rewa. Honger hove veur neet te lieje. Bij de Kiwi hebben ze het lekkerste glutenvrije brood. En het kan tegen een stootje. Vanavond eens geen spaghetti. De sjlierte komme mich de oere oet. Nee, aardappelen, erwtjes met worteltjes, gehakt en yoghurt, wat energierepen en sinaasappelen. Te bedenken dat dit allemaal in de rugzak moet. Na veel passen en meten staan we weer buiten. Pffff det is mich nogal ein gewich. Terug op de route gaan we eerst een stuk omhoog, wat behoorlijk tegenvalt met die petatte op miene rugk. Wat verder volgt, is dan een mooie weg door de bossen. Bij Bersveinhølen een plek met zicht op de Frya canyon, houden we een lange pauze. Deze plek is bekend door de uitvoeringen van het Peer Gynt Festival. Het bulderende water raast met grote snelheid door de canyon. Maar hier is het goed vertoeven, zittend in het zonnetje op grote rotsplaten.

Ein half uurke en den ken dae zak petatte weer op de poekel. Fijn door de bossen over een mooi pad wat ons helemaal omlaag brengt tot aan de E6. Deze steken we over en lopen aan de andere kant van de weg op een paadje achter de vangrail naar het Pilegrimssenter Dale-Gudbrandsdal Gard in Hundrop. Wederom een prachtige plek. We worden hartelijk ontvangen door Per Gunnar die dit centrum samen met vrijwilligers runt. Een lekkere kop koffie wordt voor ons gezet. Hier zeggen we natuurlijk niet nee tegen. Ook komen de twee pelgrims uit Porto Rico aan gelopen. Hen zagen we gisteren voor het eerst. Natuurlijk komen ook de verschillende camino's in Spanje ter sprake, welke sommige ook door Per Gunnar zijn gelopen. Dus we hebben gesprekstof genoeg. Aan tafel zit een 'belopen' stel pelgrims. Mooi is het om met andere pelgrims herinneringen aan je weg te kunnen delen. Na een mooie stempel in onze credencial gaan Runa en ik weer verder.

We kregen het advies om zeker de Sør-Fron kirke uit 1787 in Hundorp te bezoeken. Deze is vandaag voor het eerst weer open vanwege het zomerseizoen. Bij aankomst zien we een prachtige achthoekige kerk van steen. Helemaal anders dan de kirke die we al tegen zijn gekomen ongerwaeg. Na de nodige foto's gaan we naar binnen. Niet te geloven dat hier 700 mensen in kunnen. De bouwstijl is Ludwig XVI. Het dak en de toren rusten op vier dikke zuilen.
Hier kun je zelfs nog "loge" zitten: een balkon dat met een trap te bereiken is. Hier staat ook een mooie ronde kandelaar waar je een kaarsje kunt laten branden. Ich sjtaek hiej ein kaerske aan veur miene aaije buurman Sjène, dae 23 juni j.l is euverleeje in de laeftied van 89 jaor. Mooi herinneringen zullen in gedachten blijven. Na dit uitgebreide bezoek hier, gaan we verder naar onze slaapplek.
Wat ligt Sygard Grytting hier mooi. Ook weer zo'n mooie oude hoeve. Hier staat ons bedje in een van de karakteristieke oude gebouwen die hier staan. Het hout is nog steeds origineel en stamt uit 1300. Stig Grytting is de bezitter van deze hof, welke al sinds 1534 familiebezit is.
Een hartelijk welkom valt ons ten deel door de vrouw des huizes. Ze neemt ons mee naar 'os huuske'. Knus gezellig met alles er op en er aan. Wat willen we nog meer om weer op zo'n prachtige plek te mogen verblijven. Zo ik stop er mee voor vandaag. Runa heeft het eten bijna gaar en ik ben benieuwd nao dae 'ieslandse kost'. En gelukkig morgenvroeg een paar kilo lichter weer op pad. Hoije.

SYGARD GRYTTING 

2647 Sør-Fron. +47 61298588, +47 91306750

Open: All year. Standard: staffed hostel. Bring a sleeping bag.

Fijne slaapplek met kookgelegenheid.

Eetgelegenheid niet in de buurt.

Stavkirke Ringebu

Zondag 25 juni

Mageli camping - Gildesvollen Ringebu 22 km

Pap in de benen.

Totaal afwezig sta ik vanmorgen om zes uur al op. Vannacht een hypo gehad en ik ben niet op mijn best. Ook kan ik geen reden vinden waarom mijn bloedsuikerspiegel vannacht zo extreem is gedaald. Maar goed ik moet het er mee doen vandaag. De nodige dextro help me weer op de been. Hier een goed ontbijt achteraan en veur gaon der veur. Runa maakt zich toch wat zorgen. Vaak vraagt ze of alles goed is. Ik zeg tegen haar dat ik blij ben er geen hoofdpijn bij te hebben. Anders was het wel een ander verhaal. Dus tegen half acht zijn we weer op pad. Om weer niet gelijk omhoog te moeten kies ik voor een stuk langs de E6. Gelukkig is er nog niet veel verkeer.

Als we deze weg verlaten gaan we over mooie wegen met weer prachtige vergezichten richting Fåvang. Ongerwaeg vraagt Runa mij meermaals: Ger, you feel good? Nou goed is wat teveel gezegd, want ich hub pap in de bein. Maar met de nodige pauzes ongerwaeg komen we er ook wel. Ik vind het nog steeds gek dat ik vannacht een hypo had. Dit heb ik op al mijn pelgrimstochten niet eerder mee gemaakt. Door regelmatig mijn bloedsuikerspiegel te controleren ongerwaeg merk ik dat het beter gaat, want deze zijn steeds goed. Als we Fåvang naderen zien we al van ver af een tankstation liggen. En daar hebben ze altijd koffie. Het is een Buttiker. Over een sterk dalende weg komen we hopelijk in Fåvang. Maar de route gaat voor het dorp weer rechts omhoog. Mary wordt om advies gevraagd en de zin in een lekkere bak koffie is groot. Een dikke km moeten we er extra voor lopen. Maar het loont zich, de koffie is uitstekend. De ierste moekefoek sinds drie daag.

Mary brengt ons weer vlot terug op de route en over de Tromsa bru, een brug, verlaten we Fåvang. Nu is het een lekker wandelweer. Het zonnetje schijnt en het is aangenaam warm. Vanmorgen bij vertrek was dat wel anders. Negen graden stond bij de camping. Met een steeds prachtig zicht op het Gudbrandsdal vervolgen we onze weg naar Ringebu. Als we in de verte de toren van de Stavkirke van Ringebu zien is ons einddoel voor vandaag bijna bereikt. Bliej det veur der zien, mer nog bliejer det ich mich weer de aaje veul. Het is half twee. Fijn is dit om nog wat tijd voor je zelf te hebben. Aangekomen bij de kerk maakt een man in een kiosk ons erop attent dat hij een stempel heeft. Die nemen we natuurlijk mee. Maar wohhh, wat is dit een prachtige Stavkirke. Een juweeltje zonder meer. We mogen voor niks naar binnen. “Pelgrims hebben vrije toegang” zegt de jongeman. Ook hij heeft een bijzonder mooie stempel van deze Stavkirke. Het interieur binnen is van ongekende schoonheid. Heel oud en heel mooi. Ook liggen hier grafheuvels uit de Vikingtijd. Na het zien van al dit moois, gaan we op zoek naar onze slaapplek, herberg Gildesvollen. Ongerwaeg vertelt Runa me nog maar eens hoe blij dat ze is dat ze mij heeft getroffen. Zonder mij was ze allang weer thuis geweest zegt ze. Alleen durft zij dit niet aan.” You can tell that to Thea”, zegt ze. Ik merk enige emoties bij haar. Maar ook ik ben heel blij met mijn Ijslands wandelmaatje.

Gildesvollen zou tweehonderd meter verderop moeten liggen. Van de weg af zien we zes mensen in bijenpakken bij een groot aantal bijenkorven staan. Raten worden er uit en weer ingedaan. Als we het pad inslaan naar ons onderkomen komt iemand in een bijenpak naar ons toe gelopen. Het is Janke Meijer. Zij is Nederlandse en woont hier al 36 jaar samen met Tom Skaansar Borgersen. Beiden zijn imker en ze geven ook les aan a.s. imkers. Vandaar zoveel mensen bij de korven. Tom bedrijft verder het houtsnijwerk tot in de puntjes. Janke neemt ons mee naar de werkplaats annex winkel waar we ons kunnen inschrijven in het pelgrimsboek. Met een kleine rondleiding door hun winkeltje kun je zien wat voor moois hij hier maakt. Ook zij heeft natuurlijk een mooie eigen stempel. Nadat we betaald hebben gaan met haar naar onze slaapplek. Het is een oude school geweest welke helemaal is omgetoverd. Er zijn al twee pelgrims aanwezig en wel uit Porto Rico. Maar we hebben ze nog niet gezien, ze slapen. Ook zullen er nog twee Duitse gasten komen. We hebben geluk, van Janke krijgen we de beste kamer. Geen stapelbed achter een gordijn en niet via een trap naar een soort vide. Noe veur hubbe de master bedroem gekrege. Hoije

GILDESVOLLEN 

Gråvåbakken 85, 2630 Ringebu. +47 61280030

Open: 1.May - 1.Oct. Standard: hostel, self catering. Bring travel sheets.

Mooie slaapplek bij Janke en Tom.

Etenswaar te koop tegen heel schappelijke prijzen als je hier zelf wilt koken.

Eetgelegenheid niet in de buurt.

Camping Mageli inzicht

Zaterdag 24 juni

Øyer Skåden gård - Mageli camping 18 km

Net geen natte voeten….

Na de uitputtende dag van gisteren  hebben we beiden een goede nachtrust gehad. Ze zeggen wel eens: gesjlaope wie unne os. Dat heb ik dus gedaan. We hebben er weer zin. Vanmorgen als ik de gordijnen opentrek, is het helemaal grijs buiten. Een voorteken voor wat ons te wachten staat richting de Dovrefjell. Na een hartelijk afscheid met het vrouwtje des huizes zijn we om half negen op pad. Regenbroek aan als bescherming voor mijn wandelbroek. Het eerste stuk gaat even fiks omhoog. Eenmaal in het bos moeten we omlaag.

“We went down to the River”, zong Bruce ooit. Wij dus ook.( alleen houden wij het netjes!) Fiks omlaag over gladde stenen, rotsen en wortels naar de bergrivier Skåeåa. Als we beneden zijn aangekomen bij de houten brug zie ik dat deze te kort is. Hoe komen wij zonder osse nek te braeke of naat te waere, aan de andere kant. Met kunst en vliegwerk staan we droog en al aan de overkant. Bruce zong het niet,  maar we 'go up the mountain and the mountain is high'. Fiks omlaag, betekent ook weer fiks omhoog. Eenmaal boven komen we op een breed pad uit, dat we een stuk volgen. In de open trekkershut Stalsbergsvea liggen twee man te slapen. Dat zal lekker liggen op die harde planken. “Good morning”, zeggen we. Er komt beweging in de slaapzakken. Twee slaperige koppen kijken ons aan. Ze richten zich op en zo te zien liggen ze in hun blote bast in hun slaapzak. We krijgen een “good morning”terug.  Het zijn twee Noorse jongemannen die het er vandaag van nemen. Afgelopen nacht hadden ze niet geslapen. Na een kort gesprekje duiken zij weer in hun slaapzak en wij lopen verder. Een foto maken? liever niet. Oké dan niet. 

Verderop gaan we van het pad af volgens de route aanduiding. Eerst moeten we over loopplanken door een zompig stuk, om uit te komen in een wei, waar het gras wel erg hoog staat. Hier heb ik mijn regenbroek voor aan. Langzaam trekt ook de mist weg. Er komen alsmaar blauwe plekken in de lucht en een waterig zonnetje komt te voorschijn. Wei in, wei uit, steeds maar weer over de overstapjes naar de volgende wei. Grote koeienogen kijken ons aan. Wat doon die den hiej, zeen ich ze dinke. Mijn gids schrijft dat de markeringen wel eens willen ontbreken. Ja, door de weien lopen velen koeienpaadjes. Zoek maar uit welke voor ons is bestemd. En Berta 25,26,27 toet en met 35 laote hiel get grammafoonplaten achter. Dus uitkijken voor een uitglijder. Maar met mijn eigen Mary komen we ook hier uit. Boven op een breed pad lopen we nog steeds op hoogte van 450 meter. Bij een splitsing zeg ik tegen Runa dat ik hier het Olavspad wil verlaten en de kortste weg naar de camping probeer te zoeken met hulp van Mary. Op dit punt kunnen we n.l. via allerlei  'Veien en Vegen' alleen maar omlaag. Ik heb geen zin om over smalle bospaadjes weer omhoog te lopen naar 600 meter. Wetende dat je toch weer helemaal omlaag moet naar 200 meter waar de camping ligt. Zij is het er direct mee eens en zegt: “yesterday, we had a very heavy day”. Over mooie wegen dalen we steeds verder af. En wat geit dit tog lekker vlot. Het zonnetje schijnt heerlijk en we genieten van de mooie vergezichten ongerwaeg. Een prachtig zicht hebben we op het grote meer ”Losnalågen”. 

We komen uit op de grote weg de E6. De Mageli camping zien we al liggen. Oh zo mooi in de zon aan dit meer. Een kleine km lopen nog en dan zijn we om klokslag een uur bij de receptie van de camping. Nadat we betaald hebben, krijgen we de sleutel van hytte “Granbu”. Tevens kopen we een douchemunt. Op deze camping zijn twee gemeenschappelijke douches. Runa gaat door naar de hytte. Ik heb honger en bestel mich eine dieke, vette friet met mayo. Potverdomme, na twaalf dagen spaghetti smaakt die toch wel heerlijk.  Allein de frikandel ontbrik ter nog aan. Dan sta ook ik op en ga op zoek naar hytte Granbu. Runa zie ik al op het terrasje voor de hytte staan. De hytte is klein. Heeft geen water en toilet. Er staan twee stapelbedden in en er is een kleine zitruimte met een kookplaatje en koelkast. De munt voor het douchen gaat zes minuten mee. Zes minuten warm water en dan niks meer. Ik doe dus eerst maar alles uit en stop dan pas de munt in de automaat. Zes minuten zijn zo om. Samen op ons terrasje genieten we van de heerlijke zon. Met een colaatje light, begin ik maar vast aan mijn verslag te schrijven. Dan om vier uur uit het niets regen en een onweersbui. Een uur later is er weer het warme zonnetje. Eine sjoene, rustige en veural moeie wanjeldaag ligk agter os. Hoije.

Sjteeds mer laupe

sjteeds mer gaon

Door te laupe

de waeg weer gegaon

MAGELI CAMPING/HYTTER 

2635 Tretten. +47 61276322

Open: All year. Standard: cabin, self catering. Bring travel sheets.

Hut op camping. Geen water en toilet. Wel kookgelegenheid.

Douche en toilet op 100 mtr.

Bij camping winkel kun je een kleinigheid eten.

Ook kun je hier etenswaar kopen voor als je zelf wilt koken. 

Vrijdag 23 juni

Lillehammer Øvergaard - Øyer Skåden gård. 26 km

You are a hero

Vroeg uit de veren vanmorgen in dit niet erg propere huis. Het gaat een lange en zware dag worden. We gaan naar Skåden gård. Na het ontbijt zijn we om half acht de deur uit. We zitten niet ver van de route af, dus deze pikken we snel weer op. De stad zijn we redelijk vlot uit. Als we langs een school komen, hebben we veel bekijks. Een paar meisjes, die op een bankje achter het hek zitten, vragen ons waar we vandaan komen. Ik schat ze alle vier niet ouder dan 6-8 jaar. Aan het vlagje van Runa zien ze wel dat zij uit IJsland komt. Runa vertelt hen in het Noors dat ik uit Nederland kom. Maar ze spreken liever Engels met ons. “Waar gaan we dan heen”, vraagt een ander. Naar Trondheim over de Olavsweg. Hun mond valt helemaal open. Als we verder willen lopen zeggen ze alle vier in koor: You are a hero. Tja…men zaet det kinjer de waorheid sjpraeke!! Och, in elk geval geven deze woorden ons voor even vleugels. 

Wij zeggen adieu Mjøsa en welkom Gudbrandsdal. Over mooie paden gaat het richting Fåberg. Nog geen twee uur op pad en acht km onder de zolen. Bij het Menighetshus in Fåberg houden we onze eerste stop. Een banaantje en een wortel smaken goed. Als we verder lopen, gaat  het een stuk langs de spoorbaan, om tenslotte uit te komen bij  een tunneltje dat ons onder de E6 naar de andere kant brengt. Vanaf hier lopen we alleen nog maar door weiden en bossen. We komen bij een bord uit waar Tjodveigen opstaat. Ook staat er een aanduiding van de Olavsweg. “Zwei km traumhaft durch den Wald”, staat in mijn Duitstalige wandelgids. Inderdaad een mooi pad, extra gemerkt met bordjes waar een pelgrim op staat. Over de Sagåa bru (houten bruggetje) steken we de Sagåa over. Veel water komt er overal naar beneden. Bij de aanduiding Kjærlighetsfossen (een waterval) - En wèm det waord zonger sjtottere inens ken zegke, krieg de ierste pries- overleggen we even of we hier naar toe willen lopen. In mijn gids lees ik dat het een gemarkeerd pad is, maar moeilijk begaanbaar. Toch gaan we er naar toe. Misschien een mooie plek voor een pauze. Inderdaad een steil, klote pad. Bij aankomst staan we dan volgens mijn gids bij de 'Wasserfall der Liebe”. Doe mos ut mer verzinne om det geruus van ut water zoewe te neume. Op de rotsen pauzeren we voor een boterhammetje.

Terug naar de route moeten we over dit klote pad ook weer omlaag. Door de bossen gaan we verder. Mooie paden maar veel omhoog en omlaag. Bij de wild omlaag stromende bergrivier Søre Brynsåa moeten we over verschillende houden bruggetjes oversteken. Het gaat heel moeizaam. We zijn beiden behoorlijk uitgeput en staan soms meer stil dan dat we lopen. Wat is dit vermoeiend. Regelmatig meet ik mijn suikerspiegel. Dit doe ik om niet al te laag te zitten. Op sommige berghangen moet je geen misstap maken, anders donder je een heel stuk omlaag. “Trittsicherheit ist geboten” aldus mijn gids. De volgende bergrivier is de Nørdre Brynsåa. Ook weer twee houten bruggetjes. Laot ze onnoch lekker glad zien. Direct hierachter weer flink omhoog. Heel veel energie kost dit. Bij de rustplek Håkåberget, gelukkig met een bank, hebben we een schitterend uitzicht over het Gudbrandsdal. Op zeshonderd meter hoogte zitten we uit te puffen. Nog 2 km te gaan, zegt Mary.  Via speciale trapjes kunnen we steeds over verschillende omheiningen.

Koeien blokkeren ons pad dat door hun wei loopt. Ik zegk: allei Bertha 21,22,23 en 24 gank ens aan de kantj. Wij willen graag door. En ze geven gehoor aan mijn woorden. Met nog een paar honderd meter te gaan, worden we ook nog getrakteerd op regen. Blij zijn we dat een bord aangeeft "Skåden gård". Totaal gaar komen we aan. De vrouw des huizes heet ons welkom op deze bijzondere plek. We krijgen van haar in hun eigen huis een appartementje. Heel mooi. Beiden ploffen we neer op een stoel. Wat zijn we bekaf. Beleefd vraag ik aan haar of ze geen pilske voor ons heeft. Dat hebben we toch wel verdiend. Even later komt ze terug met twee pilsjes. Proost, heerlijk. Een juweeltje is dit, met een schitterend uitzicht over het Gudbrandsdal. Skåden gård is een boerenhoeve die sinds 1734 in het bezit is van deze familie. Echter ze stamt uit ca 1335. In het huis bevinden zich dan ook vele historische meubelen. Na een warme douche ga ik op de bank zitten en het duurt niet lang of ik ben in Trollenland. Een goed dutje van een uur doet wonderen. Ich bun der weer. Morgen zullen we 500 meter dalen. Ik hoop op wat goede paden, want de kilo's vliegen er vanaf. Een Duitser zegt: Ich bin ganz erschöpft. Doe er bij mij nog maar een paar schoppen bij. Ich bun zoewe sjpits as eine iespegel. Hoije

SKÅDEN GÅRD 

Skåevn 72, 2636 Øyer. +47 61278160


Open: All year. Standard: cabin, self catering. Bring travel sheets and food

Mooie slaapplek/appartement in het huis van de bewoners.

Etenswaar te koop tegen heel schappelijke prijzen als je hier zelf wilt koken.

Eetgelegenheid niet in de buurt.

Een laatste blik op het Mjøsa meer

Donderdag 22 juni

Johannesgården - Lillehammer  15 km

We houden het kort vandaag

Zoewe sjtief as ein sjtuk hout sjtaon ich vanmorge op. Misschien scheef gelegen, ik weet het niet. Als ik mij wat heb opgefrist, doen wat rek- en strekoefeningen wonderen. Veur zien nimmer piep hè. De vijfenzestigplusser heeft het schijnbaar nodig vanmorgen. Ik pak mijn rugzak voor zover als nodig is alvast in en neem deze mee naar beneden. Eerst het koffiezetapparaat aanzetten. Koffie is gratis hier. Als ik een paar eieren in de pan kluts, komt mijn wandelmaatje ook omlaag. “Ook een eitje” vraag ik. “Nee vandaag niet”, zegt Runa. Nou, den zien ze alle twieje veur mich. Onder het genot van verse koffie smaakt het ontbijt natuurlijk heel lekker. Wel zie ik dat mijn brood bijna op is. In Lillehammer maar weer inkopen doen. Glutenvrij brood en spaghetti en wat voor vanavond. Na alles te hebben opgeruimd (afwasmachine) gaan we op pad. Het wordt een korte dag vandaag. Lillehammer is de eindbestemming voor vandaag.

Over een mooi pad dalen we helemaal af tot bijna onder aan het meer. Het zal een van de laatste blikken worden vandaag op het Mjøsa meer. Het meer is op! Ongerwaeg willen we graag een bankje tegen komen om te pauzeren. Maar helaas. Bij een klein huisje vraag ik aan het vrouwtje of we van haar stoelen gebruik mogen maken. Tachtig jaar is en spreekt alleen maar Noors. Als haar man erbij komt, vraagt deze of we wat willen drinken. Nee dat hoeft niet. We hebben genoeg drank bij ons. Toch komt het vrouwtje met twee glaasjes cola aanzetten. “Tak”. Runa kan redelijk met hun praten. Soms vertaald ze het voor mij in het Engels. Daarna vervolgen we weer onze weg. Het laatste stuk gaat over de weg. Er is niet veel verkeer op. En wat er op zit, houdt heel goed rekening met ons. Det is get angers as veurig jaor in Italië. Om een uur lopen we Lillehammer binnen. Eerst op een terras een kop koffie en dan op zoek naar de Kiwi market. Ook de bank verblijden we met een bezoek. De kroontjes zijn weer bijna op. Die vliegen wel de beurs uit in dit prachtige, maar ook dure land. Vanavond op tijd na bed. Morgen wacht ons een pittige dag. Voor vandaag stop ik met een gedichtje. Hoije


Twaalf dagen onderweg,
over 'veien' en 'vegen'.
Alles in goed overleg,
over s' Heerens wegen.

Aangekomen in Lillehammer,
ongerwaeg het grote meer.
Spieren wel wat strammer,
de weg blijft mijn drijfveer.

Voor een goede nachtrust,
op een inspirerende stek.
Al dan niet uitgeblust,
is wat ik ongerwaeg betrek.

ØVERGAARD 

Jernbanegata 24, 2615 Lillehammer. +47 99614700

Open: June - Sept. Standard: room. Booking in advance is recommended

Geen aanrader,echt vies.

In Lillehammer genoeg eetgelegenheden.

En lekker dat het was

Woensdag 21 juni

Ringli - Johannesgården Brøttum  21 km

Een koude nacht

Van uit het bed gaat het vanmorgen direct flink omhoog. Vijf km lang alleen maar omhoog. Er waait een fikse koude noordenwind. Harald zei gisteren dat het een goed teken is als de wind van de fjell komt. Minder regenkans zei hij en hij zal het beslist weten. Hij ziet er een beetje uit als een echte Viking. Fors, groot, blond haar en baard. Dae kense mer ut beste te vrundj haaije. De temperatuur is niet meer dan twaalf graden. Vannacht was het zes graden. Dus een koude nacht. Dao loog ich den get te ozele in miene flinterdunne lakenzak. Eenmaal boven komen we op een mooi pad uit. Soms ga je hier vanaf om heerlijk door de bossen te lopen. We komen in het natuurgebied Kløvstadhøgdvegen. Een prachtig pad voert ons hier door heen. Links van ons steeds de hele mooie blik op het Mjøsa meer. Bij een mooi aangelegde rustplaats houden we pauze. Want we gaan als een trein. Hier is het goed toeven in deze kleine hytte. Na 20 minuten pauze stappen we weer op. De  wind recht in je gezicht voelt niet echt prettig aan.

Ongerwaeg worden we na geroepen door een vrouw. “Pilgrim ice” roept ze. We stoppen even. Twee ijsjes heeft ze in de hand. Ze heeft er een gewoonte van gemaakt om passerende pelgrims een ijsje aan te bieden. Vorig jaar is het haar gelukt om 79 ijsjes uit te delen. Ik vraag aan haar hoe ze dan weet dat er een pelgrim voorbij komt. Haar hondje begint te blaffen en dan weet ze genoeg. Anita, hartelijk dank voor deze geste. Auch al is ut eigenlijk gen ies waer, ut sjmaak good. Wij lopen door naar Brøttum, waar we een pauze inlassen bij de kerk. (altijd water en banken). Fijn uit de wind zitten we achter de kerk onze boterhammen op te eten, met voor ons de dodenakker. Hier vinden we ook een mooie stempel. T.o. de kerk ligt ook een supermarkt van het merk Joker. Dat komt goed uit. Vanavond eten we weer lekker, dat weet ik zeker. Na deze pauze snel inkopen doen (neet vergaete os pilske) en dan op naar
Johannesgården wat nog drie km lopen is. Bij aankomst ook hier weer een hartelijke ontvangst door Karen, de eigenaresse van Johannesgården. Als we binnen zijn en een rondleiding hebben gehad, kan ik niks anders zeggen dan dat het een juweeltje is. Voor mij de beste plek tot nu toe. Een prachtige keuken en zitgedeelte. Zeker vier douches. Acht kamers met een stapelbed. Etenswaar te koop tegen een hele schappelijke prijs. Noem maar wat op, het is er allemaal. Na dit alles is het tijd voor ons pilske. Alsof ut bekende ingelke mich weer euver de tong piest. Proost. Samen genieten Runa en ik van ons pilske. Onder genot van dit heerlijk vocht laten we de dag nog eens passeren. Conclusie: wij zijn heel blij met elkaar. Het heeft zo moeten zijn, zegt Runa.
Dan douchen en kleren wassen. Hopen dat we ze nog droog krijgen. Intussen hebben we ook al samen gekookt. Spaghetti met vier ons gehakt in, een lekkere saus met erwten er doorheen geroerd en kikkererwtensoep. Ut sjteit allemaol klaor. We hoeven het straks alleen nog maar in de magnetron te zetten. Voor ons zijn vijf dingen belangrijk ongerwaeg, n.l.

Ongerwaeg een slaapplek
Ongerwaeg een warme douche
Ongerwaeg even de schoenen uit
Ongerwaeg een bankje voor te pauzeren
Ongerwaeg een pilske en eten kunnen kopen

Als afsluiting nog twee Haiku's. Een haiku bestaat uit drie regels : Eerste regel vijf lettergrepen, tweede regel zeven lettergrepen en derde regel weer vijf lettergrepen. Het geheel gaat over een onderwerp. (Japanse dichtkunst)

Ich bun ongerwaeg
De waeg wuerd miene gezel
Mit väöl vootsjtappe

Ben op weg gegaan

Mijn voeten zullen spreken

Paden luisteren

JOHANNESGÅRDEN 

Holtevegen 192, 2372 Brøttum. +47 930 35 018 Open: May - Aug.

Standard: Rooms. Self catering. Bring travel sheets/sleeping bag.

Prachtige slaapplek.

Etenswaar te koop tegen heel schappelijke prijzen als je hier zelf wilt koken.

Eetgelegenheid niet in de buurt

Trollen maaltijd

Dinsdag 20 juni

Veldre - Ringli  22 km

Geen woorden voor

Wat gordijnen voor de ramen wel niet doen. Eindelijk eens dikke donkere gordijnen die het licht buiten laten en wat heb ik geslapen. Tieën oer aan ein sjtuk. Ongelooflijk. Om half acht maken we een goed ontbijt. Hierna rugzak op de poekel en we zijn weer op pad. Vijfhonderd meter maar. Voor ons ligt de prachtige Veldre kirke. Een prachtige houten kerk met een bijzondere Mariakapel. Daarbij altijd open. Uiteraard bezoeken we deze eerst. De Mariakapel herbergt een kunstwerk van wit marmer voorstellend de Piëta. Ik vind het heel bijzonder gemaakt. Het zijn twee hoofden,Jezus en Maria ineen geweven.

Over de Prestevegen, een oude verbindingsweg tussen Veldre kirke en Ringsaker kirke, vervolgen we onze weg. Het pad voert ons voornamelijk door bossen. Heerlijk wandelweer is het en voor de tweede dag al in de korte broek. Bij Ringsaker kirke is het tijd voor een rustpauze. De beste plaats is bij een kerk, er staan altijd banken. Maar eerst gaan we naar binnen. Zien dat twee dames bloemstukken naar binnen  dragen. Als we de kerk binnen gaan zien we vooraan een witte kist staan. Mooi op een gedrapeerd zwart kleed. De dames zijn bezig de bloemstukken te rangschikken rondom de baar. Er is vanmiddag een uitvaart, wordt ons verteld. De kerk is bijzonder. Ze is uit kalksteen en heeft veel kenmerken dat ze uit de twaalfde eeuw is. Het is van binnen een kathedraal, alleen in klein formaat. Een legende zegt dat De Heilige Olav hier in het jaar 1030 vijf koningen heeft overwonnen. Deze zouden zijn verspreiding van het katholieke geloof hebben willen tegenhouden. Daarom is deze kerk ook aan de koning gewijd. Voordat we weer naar buiten gaan zie ik dat je een kaarsje kunt aansteken. Dat doe ik dan ook.


Ongerwaeg reserveer ik onze slaapplek voor vanavond en morgenavond. Dit lukt vlot en de aaije haet weer ein bedje. In een bos achter een camping raken we ons pad kwijt. We waren er al voor gewaarschuwd dat de markeringen er veelal ontbreken. Vaak “Mary” moeten raadplegen om op het juiste pad te blijven. Weer eenmaal uit het bos gaat alles weer vlotjes. Runa zegt: Ger, I'am happy you got Mary. Dat dacht ik ook. Als het even niet lukt om de juiste weg te vinden, dan is zij een uitstekend hulpmiddel. Snel naderen we Ringli, ons overnachtingsadres. Huisnummer 44 moeten we hebben. Het laatste stukje gaat bergop. En dan staan we voor een prachtige oude opgeknapte gård. Geen woorden voor. Waat ein plaetje. Wat ligt het hier mooi met een prachtige blik op het Møsja meer. Harold en Sølvi staan ons met hun twee honden al op te wachten. Een hartelijk welkom volgt. We krijgen ons plekje aan gewezen en dit is geweldig. Sølvi heb ik bij de reservering vanmorgen gevraagd of ze voor ons wou koken. Voor 100 kronen per persoon kookt ze voor ons. Geweldig toch.
Na een dag in de korte boks te hebben gelopen, wordt het tijd dat de piepe der weer aangerits waere. Het is koud aan het worden. Tot slot een klein gedichtje. Hoije


Getroffen  met mijn maatje
samen nu op pad
We tappen uit een ander vaatje
uit is 't met het gekat

In ons eigen tempo, dat is fijn
geen derde wiel meer aan de kar
Samen door naar Trondheim
geen last van een of andere "star"

RINGLI 

Ringsveien 44, 2390 Moelv. +47 454 14 373 Open: May – Sept.

Standard: cabin. Self catering. Towel incl.

Prachtig gelegen deze slaapplek, waar alle benodigdheden aanwezig zijn.

Bij reservering aangeven of je een warme maaltijd wilt.

Geen eetgelegenheid in de buurt.

Pilgrimscenter Hamar

Maandag 19 juni

Hamar - Brumunddal - Veldre 19  km

Vikingskip - Ruïne Kathedraal

Vandaag willen we in Hamar het Vikingskip en de glazen kast met daaronder de resten van de voormalige kathedraal (1152-1400) van Hamar gaan bezichtigen. Na een heerlijk eigen gemaakt ontbijt, gaan we om negen uur op weg naar het Vikingskip. Het is op en neer zo'n 9 km lopen. Det hub ich veur det omgedreijde Vikingskip waal euver. De weg gaat geheel langs het water, wat fijn lopen is. Bij aankomst valt het toch allemaal een beetje tegen. Veur haaje op koffie geraekend. Alles is dicht en van dicht bij oogt het niet fraai. We kruipen een uitkijktoren in en hopen op een fraaier beeld. Maar eenmaal boven is het zicht niet wat wij er van verwachten. Een paar foto's en weer rap naar beneden. We gaan terug richting slaapplek waar vlakbij de glazen kast staat. Ongerwaeg kunnen we toch genieten van een heerlijk bakje koffie. En ich neem mich eine kokosbolle der biej. Vraag me niet wat het was, maar hij was glutenvrij en heerlijk. Als we bij de glazen kast aankomen vraagt de jongeman ons entreebewijs. Dat hebben we niet. We zijn niet via het museum naar binnen gegaan. Als ik hem vraag of hij een stempel heeft, valt bij hem het kwartje, of in dit geval unne öre. You are pilgrims to Nidaros, vraagt hij ons. Yep, dat zijn we. We krijgen een stempel en kunnen zo naar binnen. Aardige kerel.

Om een uur zijn we terug in de herberg. We eten een boterham, nemen afscheid van de vrijwilligster en ook nog van een Belg die net terug is van het postkantoor. Hij liep met 19 kg te sjouwen vanaf Oslo. Zes kilo heeft hij terug gestuurd naar huis. Ahwel das goed werk hè.
Om half twee gaat onze bus richting Brumunddal. Deze vertrekt bij het grote winkelcentrum Maxi. Hier kun je ook geld pinnen. Dat doe ik dus. We gaan een stukje met de bus vandaag omdat het anders te laat gaat worden en de afstand te groot. Vanmorgen in Hamar ook al elf km gelopen. Ergens voor Brumunddal stappen we uit. Met “Mary” hebben we de route snel gevonden. Acht km tot Veldre. Fijn, maar eerst moeten we weer voor eten gaan zorgen. Bij binnenkomst in Brumunddal vraag ik naar een market. Ook hier is een Kiwi market, zegt de jongeman. Hij ligt vlakbij de route, dus geen zoekwerk. Als we elk onze spullen hebben, gaan we buiten kijken hoe we dat nog ergens in de rugzak kunnen krijgen. In dae van mich pas nieks mier in propvol is ter. De rest maar in een plastic tas. Runa lukt het wel. De laatste km gaat het weer gestaag omhoog naar Veldre. Maar het is een mooi pad. En ........vandaag was het korte-bokse-waer.  Ongerwaeg treft Runa nog een oude priester uit IJsland die nu in Veldre woont. Hij staat buiten bij zijn huis met een man te praten. Zij kent hem en het weerzien is uitbundig. Aan ut Ieslandse ongeronsje waas gen touw aan vas te knuipe.
Bij de pelgrimsherberg aangekomen worden we weer verrast. Wat weer een mooie plek.
Als de mogelijkheid zich voordoet dan is het eerste wat we doen bij aankomst een lekker pilske drinken. Deze hadden we bij de Kiwi gekocht. En mer sjleipe met det beer, maar het is wel het goedkoopste. Vanavond kook ik voor de variatie maar weer spaghetti. Dadelijk een warme douche en dan snel onder de wol. Hoije


Gud velsigne deg.
Gud velsigne huset og gärden,
og alle, som bor og arbeiter her
og alle, og alle som kommer in og gä herfra.
Amen

PILEGRIMSHERBERGET KONFIRMANTSALEN VELDRE     

Flesakervegen 15, 2380 Brumunddal.  +47 477 19 326

Open: All year.. Standard: hostel (dormitory), self catering.

Bring sleeping bag/travel sheets.

Eenvoudig onderkomen met keuken als je zelf wilt koken.

Eetgelegenheid niet in de buurt.

De eerste Vikingen gesignaleerd

Zondag 18 juni

Kapp - Gjøvik 18 km  (Hamar)

Niet voor maar achteruit!

Ich ken ein liedje: Brabantse nachten zijn lang. En ich ken ut nog ein: Noorse nachten zijn kort. Het is nog geen vijf uur donker. Dat is wel wennen. Zeker als je geen verduistering voor de ramen heb. Vanmorgen zijn we al om half acht aan het lopen. We gaan niet verder richting Trondheim, maar terug richting Oslo. Gek hè, zullen jullie wel denken. Zo gek is het niet. We zetten onze pelgrimstocht voort op de Oostroute. Dus lopen vanmorgen tot Gjøvik en pakken daar de bus naar Hamar. Want daar willen we naar toe. Het is een stuk terug, maar allee.

Wij lopen vanmorgen een heel stuk langs het Mjøsa meer en dat hebben we geweten. Hele mooie paden afgewisseld met paden die onder water staan. Ja, daar sta je dan. Rechts het water en links dicht struikgewas. Het werd dus af en toe een ware survival tocht. Ongerwaeg worden we vlak langs het water lastig gevallen door een hond. En mam op ut balkon mer kake: Rosa, Rosa. Niks Rosa. Luid blaffend de haren recht op haar rug bleef ze twee tot drie meter achter ons. Ik kon met mijn stok zwaaien zoveel ik wou. Ze bleef ons volgen, wel driehonderd meter. Totdat een jongen helemaal uitgeput van het rennen natuurlijk, haar bij de vlerken pakt en meeneemt. “Sorry”, zegt hij tegen ons. Oké het is goed. Deze hondj heel ut tenminste allein mer biej blaffe! Langzaam naderen we Gjøvik. Eerst gaan we op zoek naar koffie. Ongerwaeg naar het busstation komen we langs een park waar een galerij is. We zien verderop mensen zitten. Dus koffie, koffie, lekker bakske koffie, jongens waem duit is noe get. Ze hebben zelfs glutenvrije toast. Heerlijk belegt met kaas, ham en tomaten.

Aangekomen bij het busstation hebben we nog een uur de tijd. Bus nr.170 Hamar, daar hoeven we maar op te letten. Op het bankje in de zon vallen mij de ogen dicht. Even een dutje, heerlijk. Dan zitten we in de bus naar Hamar. Een uur duurt de rit. In Hamar stappen we uit bij het Sykehus. Hier zoeken we onze weg naar het Pelgrimscenter, waar ik vanmorgen heb gereserveerd voor de nacht. Bij aankomst worden we hartelijk ontvangen door Hendrik een vrijwilliger. Petje af voor deze organisatie hier. Het is een meer dan prachtige plek. Nadat hij ons de huisregels heeft verteld, kunnen we doen en laten wat we willen. Ik zoek eerst een bed uit. De keuken is voorzien van alle gemakken. Alles wat wij gebruiken kunnen we in de vaatwasser stoppen. In de koelkast staat nog veel eten wat door pelgrims de laatste dagen is achtergelaten. Dat komt vanavond dan goed van pas. Ik eet weer spaghetti. Dae mot auch op. Dit is het voor vandaag, want mijn maag begint te knorren. Ik ga lekker koken. Hoije

PILEGRIMSSENTER HAMAR 

Storhamargata 125, 2315 Hamar. +47 474 78 266

Standard: hostel (dormitory), linens and towel incl., self catering.

Prachtige plaats met keuken als je zelf wilt koken.

Eetgelegenheid niet in de buurt.

Kolbu kirke 1730

Zaterdag 17 juni

Holte Gård (Kolbu) - Stensveen (Kapp)  24 km

Langzaam omlaag naar het Mjøsa meer.

Ik ben al vroeg wakker. De dag opent met een staalblauwe lucht. Ik moet zeggen de nachten zijn kort in Noorwegen. Vanmorgen komt de zon al op om 03.44 uur. Ondergaat hij vanavond om 22.50 uur. Tel maar uit hoelang het echt donker is. Om acht uur zijn we al weer op pad. We willen naar Kapp toe, dat onder aan het Mjøsa meer ligt. Het Mjøsa meer is een van de grootste meren in Noorwegen. Max. lengte 117 km. Max. breedte 15 km. Max. diepte 449 meter.  Vandaag eens geen "Keutebergen." Mooie paden af en toe door een bos, maar meestal door weilanden en landerijen. Wat liggen hier toch prachtige boerderijen (gård). Ongerwaeg komen we langs een bijzonder mooie houten witte kerk. De Kolbu kirke uit 1730. Een juweeltje. In het zonnetje op een bank voor de kirke houden we kort pauze. Dit is genieten. Ongerwaeg naar Lena hebben we prachtige vergezichten. Via "Mary" zoek ik een andere weg om niet over het asfalt te hoeven te lopen. Rap gevonden gaan we Richting Lena. En geluif ut mer, veur drinke koffie ongerwaeg. Det kumt neet dök veur. In Lena wordt de "Lena dag" gehouden. De Lena dag is een soort braderij met veel eetstands, brocante en volksdansen. Bij een tentje zetten we ons neer en bestellen koffie. Ook serveren ze wafels. But they are not gluten free, zegt het meisje achter de tafel als ik daar naar vraag. Maar de koffie is heerlijk en verdient.  Ook koop ik bij de Kiwi market glutenvrij brood, crackers en een pakje tomatensoep. Als ik deze soep dik maak, kan ik ze ook als tomatensaus door de spaghetti roeren. Door mijn crocks buiten aan de rugzak te binden, gaat alles er in. De rugzak weer op de poekel en verder.

Over glooiende paden zijn we al rap bij het Pelgrimscenter dat bij de Hoffsvangen kirke ligt. Ik ga kijken voor een stempel, maar helaas gesloten. Ik wil naar Runa lopen die bij de kirke staat. Een auto stopt en een ouder echtpaar vraagt of we op de Olavsweg zijn. Ze hadden ons zien lopen in Lena. Ja, dat zijn we. Of we een stempel willen. Zij beheren mede dit pelgrimscenter. Dat zou fijn zijn en ze nemen ons mee naar binnen. Ook kun je hier slapen. Een prachtige plek is het met een stukje voor de deur een pas geplaatst pelgrimsbeeld van brons. Heel mooi. Met de stempel in onze credential  gaan we verder. Op weg naar ons eindpunt voor vandaag Herberge Stensveen in Kapp. Alsmaar dalend krijgen we een eerste blik op het Mjøsa meer. Schitterend gelegen. En je ziet geen begin noch einde van deze enorme waterplas. Ongerwaeg vraag ik aan een vrouw en haar zoon waar we ergens aan het water moeten zijn. Als ze ons verteld dat zij daar ook woont is het gemakkelijk. Volg de markeringen maar en bij het bord Herberge moeten jullie zijn. Aangekomen krijgen we elk een kamertje. Hier ruikt alles naar nieuw. De eigenaar vertelt ons dat hij bijna klaar is met renoveren. Hij laat ons de badkamer zien, wohhhh. Boven onze slaapkamers is het zitgedeelte en keuken. Wohhhhh wat een luxe. Ik vraag hem om een pilsje voor ons twee. We krijgen het en het smaakt verrukkelijk buiten op een bankje in zijn tuin. Dan snel douchen, wasje doen, ophangen en om vijf uur lopen we naar de harbour from Kapp om te eten. De eigenaar heeft ons verteld dat als we niet zelf willen koken je daar het beste kunt gaan eten. Zeker doen we dat.  Gaon tog zekers neet zien nieje keuke sjmaerig make. Het eten smaakt goed en de prijzen zijn heel redelijk. 

Morgen gaan we op tijd naar Gjøvik en als alles goed gaat zitten we morgenavond aan de andere kant van het Mjøsa meer in Hamar. We willen Hamar bezoeken m.n. de resten van de kathedraal en het Vikingskip. Voor de kenners, hier stappen we over om de Oostroute van de Olavsweg tot Trondheim te lopen. Hoije.

STENSVEEN  

Fabrikkvegen 26, 2849 Kapp. +47 976 89 283

Open: All year. Standard: rooms, self catering

Mooie plek met complete keuken als je zelf wilt koken.

Eetgelegenheid in de buurt bij het haventje van Kapp. Betaalbaar 

Vrijdag 16 juni

 Åstjern Hyttentun - Holte Gård (Kolbu). 23 km

Een fantastische ontmoeting

Gisteravond zo tegen zessen wordt ons gevraagd om de was binnen te hangen. De reden: de Prime Minister van Noorwegen, mevrouw Erna Solberg, komt op bezoek. Met een helikopter zal ze hier in dit grote bosgebied omstreeks kwart voor zeven landen. Veiligheidsmensen zijn al van alles aan het regelen. Waarom komt ze: Er is hier een bijeenkomst voor alle farmers uit de wijde omgeving. Ze kunnen hier met haar praten over een of twee wolven, die hier rondzwerven. Vermoedelijk afgedwaald van een roedel uit het oosten van Noorwegen. Er zijn al vele schapen doodgebeten. De boeren zijn het zat. Aan de hand van afdrukken in de grond is vastgesteld dat het om een of twee wolven gaat. Niemand heeft er ooit ook maar eentje gezien.  Tot kort geleden een farmer hem( of haar) op de foto krijgt. Om kwart voor zeven komt de heli aan en de piloot zet zijn gevaarte perfect op een klein stukje grond neer. Televisie ploegen, radio mensen en weet ik wat nog meer, staan met hun camera's gereed. Ze komt aan onze hytte voorbij gelopen, omringd door camera’s. Ook ik zet haar op de foto. Unne selfie van heur en mich geit mich net get te wiet. Wij zien dat er steeds groepjes mensen met haar kunnen praten. Ze neemt alle tijd hiervoor. Drinkt koffie buiten met deze mensen en hoort geduldig hun verhalen aan. Twee uur later gaat ze weer in haar glanzende pikzwarte heli de lucht in. De boeren zetten zich aan een groot vuur en aan een lange tafel samen met de nodige alcohol. Missjien det de Prime Minister dae waal betaald haet.

Vanmorgen staan we om kwart over acht al op deuren en ramen te kloppen om Monika wakker te krijgen. Ich dach al wiej ich um biej det vuur zoog zitte, det wuerd eine late. Twee slaperige ogen maken de deur open. Ohh sorry it was late in the evening yesterday. Wij willen alleen maar afrekenen en dan kan jij weer terug in bed. Oké, betalen en weg zijn we. De regen valt met bakken uit de hemel. Goed ingepakt moeten we over hetzelfde pad anderhalve km terug omhoog lopen om weer op het Olavspad te komen. Het water klatert maar omlaag en de grond is erg zompig. Blij zijn we als we boven zijn en weer een beetje vaste grond onder de zolen krijgen. Zo lopen we door de gestaag vallende regen als maar verder en verder. Door weiden, langs akkers, door bossen met heel veel watergeklater en menig houten bruggetje. Door de bossen is het niet prettig lopen. De ondergrond is net een spons. Maar we houden de moed er in. Bij een open shelter aan een groot fjord houden we pauze. Hier zitten we even droog. Ik prik mijn suikerspiegel en deze is uitstekend. Haaje zoewe. Hier bel ik ook met Holte Gård in Kolbu, iets wat gisteravond niet wou lukken. Dit keer lukt het direct en onze slaapplek voor vanavond inclusief diner en ontbijt is geregeld. Det hub ich um toch maar sjoeën efkes gefiks. Met een goed gevoel gaan we om half elf verder. Regen of geen regen.

Ik had voor mijn pelgrimstocht een klein lichtgewicht stormvast parapluutje gekocht. Het heeft zijn diensten al bewezen. En het belangrijkste, de glazen in mijn bril blijven droog en beslaan niet. Een paar uur lopen we door. Het is moeilijk om een droge plek te vinden voor onze boterhammen op te eten. Beiden zijn we moe, hebben honger en zijn nat. Tegen half twee, we hebben dan drie uur gelopen, zien we een jonge man buiten in de regen met een aanhanger klooien. Ik roep hem en vraag of we onder de veranda voor het huis ons brood mogen opeten. Hij stelt zich voor als Ole-Johan en zegt dat het zijn ouderlijk huis is. Hij neemt ons mee naar de veranda en dan staan pa en ma ook zo buiten. Nieks onger de veranda, mét nao binne. Maar eerst doen we onze natte spullen inclusief de schoenen uit. Ole-Johan stelt zijn vader en moeder aan ons voor: Ole en Berit. Van een oude kachel komt de gloed vanaf. Det veult lekker aan. Daar zitten we dan met de familie aan de grote keukentafel in het gehucht of plaatsje Tandsæther. De koffie staat te pruttelen. Een schaal met eigen gebakken koekjes komt op tafel. Ongelooflijk wat zijn dit lieve mensen. De moeite die ze zich nemen om met ons te communiceren. Ole spreekt geen Engels. Zijn vrouw een beetje. Maar fijn is het dat Ole-Johan het wel spreekt.En Runa spreekt geen Noors maar kan het wel wat verstaan. De koffie is heerlijk en vol enthousiasme vertellen ze dat ze hopen het volgend jaar hun 50 års ekteskap (gouden bruiloft) te vieren. Ze stralen gewoon. Het ontroerd me. Meer dan een uur zitten we hier. Wat hebben we genoten van deze fantastische ontmoeting in hun huis aan de keukentafel, met Ole en Berit en hun zoon Ole-Johan. Aan de zoon vraag ik nog of hij weet waar Holte Gård ligt. En dat weet hij. Ik laat hem de route zien op mijn GPS en hij wijst me het punt aan waar we de route moeten verlaten. Rechtsaf hier, zegt hij en dan kom je er van zelf. Een hartelijk afscheid volgt. We trekken onze regenkleding weer aan en gaan verder.

Vier tot vijf km zullen het nog zijn. En warempel na een half uurtje lopen is het ook nog droog. Runa en ik kletsen heel wat af over deze ontmoeting. What a loveley people they are, zegt Runa. Ik kan het alleen maar beamen. Aangekomen op het punt verlaten we onze route en slaan rechts af. Zeshonderd meter verder wijst een bord naar rechts. Holte Gård, we kunnen het niet missen. Honderd meter verder ligt een schitterende oude gård. Een van de oudste gård hierin Toten. Prachtig in de verf. Lena, met wie ik vanmorgen de reservering heb gemaakt heet ons van harte welkom. Ze neemt ons mee naar ons onderkomen, een van de prachtige gebouwen rond de gård. Ieder een eenpersoonskamer met douche. Onze kleren kunnen we in de wasmachine doen. Om vijf uur brengt Lena ons het warme eten. Rijst met kip en paprika in een glutenvrije saus. Een grote kom salade. En onnoch eine kaaije pils. De koelkast in het keukentje is goed gevuld. Een lekkere Skyr nemen we als toetje. Voor morgenvroeg bij het ontbijt komen we niks tekort. Een vermoeiende dag en ondanks de regen een prachtige dag. Ich sjei oet met sjrieve, ut is half nege en ich duik ut bed in. Truste! 

HOLTHE GÅRD 

Hotellgutua 19, 2847 Kolbu. + 47 94 00 50 30

Open: All year. Standard: rooms, incl breakfast. Prefers reservations in advance. 

Prachtige slaapplek, met alles erop en eraan, inclusief wasmachine en schoendroger.

Bij reserveren aangeven als je een warme maaltijd wilt.

Koelkast in keukentje is goed gevuld voor een lekker ontbijt.

Ongerwaeg

Donderdag 15 juni

Tingelstad - Åstjern Hyttentun  17 km

Van 150 naar 650 meter

Vanmorgen ben ik al vroeg wakker. Niet zo goed geslapen. Haaj gen gordiene veur ut raam. Morten heeft het ontbijt om acht uur op tafel staan. Hij heeft goed gezorgd voor ons. Zelfs een heerlijke pot Skyr kokos yoghurt staat op tafel. Daarbij ook nog een doosje blauwe bessen om er doorheen te roeren. Het smaakt allemaal geweldig. Wat waere veur verwent. Om half negen zijn we weer op weg. Vandaag een korte route, maar wel een .......pittige. De zon schijnt al heftig aan een wolkenloze hemel.
We gaan naar Åstjern hyttentun dat hier in de uitgestrekte bossen ligt. Hier heb ik een hytte gereserveerd. We zijn erg benieuwd. Na drie km lopen we Brandbu binnen en gaan op zoek naar de Kiwi market. We moeten wel, willen we vanavond en morgenvroeg iets te eten hebben. In Brandbu worden we een beetje van het kastje naar de muur gestuurd. Als je hier wat wilt vragen kun je dat het best aan jongere mensen doen. Zij spreken allemaal goed Engels. Wij hebben vanmorgen de pech dat veur allein mer aaije Noren taegekomme. Maar we vinden hem en we slaan van alles in voor vanavond en morgenvroeg. Glutenvrije etenswaar in overvloed hier en daar ben ik heel erg blij om. Als we betaald hebben, proberen we buiten alles in onze rugzakken te proppen. Twee kilo zwaarder gaan we verder. “Mary” brengt ons terug op de route. Danke maedje. Gelukkig heeft de zon zich ook verborgen. Het is prima wandelweer.

Dan begint het, vijftien km alleen maar omhoog. Met af en toe een stukje vals plat gaan we naar 650 meter hoogte. Rondom ons heen zo ver als we kunnen kijken, bossen, heuvels en ver weg bergen met sneeuw op. Regelmatig stoppen we. En det is auch nuëdig auch. Blij zijn we als we het hoogste punt bereiken. Toch wonen hier mensen. Regelmatig zien we weer zo'n prachtig huis staan. Een postbode stopt voor ons. Hiej bringe ze de pos neet op de fiets rondj. :Where you going, to Trondheim? Yes daar gaan we heen. We kletsen nog even en met een God Tur neemt hij afscheid. Gestaag dalend bereiken we de afslag die ons naar Åstjern hyttentun voert. Anderhalve km staat op de paal en dan zijn we er. Het is maar een geitenpaadje en sterk dalend. Tegen Runa zeg ik: dit moeten we morgenvroeg ook weer op. Not a problem. Oké.
Als we aankomen staat Monika, waar ik de afspraak mee heb gemaakt, ons al op te wachten. Ze wijst ons de hytte en zegt dat de sleutel op de deur staat. Later zal ze terug komen voor eventuele vragen.

Wat ein sjoeëne hytte. Klein maar heel fijn. Twee kleine kamertjes met twee stapelbedden. Gelukkig is er elektriciteit. Altijd prettig om je telefoon en mini i-pad op te laden. Water kunnen we t.o. onze hytte pakken, waar ook de toiletten en douches zijn. Als Monika terug komt, vraag ik haar of er WiFi is. Op mijn telefoon zag ik verschillende beveiligde verbindingen. Ja, dat is er. Voor 25 kronen kunnen we een WiFi modem krijgen. Fijn, doen dus. Ik moet voor morgen nog een weg terug vinden, die ons weer op de Olavsweg brengt. Hier heb ik dus WiFi voor nodig. Ook moeten we nog een slaapplek vinden voor morgen. Dus er is nog werk aan de Noorse winkel. Åstjern hyttentun is een parkje waar vooral groepen en families met kinderen heen trekken. Hier in dit uitgestrekt bosgebied kun je van alles doen. Een fijne plek voor twee pelgrims met een enorme rust om je heen. Stilaan wordt het tijd om te gaan koken. Spaghetti met een lekkere saus en yoghurt toe. En dan op tijd naar bed. Hub ut hiel erg nuëdig. Hoije.

ÅSTJERN HYTTETUN 

Åstjerntunet, 2760 Brandbu. +47 909 83 216 Open: All year.

Standard: cabin, self catering

Hut zonder water en toilet, wel stroom. Douche+toilet en water op 50 mtr.

Miene ingelbewaarder

Woensdag 14 juni

Jevnaker - Tingelstad  26 km

Blaffende Noorse honden happen wel toe.

Weer een morgen om van te smullen, zowel van het weer als van het ontbijt. Tone heeft een uitstekend ontbijt op tafel getoverd. Petje af voor deze toch nog jonge vrouw, die te maken heeft met MS. De laatste maanden was het alleen maar ziekenhuis in en uit, vertelde ze ons gisteravond. Hoe zal ze haar heel grote huis kunnen bijhouden? Zoveel kamers, zoveel propvolle boekenkasten, zoveel tafels en dan praat ik maar niet over alle tierelantijntjes her en der. Maar we hebben er goed geslapen en ontbeten. Tone heeft ook voor ons geregeld dat we vanavond bij Morten in Tingelstad warm kunnen eten. Fijn is dat, een zorg minder. Hier in deze uitgestrektheid is het heel dun bezaaid met eetgelegenheden. Niet te vergelijken met mijn pelgrimswegen door Spanje, Italië, Frankrijk. Nadat ze onze credentials heeft gestempeld, wensen we haar het allerbeste en nemen afscheid.

Over mooie paden komen we al snel bij de Slovika camping aan het Randsfjord. Hier pauzeren we voor een half uur om ons op te laden voor de lange klim van 150 meter naar 400 meter hoogte. Jammer dat alles nog dicht is hier. Ik had nog een flesje limonade willen kopen. Altijd goed voor mijn bloedsuikers. Ongerwaeg spreken we  over de heel weinige honden die we zien of horen. En we lopen toch langs heel veel Gård (boerderijen). Wat ons ook opvalt is dat deze Gård er allemaal bijzonder mooi bij liggen. En dit in allerlei kleuren. Tegen de klok van twaalf raken we ons overig goed gemarkeerd pad kwijt. Hubbe veur zitte sjlaope of zien veur al aafgepeigerd. Maar dan heb ik nog altijd "Mary" . Een blik op de Komoot app zegt meer dan genoeg. Ergens hebben we in een weiland een afslag gemist. Maar Mary weet hier wel raad mee. Binnen no time zitten we weer op het juiste pad. Een pad dat overigens tot nu toe heel goed gemarkeerd is. Bijna op het hoogste punt vraagt Runa om te pauzeren. Natuurlijk ben ik hier ook voor. En met alle geluk van de wereld vinje veur ein sjoeëne bank.

Wat is het toch een schitterde mooie omgeving en wat is het pittig. Nondeju nog eens aan toe. Maar we gaan niet klagen, daar is ons pad tot nu toe veel te mooi voor. We zien herten in de dalen op de weiden. Maar ook voor onze neus. Maar ons eenmaal gezien te hebben, schieten ze als schimmen weg. En dan te bedenken dat de herten biej os op ut lager dich nog netjes gooie daag knikken. Als ik dit tegen Runa vertel zegt zij: really! Ik loop lachend verder.
Ongerwaeg raakt ons water op. We zitten 2 km voor Granavollen. Bij verschillende Gård lopen we het erf op, maar helaas is er geen mens te zien. Bij een oudere man, die in zijn tuin aan het werken is hebben we meer geluk. Heerlijk dat steenkoude water dat hier uit de kraan komt en nu in onze flessen zit. “God tur” (goede reis) zegt hij als we hem hebben bedankt voor het water. Net als we Granavollen binnenlopen, heb ik een zwarte Noorse Ierse setter aan de broek hangen. Kwispelend komt hij naar me toe en ineens........hap gauw efkes mich achter in mien bats proberen te bieten. Met mijn wandelstok geef ik hem een tik op zijn kont en weg is hij. Het is raak, maar gelukkig valt het mee.

Granavollen is een mooi plaatsje met veel bezienswaardigheden oa het oudheidkundig museum, de twee kerkjes, een kunstcentrum. Bij een hotel nemen we plaats op een klein terrasje. Bestellen wat te drinken (prijs valt ontzettend mee) en genieten. Maar we hebben beiden ook de piep oet. Ich dink det die Ruiverse piep zellefs laeger is as die Ieslandse. Dan zien we Thomas komen aanlopen. Nog steeds slepend met een te zware rugzak in mijn ogen. Maar het gaat  prima, zegt hij. Het is ook een aardige sterke kerel. En hij is jong. Afgelopen nacht had hij zijn tentje opgeslagen aan het Randsfjord bij de Slovika camping. Nu loopt hij tot Brandbu. We kletsen heel wat af, bezoeken het kunstenaarscentrum en kerk en krijgen bij het pelgrimscenter van Granavollen een mooie stempel. Dan wordt het tijd voor de laatste vier km naar Tingelstad. Tegen kwart over vier zijn we er. Beiden heel erg blij na 26 km "Keutebergen"

Morten heet ons hartelijk welkom in zijn zeer oud huis. Gedateerd uit 1686. Sinds 1993 in zijn bezit en gekocht voor 5000 Noorse kronen. Ongeveer 500 euro. Voor de hele inhoud van het huis, alles meer dan 200 jaar oud, heeft hij 100000 kronen betaald. Ongeveer 10.000 euro. Binnen valt ons beiden de mond open. Je weet niet wat je ziet. Hij is aan het koken voor ons, op een groot, heel oud houtgestookt fornuis. Eine lekkere geur verwent al os sjmaakpapille. Zeker als ik een aardig stuk zalm zie liggen. Nadat Morten ons de slaapplekken heeft gewezen, kan ik als eerste onder de douche. Dat doet goed. Det lekker ieskaad Noors water, met ein bietje werm der biej. Mijn loopspullen was ik nog even uit want buiten schijnt de zon nog volop. Om zes uur zitten we gedrieën aan tafel. Het eten smaakt voortreffelijk. We overladen hem dan ook met complimenten. Onder het eten vertelt Morten ons dat wij de eerste pelgrims zijn, maar voor dit jaar ook de laatste. Voor zijn werk gaat hij lange tijd weg. En zijn werk is zijn grote liefde. Hij werkt voor musea als restaurateur van oude schepen. Na het eten drinken we buiten nog een lekker pilsje en luisteren naar de verhalen van onze bevlogen scheepsrestaurateur. Wat kan hij boeiend vertellen en wat kan ik het gelukkig allemaal redelijk goed volgen. Zo mijn was is droog en ik ga mijn verhaal schrijven van deze geweldig mooie dag. De regio waar we nu lopen wordt ook wel de Toscane van Noorwegen genoemd.  Hoije.

LANGGUTUA 17 

2770 Jaren. +47 454 372 80 Open: Pre-booking only.

Standard: cabin, self catering.

Vanaf nov.2017 voorlopig gesloten.

Alternatief: SØNDRE TINGELSTAD 

Kongevegen 82, 2770 Jaren. +47 915 35 590 Open: June – 1. Sept.

Standard: farm accomodation, self catering

Haug kirke

Dinsdag 13 juni

Helgelandsmoen - Jevnaker  22 km

Applaus!

Vanmorgen ziet de dag er uit net als gistermorgen, als mijn ogen open gaan in dit heerlijke bed. Bienao tien oer gesjlaope. Heerlijk. Om kwart voor acht gaan we samen ontbijten. Ook deze ontbijttafel is goed voorzien. Vooral de gerookte zalm is om van te watertanden. Glutenvrij brood is in Noorwegen een gewoonte die er bij hoort. Het staat overal aangegeven. Beiden goed gegeten gaan we om kwart voor negen op pad. Op pad naar de pelgrimsherberg Kastalia in Jevnaker. Ook vandaag wordt het weer pittig. Veur pelgrims op laeftied is den auch 20-25 km mier as genog. Het begin gaat over asfalt dat niet prettig loopt. We brengen een bezoek aan Norderhov kirke en het museum dat er tegenover ligt. Het museum zit vol met kinderen die zeker een dagje uit zijn. Een grote bus staat voor de deur. Ik vraag of ze een stempel voor in de credential hebben. Jazeker, kom binnen. De kinderen kijken Runa en mij met grote ogen aan. Als er door hun leraar wordt verteld dat we pelgrims zijn op weg naar Trondheim vallen de monden nog verder open. Dan zegt de leraar iets in het Noors. En vervolgens krijgen we een daverend applaus. Sjoeën is det. Als de stempel in onze credential staat, gaan we op een bankje dat tegen de kerk staat lekker pauzeren. Schoenen uit. Dat voelt goed. Half uurtje later gaan we verder. Twee km lang omhoog, pff, pff. Het laatste stuk is erg drassig en zwaar. Maar het is een prachtige omgeving. Ongerwaeg hebben we het nog even over onze afvallers. Waar zullen ze zijn? Zullen we ze nog eens zien? Bij Haug kirke nemen we weer een pauze. Ook hier weer heerlijk op een bankje in de zon en genieten. Als we verder gaan krijgen we een mooi stuk onder onze voeten door de bossen. Over een lekker lopend pad met links en rechts hele hoge dennenbomen. We naderen onze slaapplek in Jevnaker. Bij aankomst worden we verwelkomt door Tone, de eigenaresse. In het huis is plaats genoeg voor wel acht pelgrims. We hebben de beschikking over een mooie badkamer en kunnen achter het huis in de veranda zitten. Na een snelle douche en wasje van mijn kleren zit ik nu met een heerlijk pilske te schrijven op het terras. Een prachtig uitzicht op het fjord dat tussen de heuvels ligt. Waat geweldig sjoeën. Maar ook aan de inwendige mens moet worden gedacht. Ik heb een berenhonger. We gaan op zoek naar een eettentje. Hoije.

KASTALIA

Gamlevegen 25, 3520 Jevnaker  +47 993 88 020

Open: All year. Standard: hostel, dormitory/single rooms. Self catering

Incl.ontbijt. Eetgelegenheid in de buurt.

Prima plek.

Maandag 12 juni

Gjesvoll  Gård - Helgelandsmoen  20 km

En toen waren er nog maar twee….

Als ik mijn ogen uitwrijf en nog eens uitwrijf vanmorgen, weet ik niet wat ik zie. Een staal blauwe hemel opent voor mij de dag. Dat belooft wat. Mijn regenbroek en jack hangen nog aan de ouwe potkachel die in mijn slaapkamer staat. Snel in de rugzak ermee. Kan zo maar een uitnodiging voor regen zijn. Langzaam wen ik ook aan mijn nieuwe rugzak. Ich weit tenminste weer alles te vinje. Ik ga me eerst lekker opfrissen en dan ontbijten in het huis van Christian. Als ik binnen kom schrikt Christian. “ oh Ger, I forgot youe glutenfree bread” en weg is hij. Zijn zoon vertelt me dat drie minuten rijden verderop een supermarkt ligt. Lachend komt hij binnen. Look what I have for you. Eine vers gebakken glute vrieje mik. Het ontbijt is heel goed. We komen niks te kort. Miss America haet zich intusse auch binne gesjraveld. En wat ik gisteren al dacht, wordt nu bevestigd. Vandaag is het "Just the two of us". Goed ontbeten gaan we op pad. Christian snijdt het brood in sneetjes en ik moet het maar meenemen, zegt hij. Dan nemen we nog afscheid van Thomas die nog niet weet waar hij naar toe loopt vandaag. Wel heeft hij vanmorgen een pakket gemaakt van hetgeen hij graag terug wil sturen naar Zwitserland. Hij droeg een rugzak van 18 kg!! Van Hanne nemen we afscheid. En als laatste van Christian. Wat een toffe kerel is hij. De zon staat hoog aan de hemel, wat willen we nog meer en weg zijn we. Ongerwaeg zegt Runa tegen mij: Ger we zijn nu samen op weg. Ik weet zeker dat het een stressloze dag zal worden. Ik vertel haar dat ik ook deze route een beetje heb aangepast, omdat onze slaapplek in het Generall hotel op Helgelandsmoen is. Dit was vroeger een militaire basis. Bewust heb ik voor een korte route gekozen, iets wat Runa erg op prijs stelt. Jammer voor vandaag dat de route veel over asfalt gaat. Maar we krijgen heel wat mooie plaatjes voorgeschoteld.

Als eerste komen we bij Bønsnes kirke. Hoog gelegen met een prachtig uitzicht over de Tyriffjorden. Hier vinden we ook een stempel voor in de credential. Helaas is het kerkje gesloten. Op een bankje achter de kerk genieten we van het mooie uitzicht. Ook komt Hanne weer ter sprake. We hebben het over onze mailcontacten. Runa vertelt me dat het haar opviel dat ze overal wel wat op had  aan te merken, zij het niet met commentaar dan wel door but, but, but. Als we verder gaan, lopen we door een streek waar ze bezig zijn heel veel soorten sla te steken. Ook venkel en knolselderij staat hier volop. Ook veel Poolse arbeiders zien we op de velden. Met links van ons de Tyriffjorden lopen we over een glooiende weg richting Hole kirke. Een kerkje uit begin twaalfhonderd met een mooie begraafplaats er voor. Ongerwaeg vertelt Runa mij dat ze blij was dat ik ook op haar bericht op het forum van de Olavsweg gereageerd had. Zij voelde zich bij mij veel safer dan bij Hanne. Ik vertel haar dat ik gisteren ook heel blij was dat ze toch duidelijk voor mij koos na al de strubbelingen. Zelf denk ik, mits er geen gekke dingen gebeuren (blessures, ziekte etc.), we samen heel ver zullen komen. Langzamerhand naderen we onze slaapplek en om twee uur in de middag checken we in. Deze plaats had ik thuis al via booking.com geregeld. Samen drinken we een pilsje (jao mer eine, want veur det geld hub ich der thoes ein ganze krat veur) op deze mooie dag.
We spreken af om rond zes uur te gaan eten in het restaurant. Op mijn slaapkamer ga ik aan het bureautje zitten om mijn achterstallige verslagen te schrijven en deze te mailen naar Thea die ze op de website zet. Op mijn kamer heb ik de beschikking over WiFi.

Het restaurant heeft niet veel keuze. De hoofdmoot is pizza. Gelukkig hebben ze ook gluten vrije pizza's. Beiden bestellen we er een. Een pils erbij en we kunnen er weer tegen.
Het is mij opgevallen dat mijn bloedsuikers heel goed zijn hier. Thuis heb ik een tweede basale programma ingebracht in de pomp. Ik heb hierbij de waardes tussen 09.00 - 15.00 uur bewust laag gehouden. Dit is de tijd dat ik meestal aan het lopen ben en dit pakt tot nog toe goed uit. Zo dit is het voor nu. Vanavond oppe tied de bult in. Hoije

GENERAL HOTELL 

Helgelandsmoen, 3512 Hønefoss. +47 321 60 000

Standard: hotel met een pizzeria en ontbijt.

Prijs redelijk.

Zondag 11 juni

Saetern Gård - Gjesvoll Gård  27 km

Lange, zware dag.

Nog even terug naar gisteren. Saetern Gård is een complex met hyttes. Grote, kleine en zelfs een tipi. Maar ook een rij huisjes met stapelbedden. Gezinnen met veelal kleine kinderen maken hier veel gebruik van. Zo ook hier. Je kunt op het grote veld zelfs je eigen tentje neer zetten. De hyttes liggen een beetje er rondom heen tussen de bomen. Toen wij gisteren aan kwamen, verwonderde het mij dat op het veld zes kleine tenten stonden. Kleine kinderen, ik denk tussen de drie en vijf jaar rollenbollen door het gras. En dan te bedenken dat het behoorlijk regende. Maar ze hadden de grootste lol. Later op de avond toen ik gedoucht had, zag ik dat ze een soort waterdichte overall aanhadden waar de laarsjes aan vast zaten.

Vanmorgen zijn we om zeven uur op. Ons wacht vandaag een lange en zware dag. Als we aan ons provisorisch ontbijt zitten, zie ik door het raam her en der kleine mannekes op het veld staan te piesen. Ondanks de regen staan ze in hun blote bast buiten. Dat worden nog eens echte "Noormannen". Om half negen gaan we naar de receptie de sleutel inleveren en betalen voor de  hytte. Samen 515 Kronen voor drie personen. Na een stempel in onze credential zijn we weg. Van Mario vanmorgen geen spoor meer. Ik vertel Hanne en Runa dat ik mijn weg op de gps volg vandaag. Ook vertel ik hun dat deze soms afwijkt van de originele Olavsweg. Dit heb ik gedaan om niet 34 km te hoeven lopen naar Gjesvoll Gård. Het wordt al zwaar genoeg. Runa is hiermee snel akkoord. Hanne zegt dat ze de originele weg wil volgen. Ze twijfelt. Nou that’s up to you. Het begin is zwaar, heel zwaar zelfs. Het regent en het pad is klote. Niks dan water en stenen. Uiteindelijk komen we op een lang wandelpad van zo'n 20 km uit, dat ons door de wouden van Noorwegen voert. Richting Kleivstua en Sundvollen. Het pad is voor geen meter vlak. Vergelijk het maar met Zuid Limburg. O.a. de Keuteberg e.d. Ongerwaeg  zijn er toch strubbelingen. We zien markeringen van de Olavsweg, maar deze laat ik links liggen. Ik volg mijn route via de gps. Hanne draait ongerwaeg toch bij en zegt tegen mij ook deze weg te gaan. Maar omdat ze niet zo vlot bergop loopt als Runa en ik, vraagt ze soms om te wachten. Geen enkel probleem. Maar we staan bijna meer stil dan dat we lopen. Ik zeg tegen Runa dat het een lange dag gaat worden. Ze knikt. Als we in Kleivstua aankomen wacht ons een fikse steile afdaling naar Sundvollen. We dalen meer dan 200 meter over een met keien en rotsblokken bezaaid pad langs watervallen en stroompjes omlaag. Dit meer dan een kilometer lang. Ieder gaat in zijn eigen tempo omlaag. Af en toe wachtend op elkaar.

Onder in Sundvollen, het is inmiddels vijf uur in de middag wachten we op elkaar. Ik zie dat Hanne het behoorlijk zwaar heeft. Maar dat hebben Runa en ik ook. We overleggen om in Sundvollen hotel te eten. Maar bij nadere inspectie passen de prijzen niet in onze beurs. Tenminste niet in die van Runa en mij. Dus gaan we verder naar Gjesvoll Gård dat nog twee en een halve km verder is. Via een brug steken we het fjord over en dan gaat het weer omhoog. Als we nog zo'n km van onze slaapplek verwijderd zijn hoor in Runa roepen, “Ger, Ger”. Ik kijk om en zie haar wijzen. Een paar honderd meter terug hangt Hanne op haar wandelstokken. Ik loop terug naar Runa en vraag wat er aan de hand is. Ze weet het ook niet. Wat te doen nou. Er rijdt een pick-up voorbij Hanne. “Waarom houdt ze die niet aan”,  zegt Runa. Als hij bij ons is, stop ik de wagen. Netjes vraag ik aan de jongeman achter het stuur of hij weet waar Gjesvoll Gård is. Dat weet hij. Hij is hier uit de buurt. Ik vraag hem of hij de "lady" die daar beneden staat er heen kan brengen. I think she has big problems. Dat doet hij. Achteruit rijdt hij terug naar Hanne. Even later rijden ze ons voorbij. Met Runa heb ik het er over, wat is Hanne voor een vrouw? Waarom gaat het zo moeilijk? Ze weet het ook niet. Maar ik zie ook haar twijfels. Samen stappen we door naar Gjesvoll Gård. Bij aankomst worden we hartelijk ontvangen door Christian, de eigenaar van deze Gård (boerderij). Hij geeft ons een rondleiding, wijst ons de slaapplaatsen, douche en toiletten. Hij neemt ons ook nog mee naar Hanne, maar zij zegt “I take first a shower”. Niet even van danke dat jullie de "taxi" hebben geregeld.  Doe duis mer maedje. Ik weet dan al bijna zeker, morgen zijn we Just the two of us. Christian vertelt ons, dat we ook zijn douche kunnen gebruiken.

Na een heerlijke douche in huis van Christian zitten we buiten in het avondzonnetje een biertje te drinken. We, dat zijn Christian en een zoon en dochter van hem, Runa, Thomas -een Zwitserse pelgrim- en ik. Van zijn zoon hoor ik dat hij twee jaar geleden zijn vrouw verloren heeft. Dat kun je ook aan hem zien. Een joviale man met een trieste blik in zijn ogen. Ik hoor dat vader en dochter het over het eten hebben. De dochter gaat naar binnen. Wij kletsen buiten in het zonnetje (de ierste zon) nog heel wat af. Dan worden we aan tafel geroepen. Nou het ziet er heerlijk uit. Als Hanne, die op haar stokken komt aangesjraveld ook zit, kunnen we beginnen. Met mijn glutenvrij brood en crackers en al het lekkere op tafel o.a. zalm, kaas e.d. is het een voortreffelijk avondmaal. Intussen draait ons wasje zodat we morgenvroeg weer fris op pad kunnen gaan. Hoije.

 

GJESVOLD GÅRD 

Fekjærveien 10, 3530 Røyse. +47 482 85 343

Open: The summer season. Call in advance.

Standard: self catering, hostel. Travel sheets

Prima slaapplek  incl. ontbijt.

Vigeland park

Zaterdag 10 juni

Oslo - Saetern Gard 22 km

Een slechte start.

Het ontbijt vanmorgen is uitstekend. Glutenvrij brood meer dan genoeg. Met Runa en Mario zit ik samen aan het ontbijt. Hanne neemt haar ontbijt in de B&B waar zij al een week verblijft. We hebben afgesproken om negen uur te vertrekken hier bij het hotel. Hanne komt rond twintig over negen aanlopen. Kan gebeuren. We gaan op pad voor onze eerste dag. Een dag die me nog lang zal blijven heugen.
Het begin gaat lekker. We komen op onze weg door het Vigeland park. Maar voor we Oslo uit zijn, zijn we al bijna twee uur ongerwaeg. Het gaat op en neer, soms pittig, soms flauwtjes. Na een kilometer of tien begint Mario problemen te krijgen. Hij is net als ik diabeet en moet ook spuiten. Ik ga niet alles uit de doeken doen maar in het kort het volgende:
Ongerwaeg komt hij niet meer vooruit. De minste stijging geeft problemen. Hij hangt voorover op zijn wandelstokken en klaagt maar steeds dat het altijd maar omhoog gaat. Ik vraag hem hoe hij zich dan deze weg heeft voorgesteld. Het zal de hele 650 km op en neer gaan. Dan spreek ik nog niet over de hoogvlakte, de Dovrefjell. Hij heeft zich blijkbaar helemaal niet voorbereid. En wat erger is, hij heeft totaal geen wandelervaring. Waar begin je dan aan?! Hanne, een internist van oorsprong, praat op hem in. Maar hij wil van niks weten. Als hij begint te zwabberen, gaan bij Runa en mij de seinen op rood. We vragen hem te stoppen en wat te eten. Zijn suikergehalte is duidelijk te laag. Runa  haalt wat eten uit zijn rugzak en probeert hem zo ver te krijgen dat hij begint te eten. Runa weet alles van suikerziekte af omdat haar overleden man ook diabeet was. Hanne ziet het met Mario niet meer zitten. Ze zegt tegen Runa en mij dat ze hier niet als dokter op de Olavsweg is. We kunnen haar alleen maar gelijk geven. We sjravele verder, mèr ut haet zoë gènne zin mier. We komen uit bij een festival. Bij de eerste hulptent vragen we aan een politieagent en aan iemand van de hulpdienst, om een taxi te bellen om Mario naar onze slaapplaats te brengen. Hier hebben we al pech. Bij Saetern Gard kan niemand, behalve brandweer en eigenaar met de auto komen. De dame van de hulpdienst geeft het advies dat hij met de bus terug moet gaan naar Oslo en zich maar eens goed moet bezinnen.
De bushalte is vlakbij. Na veel inpraten op hem gaat hij toch naar de bushalte. Wij gaan verder en het is een behoorlijke pittige tocht. Ongerwaeg hebben wij het natuurlijk over verschillende opties. Wat zal hij doen!!

Voor deze 22 km zijn we bijna zeven en een half uur ongerwaeg geweest. Bij aankomst op Saetern Gard pak ik de sleutel uit de box d.m.v. een code die ik bij boeking heb gekregen. De hytte (hut) is heel klein.  Met ons drieën  passen we er net in.  Verder is er geen stroom, water en toilet. Voor een warme douche of toilet moeten we naar de toiletgroep, ongeveer 300 meter terug. Op een klein gastoestel kook ik een portie glutenvrije spaghetti, die ik ongerwaeg heb gekocht. Roer er een blikje tomaten door en met een yoghurt na heb ik goed gegeten. Hanne en Runa koken niet en eten wat brood. Dan gaat mijn telefoon. Mario is aan de lijn. Hij is bijna bij onze slaapplek. Hanne en Runa kijken mij verbaast aan en Hanne laat meteen weten dat hier geen plaats is voor hem. Ik praat nog even met hem en vertel hem dat ook. “Ich suche mir schon etwas”, zegt hij. Als ik mijn telefoon bij de “receptie” afgeef om op te laden, zit hij daar voor een hytte te kijken. Ik vraag aan hem waar hij vandaan komt. “Van de bushalte” is zijn antwoord.”ich habe eine halbe Stunde Pause gemacht und dann weiter gegangen” Inmiddels is het bijna half negen. Ongelofelijk  dat hij dit pittig stuk alsnog heeft gelopen. Maar hij zit hier wel. De eigenaar is op zoek naar een plek voor hem. Ik vertel hem dat hij morgen toch echt niet met ons mee kan. Zijn tempo past in zijn geheel niet bij het onze en het grote probleem is dat hij toch helemaal geen wandelervaring heeft. Totaal onvoorbereid aan deze tocht beginnen, is echt gekkenwerk. Daarbij heeft hij een veel te zware rugzak. Maar het maakt hem allemaal niks uit. "Ich gehe doch weiter",  zegt hij. Ik geef hem nog een goed advies om stukken met de bus of trein te doen als die mogelijkheid zich voor doet. Ook dat wimpelt hij af. Potverdorie, zonne eigewieze pruus! Als ik terug ben bij onze hytte vertel ik dat Mario buiten bij de ingang zit te wachten op een slaapplek. Ze zijn voor hem aan het kijken wat ze kunnen doen. Misschien dat hij in de grote tipi kan slapen.

SÆTEREN GÅRD

Murenveien 5, 1356 Bekkestua +47 675 81 850 / +47 948 27 799

Open: All year. Standard: Cabins or tent. Bring food. Sleeping bag.

Hut zonder water, stroom, toilet etc. Wel kun je hier zelf koken (gas)

Douche, toilet en water op 300 mtr.

Vrijdag 9 juni

Op naar Oslo.

Het was al vroeg dag vanmorgen. Heel vroeg zelfs. Thea zal waal gedacht hebben .......och ich bring um waal efkes. Ik ben wat nerveuzer dan normaal. Zal de spanning wel zijn. Na een klein ontbijtje de laatste spullen in de rugzak en om half vier zijn we op weg naar het station van Nijmegen. Mooi op tijd zijn we in Nijmegen. Even later komt ook de KLM-bus aanrijden die me naar Schiphol zal brengen. Overigens een gratis service van de KLM. Met een paar dikke zoenen en unne flinke knoevel neem ik afscheid van miene sjat.  Kiek oet ongerwaeg nao hoes! Klokslag vijf uur gaan we via Arnhem, waar nog een paar mensen zullen opstappen naar Schiphol toe. Het is nog heel rustig op de weg en we schieten vlot op. Ongerwaeg begint het buiten behoorlijk te regenen en we hebben geluk bij een bijna aanvaring met een slapende Duitser. De bus is voorzien van sensoren en remt dan vanzelf. Toch even schrikken. Als we Amsterdam naderen, is het gedaan met de rust op de weg. Toch ben ik al om 06.40 uur op Schiphol. Als ik in een automaat mijn boardingkaart wil uitprinten, gaat dit niet. Hij vraagt of ik extra bagage wil aangeven. Maar dit heb ik bij de boeking thuis al gedaan. Ich gaon toch neet twieje kier betale veur miene rugkzak. Een dame van de servicebalie ziet mijn gehannes en verwijst me naar de incheckbalie. Gelukkig is deze al open. Zij checkt mijn boekingsnummer en maakt mij er op attent dat ik voor ruimbagage nog niet betaald heb. 35 Euro, of de zak hiej laote. Ik kan bij haar alleen met de creditcard betalen. Dat wil ik ook doen maar hij pikt mijn kaart niet. Ik krijg het Schiphols benauwd. Maar na een keer of tien ritsen door de sleuf lukt het gelukkig wel. Met 20 minuten vertraging ga ik om 09.45 uur de lucht in. De vlucht verloopt soepel en na een uur en twintig minuten sta ik na een hobbelige landing op vliegveld Gardermoen, dat 50 km buiten Oslo ligt. Als ik mijn rugzak van de band heb geplukt, loop ik richting station, dat vast aan de luchthaven ligt. Hier wacht ik in een juicebar op Runa uit IJsland.

Even later krijg ik van Runa een sms-je dat ze vertraging heeft en dat ik niet hoef te wachten. Met de trein van kwart over twee ga ik dan naar Oslo Sentrale, een ritje van 23 minuten. Bij aankomst pak ik bij de uitgang een stadsplan bij het toeristen buro. Op de kaart kijk ik even waar Akersbakken ligt, waar het pelgrimscenter van Oslo ligt. In de stromende regen loop ik hier naar toe. En regenen doet het hier al een hele week. In pelgrimscenter verwelkomt Roger Jensen bij hartelijk. Met hem heb ik uitvoerig mailcontact gehad. Jammer genoeg heeft hij nu weinig tijd. Geen probleem! Als ik maar mijn credential met een mooie stempel krijg, ben ik al tevreden. En ook een van Runa. Dat is zo geregeld. Dan snel terug naar mijn slaapplaats, het Anker hotel. Na te hebben ingecheckt, kruip ik snel onder de douche. Om half zes krijg ik een sms van Runa dat ze op het station staat. Ik bel even met haar dat ik haar wel op kom halen. Bij aankomst zie ik haar al staan. Een paar dikke welkomstkussen krijg ik van haar en dan rap naar het Anker hostel waar zij slaapt. We spreken af om 20.00 uur te gaan eten. Zij belt Hanne wel op.

Om kwart voor acht ga ik naar het hostel om ook Hanne te ontmoeten. Tot ons aller verbazing en staat Mario daar ook. Als we naar het restaurant lopen vraag ik hem waarom hij nooit meer heeft gereageerd op ons mails. Dat wist hij eigenlijk zelf niet. Ook vertel ik hem dat wij voor vijf dagen onze slaapplekken(voor 3 personen dus) al hebben gereserveerd. Och, dat maakt hem niks uit. Ik weet niet goed wat ik van hem moet denken. We eten in een Pakistaans restaurant en het smaakt geweldig lekker. Ik had iets met rijst. Na het eten kletsen we nog wat en dan rap naar bed. Morgen vroeg wordt ontbeten bij mij in het hotel. De gasten van het er naast gelegen Anker hostel kunnen daar ook, tegen betaling, gebruik van maken.

Pelgrimeren op het Olavspad.

Vrijdag 9 juni is het zo ver. Ik ga naar Noorwegen toe om daar de Olavsweg, een oud pelgrimspad, te gaan lopen,
Na het zien van een prachtige documentaire over deze weg was ik verkocht.
Maar ik denk ook, na het zien van al dat moois, dat ik een prachtig en rustig alternatief heb gevonden om een mooie pelgrimstocht te gaan lopen. Via het Olavs forum ben ik in contact gekomen met Runa uit Ijsland en Hanne uit de U.S.A. Samen zullen wij op zaterdag 10 juni starten in Oslo. Op weg naar Nidaros Kathedraal, het eindpunt in Trondheim.
Trondheim in Noorwegen was in de middeleeuwen net zo’n belangrijke pelgrimsbestemming als Santiago, Rome en Jeruzalem. De pelgrims liepen naar het graf van de heilige Olav in Nidaros, de oude naam van Trondheim. Sinds een aantal jaren zijn er diverse routes opnieuw toegankelijk gemaakt voor de pelgrims.
Het Olavspad in Noorwegen is 650 km lang en loopt van Olso naar Trondheim. Het pad loopt langs Noorwegens grootste meer Mjøsa, via het prachtige Gudbrandsdal, over de betoverende hoogtevlakte Dovrfjell naar het Trondheimfjord. Mijn rugzak is gepakt, mijn voeten gesmeerd en met een overdosis aan goede zin ben ik er klaar voor.